Econometric Analysis of Causal Relation Between Government Expenditures and Economic Growth; The Example of Turkey

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 4, 287 - 305, 31.10.2020

Furkan Zabun

https://doi.org/10.33723/rs.781607

Cited By: 2

Öz

Contrary to the claims that the economic growth of countries increase the public expenditures, there are also arguments on the growth of public expenditures increase the economic growth and this conflict covers a significant place in economic literature.

As a result of these discussions, it is necessary to examine the causality between the concepts of economic growth and public expenditure. From this point of view, the present study was carried out to investigate the causality relationship between public spending and economic growth between 1999 and 2017.

Within this context, the former literature is summarized, data were collected and ADF test, Johansen Cointegration Test and Granger Causality Tests were performed on the data. When the results of the analysis were evaluated, findings were found to have similar characteristics to previous studies on the subject and empirical findings were obtained that the Wagner model was valid for the years covered for the country's economy but the Keynes model was also valid for investment expenditures

Anahtar Kelimeler

Economic Growth, Public Expenditure, Turkey

KAMU HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ; TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz

Ülkelerin ekonomilerindeki büyümenin kamu harcamalarını arttırdığına ilişkin görüşlerin yanı sıra bunun tam tersini yani kamu harcamalarındaki artışın ülke ekonomisini büyüttüğünü ileri süren çalışmalar da iktisat yazınında önemli bir yer tutmaktadır. Karşıt görüşlerin varlığı, ekonomik büyüme ile kamu harcama tutarı arasındaki nedenselliğin incelenmesini gerektirmektedir. Buradan hareketle mevcut çalışma 1999-2017 yılları arasında kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisinin araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında önceki çalışmalar özetlenmiş, veriler toplanmış ve elde edilen verilerle ADF testi, Johansen Eşbütünleşme Testi ve Granger Nedensellik Testi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçları değerlendirildiğinde bulguların konu ile ilgili önceki çalışmalarla benzer özellikler taşıdığı görülmüş ve ülkemiz ekonomisi için Wagner modeli geçerli yatırım harcamaları için de Keynes modelinin geçerlilik taşıdığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

EKONOMİK BÜYÜME, KAMU HARCAMALARI, TÜRKİYE

Kaynakça

• Aghion, P. Howitt, P. (1998). Endogenous growth theory. MIT press.
• Akbey, F. (2014). Ar-Ge, İnovasyon ve Kalkınma İlişkisine Yönelik Bir Literatür Taraması: Kuramsal Özet. Maliye Dergisi, 166(2014), 1-16.
• Akçağlayan, A. ve Kayıran, M. (2010) Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Gelirleri: Nedensellik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), ss. 129-146.
• Akçoraoğlu, A. (1999) Kamu harcamaları, kamu gelirleri ve Keynesci politikalar: Bir nedensellik analizi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-15.
• Akyüz, Y. (1994). Ekonomide Liberalleşme Ve Sanayileşme Latin Amerika Deneyimi. İktisat İşletme ve Finans, 9(96), ss. 5-20.
• Altay, A. (2005). Yoksulluk Sadece Devletin Sorunu mu? Kamu Harcamaları Açısından Bir Değerlendirme. Sosyoekonomi, 2(2), ss. 155-178.
• Altın, O. (2009). Türkiye’de Ar-Ge Harcamalari Ve Ekonomik Büyüme Arasindaki Nedensel İlişkinin Analizi. Ege Akademik Bakış, ss. 250-260.
• Altunç, Ö. F. (2008). Türkiye’de Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedenselliğin Ampirik Bir Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 113-127.
• Altunç, Ö. F. (2014). Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye’ye ilişkin ampirik kanıtlar. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), ss. 145-157.
• Altunç, Ö. F. ve Aydın, C. (2012). Türkiye’de kamu sektörü büyüklüğü ve ekonomik büyüme ilişkisinin ampirik analizi. Ekonomik Yaklaşım, 23(82), 79-98.
• Arısoy, İ. (2005). Wagner ve Keynes hipotezleri çerçevesinde Türkiye’de kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), ss. 63-80.
• Armaoğlu, F. (1997). 19. yüzyıl siyası̂ tarihi (1789-1914). Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara. S. 800.
• Arnold, L. ve Kornprobst, W. (2008). Comparative statics and dynamics of the Romer RveD growth model with quality upgrading. Macroeconomic Dynamics, 12(5), 702-716.
• Arslan, A.. (2002). Kamu harcamalarında verimlilik, etkinlik ve denetim. Maliye dergisi, 140(2), 1-14.
• Aslan, Ö. ve Küçükaksoy, İ. (2006). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi üzerine ekonometrik bir uygulama. Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (4), 25-38.
• Aydemir, C.., ve Genç, S. Y. (2011). Ortaçağın Sosyoekonomik Düzeni: Feodalizm. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 36(36), ss. 226-241. Bağdigen, M. ve Abdulhakimoğulları, E.. (2005). Borç Servisi ile Kamu Gelir ve Harcamaları Arasındaki İlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örnegi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(2), ss. 29-48.
• Bağdigen, M.., ve Beşer, B. (2009). Ekonomik Büyüme ile Kamu Harcamaları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Wagner Tezi Kapsamında Bir Analizi: Türkiye Örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), ss. 1–17.
• Bakırtaş, İ., ve Tekinşen, A. (2004). Dünya Savaşları Ve Büyük Buhran Arasındaki Etkileşimin Ekonomi Politiği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), ss. 83-100.
• Bilginoğlu, M. A. ve Aysu, A. (2008). Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (31), 1-23.
• Birecikli, İ. B. (2011). Batı'nın Yükselişi. History Studies, 3(2).ss. 1-25.
• Bozlağan, R. (2005). SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME DÜŞÜNCESİNİN TARİHSEL ARKA PLANI. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (50), ss. 1011-1028.
• Cohen, D. ve Sachs, J. (1986). Growth and external debt under risk of debt repudiation. European Economic Review, 30(3), 529-560. Çavuşoğlu, A. T. (2015). Türkiye'de Kamu Gelirleri Ve Harcamaları Arasındaki İlişki Üzerine Ekonomietrik Bir Analiz. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(20), ss. 143-159.
• Çeken, H., Ökten, Ş. ve Ateşoğlu, L. (2008). Eşitsizliği derinleştiren bir süreç olarak küreselleşme ve yoksulluk. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(2), ss.79-95.
• Çetin, H. (2002). Liberalizmin tarihsel kökenleri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), ss. 79-96. Çıvgın, İ. (2008). Ortaçağ Tarihi, Maya Akademi, Ankara. S. 743.
• Demir, M. ve Sever, E. (2014). Kamu iç borçlanmasının büyüme, faiz ve enflasyon oranı üzerindeki etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), ss. 170-196.
• Demirbaş, T. (2006). Kamu Harcama Yönetimi Bağlamında Orta Vadeli Harcama Sistemi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Bütçe ve Mali Planlama Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bursa, s. 316.
• Dickey, Da. ve Fuller, Wa. (1979), Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Journal of American Statistical Association 74, 427-431.
• Emiroğlu, B. G. (2007). Türkiye’de ve Dünya’da Bilgi Toplumu ve Ekonomisi: Süreçlerve Değişimler. XII. Türkiye’de İnternet Konferansı, 8-10.
• Eşiyok, B. A. (2012). Türkiye ekonomisinde cari açık sorunu ve nedenleri. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 49(569), 63-85. Gemmel, N., 1996. Evaluating the impacts of human capital stocks and accumulation on economic growth: some new evidence. Oxford Bulletin of Economics and Statistics 58, 9–28.
• Genç, M. C. ve Atasoy, Y. (2010). ArveGe harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: panel veri analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2), ss. 27-34.
• Göker, Z. (2008). Vergi Rekabetinin Kamu Harcamalarına Etkisi ve Harcama Rekabeti. Maliye Dergisi, 154, 121-134.
• Granger, C. (1988), “Causality, Cointegration and Control”, Journal of Economic Dynamics and Control 12, 551-559.
• Griliches, Zvi. (1979). Issues in assessing the contribution of research and development to productivity growth. The bell journal of economics, 92-116.
• Grossman, G. M. ve Helpman, E. (1991). Quality ladders in the theory of growth. The Review of economic studies, 58(1), 43-61.
• Grossman, G. M. ve Helpman, E. (1994). Endogenous innovation in the theory of growth. Journal of Economic Perspectives, 8(1), 23-44.
• Gül, E., ve Yavuz, H. (2011). Türkiye’de kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: 1963-2008 dönemi. Maliye Dergisi, 160, 72-85.
• Günaydın, İ. (2000). Türkiye'de Kamu Gelirleri ve Kamu Harcamaları Arasındaki Nedensel İlişkiler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), ss. 55-74.
• Günaydın, İ. (2004). Vergi-harcama tartışması: Türkiye örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(2), ss. 163-181.
• Güran, M. ve Cingi, S. (2002). Devletin ekonomik müdahalelerinin etkinliği. Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(3), ss. 52-67.
• Johansen, S. (1988), "Statistical Analysis of Cointegration Vectors," Journal of Economic Dynamics and Control, Elsevier, 12(2-3), 231-254.
• Jones, C. (1995). R ve D-based models of economic growth. Journal of political Economy, 103(4), 759-784.
• Jones, C. (2002). Sources of US economic growth in a world of ideas. American Economic Review, 92(1), 220-239.
• Judson, R. (1998). Economic growth and investment in education: how allocation matters. Journal of Economic Growth, 3(4), 337-359.
• Kabaklarlı, E., ve Er, P. H. (2014). Türkiye’de Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyümeye Etkisinin Sınır Testi Yaklaşımı ile Analizi. Maliye Dergisi, 166, 268-285.
• Kanca, O. C. (2011). Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi 1980-2008 (Ampirik Bir Çalışma). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), ss. 75-92.
• Kar, M. ve Taban, S. (2003). Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(03), ss. 145-169.
• Kar, M. ve Taban, S. (2006). İktisadi Gelişmenin Temel Dinamikleri ve Kaynakları, İktisadi Kalkınmada Sosyal, Kültürel ve Siyasal Faktörlerin Rolü. Ekin Kitabevi, Ed: Muhsin Kar ve Sami Taban, Bursa, ss:7-51.
• Karagöz, K. ve Karagöz, M. (2010). Yolsuzluk, Ekonomik Büyüme Ve Kamu Harcamaları: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz. Sayıştay Dergisi, 76(1-3), ss. 5-22.
• Korkmaz, S. (2010). Türkiye’de Ar-Ge Yatırımları Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Var Modeli İle Analizi. Journal of Yaşar University, 5(20), 3320-3330.
• Malay, H. (1995). Çağlar Boyu Kölelik. Gündoğan Yayınları. İstanbul. s. 360.
• Ohanian, L. E. (2010). The economic crisis from a neoclassical perspective. Journal of Economic Perspectives, 24(4), 45-66.
• Oktayer, N. ve Susam, N. (2008). Kamu Harcamaları-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1970-2005 Yılları Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1), ss. 145-164.
• Olçar, K. (2010). Uluslararası Çatışmaların Enerji Politik Analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 6(11), ss. 93-127.
• Özsoy, C. (2009). Türkiye’de eğitim ve iktisadi büyüme arasındaki ilişkinin VAR modeli ile analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(1), 71-83.
• Rebelo, S. (1991). Long-run policy analysis and long-run growth. Journal of political Economy, 99(3), 500-521.
• Sağlam, Y. (2018). Toplumsal Bütünün Uzun Dönemli Yapılanışı ve Türkiye Ekonomisi. Econder Uluslararası Akademik Dergi, 2(1), 73-81.
• Scott, Maurice FitzGerald (1991). A new view of economic growth. Oxford University Press.
• Sever, E. ve Demir, M. (2007). Türkiye’de bütçe açığı ile cari açık arasındaki ilişkilerin VAR analizi ile incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), ss. 47-63.
• Sylwester, K. (2001) “RveD and Economic Growth”, Knowledge, Technology, ve Policy, Vol.13, No.4, pp.71-84.
• Taban, S., ve Kar, M. (2006). Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme Nedensellik Analizi, 1969-2001., Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), ss. 159-182.
• Takım, A. (2010). Türkiye’de GSYİH ile ihracat arasındaki ilişki: granger nedensellik testi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), ss. 315-330.
• Tan, B. K., Mert, M., ve Özdemir, Z. A. (2013). Kamu Yatırımları Ve Ekonomik Büyüme İlişkisine Bir Bakış: Türkiye, 1969-2003. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1).
• Terzi, H. (1998). Kamu harcamaları ve ekonomik kalkınma ilişkisi üzerine ekonometrik bir inceleme. İktisat İşletme ve Finans, 13(142), 67-80.
• Ulucak, R., ve Ulucak, Z. (2014). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23), 81-98.
• Usul, H. Bekçi, İ. ve Eroğlu, A. H. (2002). Bireysel Yatirimcilarin Hisse Senedi Edinimine Etki Eden Sosyo-Ekonomik Etkenler. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (19), 135-150.
• Uzay, N. (2002). Kamu büyüklüğü ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Türkiye örneği (1970-1999). Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (19), 151-172.
• Vergil, H., ve Ayaş, N. (2009). Doğrudan yabancı yatırımların istihdam üzerindeki etkileri: Türkiye örneği. Iktisat Isletme ve Finans, 24(275), 89-114.
• Yavuz, N. Ç. (2005). Türkiye'de kamu harcamalarının özel sektör yatırım harcamalarını dışlama etkisinin testi (1980-2003), Marmara Üniversitesi, İİBF dergisi, 20(1), ss. 269-284.
• Yeldan, E. (2009). Kapitalizmin Yeniden Finansallaşması ve 2007/2008 Krizi: Türkiye Krizin Neresinde?. Çalışma ve Toplum, 1, ss. 11-28. Yüksel, C., ve Songur, M. (2011). Kamu harcamalarının bileşenleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: ampirik bir analiz (1980-2010). Maliye Dergisi, 161, ss. 365-380.
• Zerenler, M., Türker, N., ve Şahin, E. (2007). Küresel Teknoloji, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Ve Yenilik İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 653-667.i”, Gazi Kitabevi, Ankara, ss:139.