Kentsel Alanda Gerçekleştirilen Tünel Kazılarında Patlatma Kaynaklı Yüzey Titreşimlerinin Kontrolü: Geniş Kesitli Bir Tünel Örneği

Yıl 2023, , 143 - 153, 31.12.2023

Abdulkadir Karadogan , Ülkü Kalaycı Şahinoğlu , Ümit Özer , Meriç Can Özyurt , Zeynep Sertabipoğlu

https://doi.org/10.53501/rteufemud.1360241

Öz

Bu çalışmada, kentsel bir alanda kazısı gerçekleştirilen geniş kesitli bir ulaşım tünelinde, patlatma kaynaklı titreşimleri kontrol etmek amacıyla yapılan projelendirme aşamalarını sunulmaktadır. Tünellerin yerleşim bölgelerine yakınlığı, çevresindeki birçok yapının titreşimlerden olumsuz etkilenmesine neden olabileceği gerçeğini göz önünde byulundurulduğunda, titiz bir titreşim yönetimi gerektirmiştir. Bu çalışma, patlatma faaliyetlerinden kaynaklanan titreşimleri en aza indirmeyi hedefleyen gecikme aralığı, patlatma paternini ve kazı planı optimizasyonunu içeren aşamaları kapsamaktadır. Çalışmanın sonucunda, yüzey titreşimlerini ulusal normlarda belirlenen limitlerin altında tutan, titreşime maruziyet sürelerini kısaltan, bunların yanı sıra proje süresinde ekstra gecikmelere neden olmayan ve tünel inşaatında mühendislik başarısını elde eden bir patlatma projesinin gerçekleştirildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

tünel patlatması, risk analizi, patlatma optimizasyonu, titreşim kontrolü

Etik Beyan

Yazarların herhangi bir çıkar ilişkisi veya çatışması bulunmamaktadır.

Destekleyen Kurum

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi, T.C. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Kalyon A.Ş.

Teşekkür

Yazarlar, bu çalışmaya desteklerinden dolayı İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Dekanlığına, T.C. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ve Kalyon A.Ş. yetkililerine teşekkür eder.

Kaynakça

• Anon, (2005). Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Ankara, (2002/49/EC).
• Franklin, J.A., Broch, E., Walton, G. (1971). Logging the mechanical character of rock. Transactions of the Institution of Mining and Metallurgy, 80, A1-A9.
• He, R., Jiang, N., Li, D. W., Qi, J.F. (2022). Dynamic response characteristic of building structure under blasting vibration of underneath tunnel. Shock and Vibration, 2022, 1-13. https://doi.org/10.1155/2022/9980665
• Kuzu, C. (2008). The mitigation of the vibration effects caused by tunnel blasts in urban areas: a case study in Istanbul. Environmental geology, 54, 1075-1080. https://doi.org/10.1007/s00254-007-0875-7
• Manolas, F.I., Arusu, T. (2012). Blasting works in urban areas: A Singapore case study. Electrical Measuring Instruments and Measurements, 23-30.
• Ozer, U. (2008). Environmental impacts of ground vibration induced by blasting at different rock units on the Kadikoy-Kartal metro tunnel. Engineering Geology, 100, 82-90. https://doi.org/10.1016/j.enggeo.2008.03.006
• Ozer, U., Karadoğan, A., Yıldırım, K., Özyurt, M.C., Sertabipoğlu, Z., Kalaycı Şahinoğlu, Ü., Özkul, O., Bayındır, O., Yurttaş, M., Sefer, İ., Zaif, C.B., Durdu, A., Kişi, A., Günay, M., Karaoğlan, H., Çevik, İ., Şireci, S., Şahin, S., Kanlıçay, E. (2018). Kuzey marmara otoyolu, cebeci tüneli patlatmalı kazısında gecikme aralığının parça boyut dağılımı ve ilerleme üzerine etkisinin analizi. 4. Uluslararası Yeraltı Kazıları Sempozyumu & Sergisi, 13-14 Eylül, İstanbul, Türkiye.
• Ozer, U., Karadoğan, A., Sertabipoğlu, Z., Kalaycı Şahinoğlu U., Ozyurt, M.C. (2020). İstanbul İli Sultangazi, Arnavutköy, Eyüp, Çatalca ve Silivri İlçeleri Kuzey Marmara Otoyolu (3.Boğaz Köprüsü Dahil) Projesi Kınalı Odayeri (Bağlantı Yollan Dahil) 1. Kesim (0+000 - 40+370), 2. Kesim (40+370 - 58+013), 7. Kesim (61+117 - 71+244) İnşaatı İşi Kapsamında Patlatmalı Kazı Çalışmalarında Patlatma Kaynaklı Titreşim ve Hava Şoku Ölçümü ve Değerlendirilmesi, Döner Sermaye Projesi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi.
• Ozer, U., Karadoğan, A., Sertabipoğlu, Z., Kalaycı Şahinoğlu U., Ozyurt, M.C. (2021). Kuzey Marmara Otoyolu (3. Bogaz Koprusu Dahil) Projesi Nakkas Basaksehir (Baglanti Yollari Dahil) Kesimi Projesi Km:35+300-49+399 Isi Kapsaminda Risk Analizine Dayali Patlatma Tasarimi, Döner sermaye projesi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi.
• Ozyurt, M.C., Ozer, U., Karadoğan, A., Sertabipoğlu, Z., Kalaycı Şahinoğlu U. (2023). Evaluation of the environmental effects of blasting during the construction of the Rumeli Hisarüstü-Aşiyan funicular line. 5th International Underground Excavations Symposium and Exhibition, 5-7 Haziran, İstanbul, Türkiye.
• Shi, H., Jiang, N., Zhou, C., Zhnag, Y., Yao, Y., Zhou, W., Cai, Z. (2023). Safety assessment of ancient buddhist pagoda induced by underpass metro tunnel blasting vibration. Engineering Failure Analysis, 145, 107051. https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.10705
• TTS Mühendislik, (2018). Jeoteknik Rapor.