Digital Authoritarianism and New Media: Censorship Policies and Internet Freedom in the Cases of Azerbaijan, China, and Russia

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 426 - 454, 31.07.2025

Mustafa Orhan Yalınız

https://doi.org/10.33723/rs.1712674

Öz

This study aims to examine digital authoritarianism and new media policies through the cases of Azerbaijan, China, and Russia, analyzing state censorship mechanisms on the internet and the role of digital activism as a form of resistance within this context. The dual function of new media tools in authoritarian regimes as instruments of repression and arenas of resistance particularly through the digital authoritarian practices in Azerbaijan, China, and Russia, and the corresponding impact of digital activism, constitute the core problem of this research. While digital media represents a significant domain for access to information and democratization, authoritarian regimes consolidate censorship by controlling this space. The study specifically addresses social media repression tools in Azerbaijan, content regulation via the “Great Firewall” policy in China, and digital surveillance under Russia’s “Sovereign Internet Law.” Furthermore, it discusses how digital activism operates as a form of resistance against censorship in these countries. Given the focus on censorship mechanisms in Azerbaijan, China, and Russia, the research employs a qualitative case study design. Within this framework, academic literature and Freedom House data are analyzed thematically. The findings reveal that authoritarian regimes utilize the digital realm not only for information control but also as a means of societal surveillance and suppression of dissent.

Anahtar Kelimeler

New Media , Digital Activism , Digital Authoritarianism , Censorship Policies , İnternet Freedom

DİJİTAL OTORİTERLİK VE YENİ MEDYA: AZERBAYCAN, ÇİN VE RUSYA ÖRNEĞİNDE SANSÜR POLİTİKALARI VE İNTERNET ÖZGÜRLÜĞÜ

Öz

Bu çalışmada amaç, Azerbaycan, Çin ve Rusya örneklerinden yola çıkarak dijital otoriterlik ve yeni medya politikalarını incelemek, devletlerin internet üzerindeki sansür mekanizmalarını ve dijital aktivizmin bu bağlamda nasıl bir direnç alanı sunduğunu analiz etmektir. Otoriter rejimlerde yeni medya araçlarının hem baskı mekanizması hem de direniş alanı olarak işlev görmesi, özellikle Azerbaycan, Çin ve Rusya örneklerinde dijital otoriterlik uygulamaları ile buna karşı gelişen dijital aktivizmin etkisinin sorgulanması, araştırmanın sorunsalını öne çıkarmıştır. Dijital medya, bilgiye erişim ve demokratikleşme açısından önemli bir alan olsa da otoriter rejimler bu alanı kontrol ederek sansürü pekiştirmektedir. Araştırma, Azerbaycan’da sosyal medya üzerindeki baskı araçlarını, Çin’de “Büyük Güvenlik Duvarı” politikasıyla içerik kontrolünü ve Rusya’da “Egemen İnternet Yasası” ile dijital denetimi ele almaktadır. Ayrıca, bu ülkelerde dijital aktivizmin sansüre karşı nasıl bir mücadele aracı olarak konumlandığı tartışılmaktadır. Çalışmada, Azerbaycan, Çin ve Rusya özelinde gerçekleşen sansür mekanizmaları ele aldığından, yöntem olarak nitel araştırma tasarımının temel desenlerinden olan durum incelemesi kullanılmıştır. Bu kapsamda, akademik literatür ve Freedom House verileri tematik çerçevede değerlendirilmiştir. Bulgular, otoriter rejimlerin dijital alanı yalnızca bilgi kontrolü değil, toplumsal denetim ve muhalefeti bastırma amacıyla da kullandığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Yeni Medya , Dijital Aktivizm , Dijital Otoriterlik , Sansür Politikaları , İnternet Özgürlüğü

Kaynakça

• Bennett, W. L., & Segerberg, A. (2013). The logic of connective action: Digital media and the personalization of contentious politics. Information, Communication & Society, 16(5), 739-768.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• BTHaber. (2025, Mart 10). İnternet ortamında DPI kullanarak izleme ve şifreli iletişim güvenliği. Erişim adresi: https://www.bthaber.com/internet-ortaminda-dpi-kullanarak-izleme-ve-sifreli-iletisim-guvenligi
• Castells, M. (2015). Networks of outrage and hope: Social movements in the internet age. Polity Press.
• Chomsky, N., & Herman, E. S. (1988). Manufacturing consent: The political economy of the mass media. Pantheon Books.
• Chomsky, N., & Herman, E. S. (2012). Rızanın imalatı: Kitle medyasının ekonomi politiği (E. Abadoğlu, Çev.). BGST Yayınları.
• Clayton, R., Murdoch, S. J., & Watson, R. N. M. (2006). Ignoring the Great Firewall of China. İçinde G. Danezis & P. Golle (Eds.), Privacy enhancing technologies (s. 20–35). Springer.
• Creemers, R. (2015). Cyber China: Upgrading propaganda, public opinion work and social management for the twenty-first century. Journal of Contemporary China, 24(93), 85-100.
• Deibert, R. J., & Rohozinski, R. (2010). Control and subversion in Russian cyberspace: The Kremlin, the net, and the public sphere. Media, Culture & Society, 32(4), 635-652.
• Dilmen, N. (2007). Yeni medya kavramı çerçevesinde internet günlükleri, bloglar ve gazeteciliğe yansımaları. Marmara İletişim Dergisi, 12(8), 113-122.
• Foucault, M. (1977). Discipline and punish: The birth of the prison. Pantheon Books.
• Freedom House. (2024a). Freedom on the Net 2024: Azerbaijan. Erişim tarihi: 05.03.2025, https://freedomhouse.org/country/azerbaijan/freedom-net/2024
• Freedom House. (2024b). Freedom on the Net 2024: China. Erişim tarihi: 05.03.2025, https://freedomhouse.org/country/china/freedom-net/2024
• Freedom House. (2024c). Freedom on the Net 2024: Russia. Erişim tarihi: 05.03.2025, https://freedomhouse.org/country/russia/freedom-net/2024
• Gahramanova, A. (2009). Internal and external factors in the democratization of Azerbaijan. Democratization, 16(4), 777-803.
• Grono, M. (2011). Nations in transit: Azerbaijan. Freedom House.
• Guliyev, F. (2012). Political elites in Azerbaijan. İçinde A. Heinrich & H. Pleines (Eds.), Challenges of the Caspian resource boom: Domestic elites and policy-making (s. 117-130). Palgrave Macmillan.
• Hale, H. E. (2005). Regime cycles: Democracy, autocracy, and revolution in post-Soviet Eurasia. World Politics, 58(1), 133-165.
• Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. New York University Press.
• Joyce, M. (2010). Digital activism decoded: The new mechanics of change. International Debate Education Association.
• MacKinnon, R. (2011). Liberation technology: China's 'networked authoritarianism'. Journal of Democracy, 22(2), 32-46.
• MacKinnon, R. (2012). Consent of the networked: The worldwide struggle for internet freedom. Basic Books.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. Demir, Ed. ve çev.). Pegem Akademi.
• Pearce, K. E., & Kendzior, S. (2012). Networked authoritarianism and social media in Azerbaijan. Journal of Communication, 62(2), 283-298.
• Polyakova, A., & Meserole, C. (2019). Exporting digital authoritarianism: The Russian and Chinese models. Brookings Institution. Erişim tarihi: 28.02.2025, https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2019/08/FP_20190827_digital_authoritarianism_polyakova_meserole.pdf
• Rasizade, A. (2003). Azerbaijan in transition to the 'New Age of Democracy'. Communist and Post-Communist Studies, 36(3), 345-372.
• Sivitandies, M., & Shah, V. (2011). The era of digital activism. Conference for Information Systems Applied Research (CONISAR) Proceedings, 1-8.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları.
• Turhan, D. G. (2017). Dijital aktivizm. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(26), 123-140.
• Tüfekçi, Z. (2017). Twitter and tear gas: The power and fragility of networked protest. Yale University Press.
• Vural, N. E. (2024). Sosyal medyada ifade özgürlüğü ve dijital egemenlik: Türkiye’nin Instagram engeli ve basındaki yansımaları. Küresel Politika Çalışmaları Dergisi, 1(2), 45-60.
• Yeşilbaş Özenç, Y. (2022). Eğitim araştırmalarında durum çalışması deseni nasıl kullanılır? Uluslararası Eğitimde Nitel Araştırmalarda Mükemmellik Arayışı Dergisi (UEMAD), 1(2), 57–67.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık