Bu çalışma, Kuzeybatı Anadolu’daki Porsuk Çayı Havzası’nda toprak kayıpları ve erozyon duyarlılığı riskinin mekânsal dağılımını RUSLE açılımı modeliyle nicel olarak değerlendirmektedir. Araştırma alanı, Eskişehir ve Kütahya’nın büyük bölümü ile Ankara, Uşak ve Afyonkarahisar’ın bazı kesimlerini kapsamaktadır. RUSLE modelinin yağış erozivitesi (R), toprak erodibilite (K), eğim uzunluğu ve eğim (LS), bitki örtüsü (C) ve koruma önlemleri (P) faktörleri; Google Earth Engine platformunda ALOS PALSAR DEM, CHIRPS yağış verileri, 1/100.000 ölçekli toprak haritaları, Sentinel-2 NDVI ve MODIS arazi kullanım verileriyle 30*30 m çözünürlükte Üretilmiştir. Analizler, özellikle Sündiken ve Karlık Dağları gibi yüksek eğimli alanlarda erozyon riskinin arttığını göstermektedir. Çok hafif riskli alanlar havzanın %41,01’ini oluştururken, toplam toprak kaybının %15,47’sine neden olmaktadır. Yüksek ve çok yüksek riskli alanlar ise havzanın %34,57’sini kapsamakta ve toplam kaybın %62,90’ına sebep olmaktadır. Ortalama yıllık toprak kaybı 2,35 ton ha⁻¹ y⁻¹, toplam kayıp ise yıllık 2,538,269.32 tondur. Sonuçlar, sürdürülebilir arazi yönetimi için ağaçlandırma, teraslama ve koruyucu tarım uygulamalarının gerekliliğini vurgulamaktadır. Ayrıca, coğrafi teknolojilerin RUSLE parametrelerinin türetilmesinde sağladığı avantajlar örneklenmiştir.
This study quantitatively evaluates the spatial distribution of soil loss and erosion susceptibility risk in the Porsuk Stream Basin in Northwestern Anatolia using the RUSLE expansion model. The research area covers most of Eskişehir and Kütahya, as well as parts of Ankara, Uşak, and Afyonkarahisar. The rainfall erosivity (R), soil erodibility (K), slope length and steepness (LS), vegetation cover (C), and conservation practices (P) factors of the RUSLE model were produced at a 30×30 m resolution on the Google Earth Engine platform using ALOS PALSAR DEM, CHIRPS precipitation data, 1:100,000 scale soil maps, Sentinel-2 NDVI, and MODIS land use data. The analyses show that erosion risk increases especially in steeply sloped areas such as the Sündiken and Karlık Mountains. Very low-risk areas constitute 41.01% of the basin and cause 15.47% of the total soil loss. High and very high-risk areas cover 34.57% of the basin and account for 62.90% of the total loss. The average annual soil loss is 2.35 t ha⁻¹ y⁻¹, and the total annual loss is 2,538,269.32 tons. The results emphasize the necessity of afforestation, terracing, and conservation agriculture practices for sustainable land management. In addition, the advantages provided by geographic technologies in deriving RUSLE parameters are exemplified.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Mekansal Veri Modelleme |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 27 Eylül 2025 |
Gönderilme Tarihi | 30 Nisan 2025 |
Kabul Tarihi | 12 Temmuz 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 2 |
Turkish Journal of Remote Sensing and GIS (Türk Uzaktan Algılama ve CBS Dergisi), Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanlanmıştır.