Bir Seyr ü Sülûk Hikâyesi: Bozdoğanlı Mustafa Fethî ve Bir Âşıkın Seyrânı

Yıl 2021, Sayı: 19, 212 - 247, 25.06.2021

Meliha Yıldıran Sarıkaya

https://doi.org/10.32950/rteuifd.895528

Öz

Mustafa Fethî 19. asrın sonu 20. asrın başında Aydın Bozdoğan’da yaşamış sûfî bir şâirdir. Hayatı ve eserleri üzerinde ilmî bir çalışma yapılmamıştır. Kaynaklarda çok sayıda şiirleri ve iki risalesi olduğu belirtilmektedir. Şiirlerinden bir kısmı 1940 senesinde Asaf Gökbel tarafından yayımlanmıştır. Mustafa Fethî’nin iki risâlesinden biri hakkında bilgi verilmezken diğer risâlenin sadece ismi kaydedilmiştir. Yaptığımız araştırma netîcesinde Mustafa Fethî’nin “Bir Âşıkın Seyrânı” adlı risâlesi, Süleymâniye Kütüphânesi, Nuri Arlasez Bölümü, nr. 284’te kayıtlı bir mecmûa içerisinde bulunmuştur. Bu orijinal risâle, muhtevâ değerlendirmesi ve bir incelemeyle birlikte tam metin olarak günümüz alfabesine aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bozdoğanlı mustafa fethi, bir aşıkın seyranı, seyr ü süluk

Kaynakça

• Aktaş, Şerif. “Edebî Metin ve Özellikleri”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. XV, 39 (2009), 187-200.
• Baş, Mehmet Şamil. Aydınlı bir Uşşâkî Şeyhi Ömer Hulûsî ve Dîvân’ı. İstanbul: Okur Akademi, 2014.
• Çetişli, İsmail. “Kurgusallık/İtibârîlik Bağlamında Edebiyat”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, XV, 39 (2009) [Prof. Dr. Hüseyin Ayan Özel Sayısı], 365-376.
• Ekici, Hacer. Vâkıât-ı Hüdâyî’nin Tahlîl ve Tahkîki (1 Rabîu’l-âhir-9 Şevvâl/987). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yüksek lisans tezi, 2017.
• Enginün, İnci. Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e. İstanbul: Dergah Yay., 2006.
• Gökalp, Halük. Eski Türk Edebiyatında Manzum Sergüzeşt-nameler. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, doktora tezi, 2006.
• Gökbel, Asaf. Bozdoğanlı Fethi Hayatı, Eserleri ve Divanı. Aydın: Aydın Halkevi Neşriyatı, 1940.
• İnal, İbnü’l-Emîn Mahmud Kemal. Son Asır Türk Şâirleri. haz. Müjgân Cunbur. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay., 1999, I.
• Kanar, Mehmet. “Hikâye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/hikaye#2-fars-edebiyati (erişim tarihi: 17.01.2021).
• Kara, Yelda. “Fethi”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi, 2004, IV, 54.
• Kavruk, Hasan. “Klasik Türk Nesir Geleneğinde Tahkiye Dili”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları V: Nesrin İnşası Düzyazıda Dil, Üslup ve Türler. İstanbul: Turkuaz, 2010, 176-187.
• Levend, Agâh Sırrı. “Divan Edebiyatında Hikâye I”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay., 1967, 71-117.
• Orhan, Abdullah Taha. Hüseyin Vassâf’ın Vâkıât İsimli Eseri (Metin ve İnceleme). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yüksek lisans tezi, 2012.
• Özer, Hande. Nevi‘î’nin Hasb-i Hâl’i. İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, yüksek lisans tezi, 1994.
• Özkaynak, Kemal. Aydın Şâirleri ve Müellifleri. Aydın: Aydın Halkevi Neşriyatı, 1944.
• Pehlivan, Gürol. “Mustafa Fethî”. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fethi-mustafa-fethi (erişim tarihi: 07.03.2021).
• Polater, Deniz. “Tanzimat’tan Milli Edebiyat’a Hikâye ve Roman Türlerinde Adlandırmalar”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi. XXII, 1 (2018), 130-154.
• Şengül, Fatma. Uşşakîlerde Etvâr-ı Seb’a. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yüksek lisans tezi, 2009.
• Şengün, Necdet. Kuloğlu Şeyh İlyâs Etvâr-ı Seb’a. Ankara: İlâhiyât Yay., 2015.
• Tavukçu, Orhan Kemal. “Sergüzeştnâme”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2009, XXXVI, 559-560.
• Tosun, Necdet. “Azîz Mahmud Hüdâyî’nin Tecelliyât İsimli Eseri ve Tasavvufta Rûhî Tecrübelerin Aktarılması Geleneği”. Üsküdar Sempozyumu III: Azîz Mahmud Hüdâyî Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 20-22 Mayıs 2005. [İstanbul]:Üsküdar Belediye Başkanlığı, 2006, I, 223-230.
• Tuman, Mehmet Nâil. Tuhfe-i Nâilî. haz. Cemal Kurnaz, Mustafa Tatçı. Ankara: Bizim Büro Yay., 2002, II.
• Uludağ, Süleyman. “Nefis”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2006, XXXII, 526-529.
• Uludağ, Süleyman. “Sülûk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2010, XXXVIII, 127-128.
• Uslu, Ahmet. 1980-2000 Yılları Arası Türk Hikâyeciliğinde Yapı. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, doktora tezi, 2016.
• Vassâf, Osmânzâde Hüseyin. Sefîne-i Evliyâ. haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz. İstanbul: Kitabevi Yay., 2006, IV.
• Yağcı, Şerife. “Klasik Türk Edebiyatı Geleneğinde Hikaye”. Türk Dünyası Araştırmaları. 141 (İstanbul 2002), 12-13. “Klasik Türk Edebiyatı Geleneğinde Hikaye”, Türk Dünyası Araştırmaları, 141 (İstanbul 2002), 147-160.
• Yayın Kurulu. “Fethî, Mustafa”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. yay. haz.: Ezel Erverdi ve dğr. İstanbul: Dergah Yay., 1979, III, 208.