A Hermeneutic Analysis of Mr. Satı Professional Attitudes and History Teaching in the Classroom: On the Basis of a Forgotten Article

Yıl 2024, , 245 - 272, 30.12.2024

Mert Ali Eren

https://doi.org/10.34086/rteusbe.1565958

Öz

In this study, Mr. Satı article titled A Just Sultan prepared for the first issue of Tedrisat Journal in 1910 was analyzed. Mr. Satı forgotten and never mentioned article titled A Just Sultan, which was prepared to guide the educational community of the period, was obtained through archive search and transcription work was carried out on it. Then, using document analysis and historical research methods, the document was analyzed comparatively within the framework of educational and historical sciences. Based on this document, hermeneutic analyses and determinations were made on how Satı Bey applied history teaching methods, his understanding of reform in education, his democratic attitude in the classroom environment, the way he used Bloom's Taxonomy and the educational philosophies he reflected. The research is important in terms of revealing to what extent Mr. Satı was able to realize his modern ideas in the educational sense and what kind of a path he followed in educational practices and a document that is about to be forgotten. In this study, it was seen that Mr. Satı used knowledge and comprehension steps according to Bloom's Taxonomy. On the other hand, it was understood that he partially used the application and evaluation steps and did not prefer the analysis and synthesis steps. It was observed that Mr. Satı reflected progressive and reconstructionist educational philosophies, which are modern methods in today's education, and used questioning, storytelling, case study and straight narrative methods in history teaching. It was determined that his democratic attitude in the classroom was weakly shaped by his political views and he could not hide his ideology in the classroom environment.

Anahtar Kelimeler

Mr. Satı, Tedrisat Journal, History education, Ottoman education

Satı Bey’in Sınıf İçi Mesleki Tutumlarının ve Tarih Öğretiminin Hermenötik Bir Analizi: Unutulmuş Bir Makalesi Ekseninde

Öz

Bu araştırmada, Satı Bey’in 1910 yılında Tedrisat Mecmuasının ilk sayısı için hazırladığı Adaletli Bir Padişah isimli makalesi incelenmiştir. Satı Bey’in unutulmuş ve hiç bahsedilmemiş olan Adaletli Bir Padişah başlıklı, dönemin eğitim camiasına rehberlik amacıyla hazırlanan makalesi, arşiv taramasıyla elde edilerek üzerinde transkripsiyon çalışması yapılmıştır. Ardından doküman analizi ve tarihsel araştırma yöntemleri kullanılarak belge, eğitim ve tarih bilimleri çerçevesinde karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu belgeden hareketle, çalışmada Satı Bey’in tarih öğretim metotlarını nasıl uyguladığı; eğitimdeki reform anlayışları, sınıf ortamındaki demokratik tutumu, Bloom Taksonomisini kullanma biçimi ve yansıttığı eğitim felsefelerine dair hermenötik analiz ve tespitler gerçekleştirilmiştir. Araştırma, Satı Bey’in eğitsel anlamdaki modern düşüncelerini ne düzeyde gerçekleştirebildiğini ve eğitim uygulamalarında nasıl bir yol izlediğini ve unutulmuş bir belgesini ortaya çıkarması bakımından önem taşımaktadır. Satı Bey’in bu çalışmasında Bloom Taksonomisi’ne göre bilgi ve kavrama basamaklarını kullandığı görülmüştür. Öte yandan uygulama ve değerlendirme basamaklarını kısmen kullandığı, analiz ve sentez basamaklarını ise tercih etmediği anlaşılmıştır. Satı Bey’in derslerinde ise günümüz eğitiminde modern yöntemler olan ilerlemeci ve yeniden kurmacı eğitim felsefelerini yansıttığı, tarih öğretiminde soru sorma, hikâye anlatım metodu, örnek olay çalışması ve düz anlatım metotlarını kullandığı görülmüştür. Sınıf içi demokratik tutumunun ise siyasi görüşlerinden şekillenerek zayıf olduğu ve kendi ideolojisini sınıf ortamında gizleyemediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Satı Bey, Tedrisat Mecmuası, Tarih öğretimi, Osmanlı’da eğitim

Etik Beyan

Etik kurallara uyulmuştur.

Destekleyen Kurum

Çalışma, herhangi bir şahıs, kurum veya kuruluş tarafından desteklenmemiştir.

Kaynakça

• Aksoy, İ. (2008). II. Meşrutiyet Politikası ve Satı Bey. Gazi Türkiyat, 1(3), 67-81.
• Akbaba, S. (2006). Eğitimde Motivasyon. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 343-361.
• Aktaş, E. (2017). Öğretmen Adaylarının Farklı Metin Türlerine Yönelik Soru Sorma Becerilerinin Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Turkish Studies, 12(25), 99-118. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12274
• Arıcı, A. F. (2006). Türkçe Öğretiminde Kullanılan Strateji-Yöntem ve Teknikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 299-308.
• Ata, B. (2000). Tarih Öğretiminde Bir Araç Olarak Tarihi Romanlar. Türk Yurdu Dergisi (153), 158-165.
• Atay, D. (2004). İngilizce Öğretmenlerinin Motivasyon Stratejileri. HAYEF Journal of Education, 1(1), 99-108.
• Aytaç, K. (1972). Avrupa Eğitim Tarihi. Ankara: AÜ DTCF Yayınları.
• Ballı, F. E., ve Kartal, S. (2020). Eğitimin Siyasi İşlevi; Sosyal Bilgiler Ders Kitabi Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11 (1), 36-49.
• Başar, H. (2003). Sâtı Bey ve Eğitimle İlgili Görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(2), 47-67. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/302610 adresinden alındı.
• Başar, H. (2001). Satı Bey'in Eğitim ile İlgili Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baymur, F. (1964). Tarih Öğretimi. Ankara: Recep Ulusoğlu Basımevi.
• Baytal, Y. (2000). Tanzimat ve II. Abdülhamid Dönemi Eğitim Politikaları. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 11(11), 23-32.
• Birgin, O. (2016). Bloom Taksonomisi. E. Bingölbali, S. Arslan, & İ. Ö. Zembat içinde, Matematik Eğitiminde Teoriler (s. 839-860). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Boydak Özan, M. (2007). Öğrenmede Motivasyon ve Stres. (Ed.) Z. Cafoğlu içinde, Sınıf Yönetimi: Yeni Gelişmeler Doğrultusunda (s. 65-80). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Bozkurt, N. (1997). Hârûnürreşîd Maddesi. İslam Ansiklopedisi (s. 258-261). İçinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Buzpınar, Ş. T. (2009). Satı el-Husrî Maddesi. İslam Ansiklopedisi (Cilt 36, s. 176-178). İstanbul: TDV.
• Bümen, N. T. (2006). Program Geliştirmede Bir Dönüm Noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 31(142), 3-14.
• Büyükkaragöz, S., ve Çivi, C. (1994). Genel Öğretim Metotları. Konya: Atlas Kitabevi Yayınları.
• Çil, F. (2004). Satı Bey'in Hayatı, Eserleri ve Türk Eğitimine Katkıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Deniz, A. (2022). Kutsal Metinlerde Hermenötik Yaklaşım ile Te’vil Olgusu. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (28), 5-28. Doi: https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1054904
• Duman, Z. (2022). Satı Bey'in "Layihalarım" Adlı Eseri ve Türk Eğitim Tarihindeki Yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ebu Zeyd, N. H., & Coşkun, M. (2014). Hermenötik ve Metin Yorumu. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (46), 237-266. doi:DOI 10.15370/muifd.07141
• Ektem, I. S., ve Sünbül, A. M. (2011). Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 159-168.
• Satı. (1910) Şiir ve Musikinin Talim ve Terbiyede Ehemmiyeti. Tedrisât-ı İbtidâiye Mecmuası 1(1), 3-19.
• Satı. (1910) Adaletli Bir Padişah. Tedrisât-ı İbtidâiye Mecmuası 1(1), 37-40.
• Satı. (1911). Ezbercilik. Tedrisât-ı İbtidâiye Mecmuası 1(12), 213-217.
• Erbil, F. (2021). Tedrisat Mecmuası'nda Yer Alan Makalelerin Dönemin Eğitim Anlayışı Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Eren, M. A. (2024). II. Abdülhamid Dönemi İptidai Mekteplerinde Okutulan 1903 Tarihli Ahlak Risalesi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 10(22), 257-285. https://doi.org/10.59304/ijhe.1525858
• Ergül, H. F. (2005). Motivasyon ve Motivasyon Teknikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,4(14), 67-79.
• Erkek, M. S. (2013). II. Meşrutiyet Dönemi Maarif Nazırları. Tarih İncelemeleri Dergisi, 28(2), 385-416.
• Ertaş, M. Y. (2019). Tarih Bilimi ve Metodolojisi. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Freankel, J. R., Wallen, N. E., ve Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research ineducation. New York: Connect Learn Succeed.
• Forehard, M. (2010). Bloom‟s Taxonomy (E-book). http://epltt.coe.u ga.edu/index.php?title=Bloom%27s_ Taxonomy adresinden alındı.
• Gündüz, M. (2012). Mustafa Satı Bey ve Eğitim Bilimi (Fenn-i Terbiye, Cilt 1-2) Türkiye'de İlk Modern Eğitim Bilimi Kitabı. Antalya: Otorite Yayınları.
• Gür, H. & Seyhan, G. (2016). İlköğretim 7. sınıf matematik öğretiminde aktif öğrenmenin öğrenci başarısı üzerine etkisi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 17-27.
• Hurç, R. (1997). II. Abdülhamid Döneminde Devlet Halk Münasebetleri. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (2), 15-37.
• Kantarcı, Z. (2013). Sokrates ve Eğitim Felsefesi. Mavi Atlas Dergisi (1), 78-90.
• Karagöz, M. (1995). Osmanlı Devletinde Islahat Hareketleri ve Batı Medeniyetine Giriş Gayretleri (1700-1839). OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 6(6), 173-194.
• Karagöz, S. (2016). Cumhuriyet Öncesi Dönem Eğitim ve Öğretim Programları ile İlgili Görüş ve Öneriler. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(6), 651-676.
• Kaya, H. İ., Taşdan, M., KOP, Y., & Metin, M. (2012). Öğretmen Adaylarının Öğretim Elemanlarının Demokratik Davranışlarına İlişkin Algıları (Kars ili Örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 39-49.
• Kodaman, B. (1991). Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Kop, Y. (2004). Progressivizm ve Progressivizme Eleştirel Bir Yaklaşım. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi (10), 270-288.
• Korkmaz, Ş. (2016). Mustafa Satı Bey ve Tarih Öğretimi Üzerine Görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 152-163.
• Köstüklü, N. (2004). İlk ve Orta Öğretimde Tarih Öğretimi: Problemler ve Öneriler. Erdem Dergisi, 14(41), 1-28.
• Köstüklü, N. (2021). Sosyal Bilimler ve Tarih Öğretimi. Konya: Çizgi Yayınları.
• Kömür, E. (2013). Satı Bey Tarih Eğitiminin Temel Esasları. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 2(2), 212-227.
• Kumral, O. (2015). Öğretmen Adaylarının Eğitim Felsefeleri: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği. HAYEF Journal of Education, 12(2), 59-68.
• Metin, A. (2021). Her Yönüyle İttihat ve Terakki C.1. İstanbul: DS Yayınları.
• Özbay, Ç. (2015). Mustafa Satı Bey ve Biyoloji Tarihindeki Yeri. Dört Öge Dergisi, 4(8), 89-110.
• Özkan, S. (2011). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Yayınları.
• Öztürk, B. (2000). Sınıf İçi Etkileşim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi 25(25), 621-640.
• Polat, M., & Arabacı, İ. (2015). Emrullah Efendi ve Satı Bey'den Günümüze: Eğitimde Yenileşme Sorunsalı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 35-43.
• Safran, M. (1993). Tarih Öğretiminin Eğitsel Amaçları. Belleten Dergisi, 57(220), 827-842.
• Samancı, O., & Yıldırım, G. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarına Göre Öğretim Elemanlarının Demokratik ve Demokratik Olmayan Tutum ve Davranışları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 115-128.
• Sarıçelik, K. (2002). Tarih Öğretiminde Menkıbe ve Olağanüstü Olayların Yeri ve Kullanımı (1774 Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan 1974 Kıbrıs Barış Harekatı'na kadar). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Saydam, A. (2019). Osmanlı Harbiyesi'nde Siyasi Muhalefet (II. Abdülhamid Dönemi). Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 1-35.
• Sönmez, V. (2008). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, M. V. (2018). Satı Bey'in Terbiye Mecmuasının Eğitimsel Açıdan İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şimşek, A. (2004). İlköğretim Okulu Sosyal Bilgiler Dersi Tarih Konularının Öğretiminde Hikaye Anlatım Yönteminin Etkililiği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 495-509.
• Tuncel, G. (2004). Öğretmenlerin Kendi Eğitim Felsefelerini İnşa Etmeleri Üzerine. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi (10), 223-242.
• Tuncer, M. (2013). Öğretmen Adaylarının Üst Biliş Düşünme Becerileri Açısından Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Education, 2(4), 44-54.
• Türk, İ. C. (2010). II. Meşrutiyet Dönemi Eğitimcisi Satı Bey ve Tarih Öğretimi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(6), 133-148.
• Türk, İ. C. (2009). II. Meşrutiyet Eğitimcisi Satı Bey ve Coğrafya Öğretimi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 16(40), 423-438.
• Ünal, U., ve Birbudak, T. S. (2011). Tedrisat-ı İptidaiyye Mecmuası. Türk Yurdu Dergisi, 646(285), 105-109.
• Ünal, U., & Birbudak, T. S. (2010). Mustafa Satı Bey ve Eğitime Dair Layihaları. Ankara: Murat Kitabevi Yayınları.
• Yavuz, M. (2021). İnsan ve Anlam Temelinde Adil, Kapsayıcı ve Bütüncül Eğitim Politikalarının Kavramsal İnşası. İnsan ve İnsan, 8(27), 51-62. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.825214
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, S. (2004). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Meslek Bilgisi Derslerine Yönelik Direnç Davranışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 171-200.
• Zengin, E. (2010). The Political and Social Thoughts of Satı Bey: Exploring the İdeology of an Ottoman Patriot (Satı Bey'in Siyasi ve Toplumsal Fikirleri: Bir Osmanlı Vatanseverinin Fikriyatının İncelenmesi). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.