BAYBURT İLİNDE DOĞADAN TOPLANAN TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLERİN TÜKETİMİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 6, 303 - 311, 31.07.2019

Bora Göktaş , Betül Gıdık

https://doi.org/10.33723/rs.596673

Cited By: 28

Öz

Türkiye tıbbi ve aromatik bitkiler
bakımından oldukça zengin bir ürün çeşitliliğine sahiptir. Bu bitkilerin tedavi
edici özelliği nedeniyle, insanlık tarihinden beri kullanılmakta olduğu
bilinmektedir. Tıbbi ve aromatik bitkiler tedavi edici özelliğinin yanı sıra
kozmetik sanayiinde ya da gıda maddesi olarak da kullanılmaktadır. Dolayısıyla
da her geçen gün ekonomik önemi daha da artar hale gelmektedir. Bayburt ilinde
de bir çok tıbbi ve aromatik bitki hem çiftçiler tarafından üretilmekte hem de
dağlık bölgelerinde, yaylalarında kendiliğinden yetişebilmektedir ve
Bayburt’taki vatandaşlar tarafından tüketilmektedir. Özellikle doğada
kendiliğinden oluşan bitkilerin yaygın bir biçimde toplanıp tüketildiği
gözlemlenmektedir. Eldeki bu çalışma ile de doğada kendiliğinden yetişen bu
tıbbi ve aromatik bitkilerin tüketiciler tarafından ne şekilde ve ne amaçla
tüketildiği anlaşılmaya çalışılmıştır. Çalışma bulgularında bitkilerin en çok
gıda amaçlı daha sonra da tıbbi amaçlı tüketildiği görülmektedir. En çok
toplanan bitki de labada (evelik) bitkisidir. Tüketiciler bu bitkilerin doğal,
organik, güvenilir, sağlıklı ve iyileştirici olduğu kanısındadır. Bundan dolayı
da bu bitkiler hızlı bir biçimde işletmenin ve pazarlamanın konusu haline
gelmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tıbbi ve Aromatik Bitki, Tüketici Tutumları, Tüketici Davranışları, Tüketim Tercihleri, Bayburt

CONSUMPTION OF MEDICINAL AND AROMATIC PLANTS COLLECTED FROM NATURE IN BAYBURT

Öz

Turkey has quite a rich variety of products in terms
of medicinal and aromatic plants. Because of the therapeutic properties of
these plants, it has been known to be used since human history. Medicinal and
aromatic plants are used for cosmetic industry or as a foodstuff in addition to
their therapeutic properties. Therefore, its economic importance is increasing
every day. A very medicinal and aromatic plant in the province of Bayburt is
cultivated by farmers, besides in the mountainous regions and in the highlands,
it is spontaneously formed and consumed by the citizens of Bayburt. In
particular, it is observed that plants that spontaneously form in nature are
widely collected and consumed. With this paper, it is tried to understand how
and for what purpose these natural and medicinal plants are consumed by
consumers. In the study findings, it is seen that plants are consumed mostly
for food purposes and then for medical purposes. The most collected plant is
the labada plant. Consumers believe that these plants are natural, organic,
safe, healthy and curative. Therefore, these plants quickly become the subject
of business and marketing.

Anahtar Kelimeler

Medicinal and Aromatic Plants, Consumer Attitudes, Consumer Behaviours, Consumption Preferences, Bayburt

Kaynakça

• Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın Alfa Güvenirlik Katsayısı, Journal of Mood Disorders, 6 (1): 47-48.Kızıloğlu, R., Kızılaslan, H. and Eren, H.Z. (2017). Tıbbi ve Aromatik Amaçlı Kullanılan Bitkilerde Tüketici Davranışlarının İncelenmesi (Kahramanmaraş İli Örneği), Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34 (3), 28-36.Dicle, M. (2010). İzmir İli Bornova İlçesinde Tıbbı Bitkilere İlişkin Tüketici Davranışlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Unpublished Master's Thesis, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.Abacıoğlu, N., Onursal., E., Hatunoğlu, K. ve Abacıoğlu, H. (1998), Türkiye’de Tıbbi İlaç Rehberi, Palme Yayıncılık, Ankara, 324, 598-599.Anonymous, 1998. Europe's Medicinal and Aromatic Plants: Their Use, Trade and Conservation A TRAFFIC Species in DangerReport, First Int. Symposium on the Conservation of Medicinal Plants in Trade in Europe, 22- 23 June 1998.Aslan R., 2016 Hekimlikte Alternatif ve Tamamlayıcı Yaklaşımlar. Kocatepe Vet J 9(4): 36371.Aslan R. ve Karakuş Z., 2019. Gelenekten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkiler, Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı Cilt 6 Sayı 73.Baytop, T. (1999), Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi,İstanbul Üniversitesi Yayınları, Eczacılık. Fakültesi, No.40, İstanbul.Craker, L.E., Z. Gardner, S.C. Etter, 2003. Herbs in American Fields: A Horticultural Perspective of Herb and Medical Plant Production in the United Sates, 1903–2003. HortScience 38:977–983.Dündar Y., 2001 Phytochemicals and Healthy Life. Kocatepe Journal of Medicine 2 (2): 131-138.Ekim, T., Koyuncu, M., Erik, S., İlarslan, R. 1992. Türkiye'nin Tehlike Altındaki Nadir ve Endemik Bitki Türleri, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Yayın No: 18, 227s.Evcimen M, Aslan R (2015) Physiological Effects of Commonly Used Medicinal and AromaticPlant’s, Antioxidant Phytochemicals. Kocatepe Vet J 8(2): 65-78. Kumar, S.A., 2009. Plants-based Medicines in India. http://pib.nic.in/feature/feyr2000/fmay2000/f240520006.htmlİli P. (2003) Bazı Tıbbi Bitkilerin Kimyasal İçerikleri ve Hayvanlara Etkileri. Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.Özhatay, N., Koyuncu, M. 1998. Türkiye'de Dogal Bitkilerin Ticareti, XII. Bitkisel laç Hammaddeleri Toplantısı 20-22 Mayıs 1998 Özet Kitabı, 5.Tekin, H. (2002). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Yargı Yayıncılık, Ankara.TUİK, 2009. Türkiye statistik Kurumu Verileri. http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/upload/vt/vt.htm)World Health Organization. General guidelines for methodologies on research and evaluation of traditional medicine. Geneva: World Health Organization, 2000.