Alevi-Bektaşi Şiir Geleneğinin Bilinmeyen Bir Temsilcisi: Samsunlu Âşık Hulusî

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 10, 184 - 204, 31.12.2019

Cafer Özdemir İbrahim Gül

https://doi.org/10.34086/rteusbe.651397

Öz

Samsunlu
Âşık Hulusî, Alevi toplumunun bir temsilcisi olarak hem mürşitlik makamında
oturmakta hem de irticalen söylediği şiirlerle Âşık edebiyatı geleneğini
yaşatmaktadır. Ayrıca badeli bir âşık olması onu geleneğe sıkıca bağlamaktadır.
Fakat şiirlerinde kullandığı hece vezninde bazı tutarsızlıklar göze
çarpmaktadır. Saz çalmayı bilmemesi gelenek açısından büyük bir kayıptır. Fakat
kendisinden önce yaşamış Alevi şairlerin şiirlerinden ilham alarak orijinal
şiirler söylemesi, kendi inanç sistemine büyük bir aşkla bağlılığı, diğer Alevi
şairlere göre Ehlibeyt, Hz. Ali ve Hz. Hüseyin hakkında yoğun olarak şiirler
ortaya koyması, onun geleneği yaşatan bir âşık olarak değerlendirilebileceği
izlenimi vermektedir.

Çalışmamızda
şiirlerinin neşriyatından başka hakkında daha önce bir çalışma yapılmayan Âşık
Hulusî konu edilecektir. Âşığın hayatı, sanatı ve şiirlerindeki temalar
örneklerle açıklandıktan sonra bazı şiirlerine yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Âşık edebiyatı, gelenek, Alevi-Bektaşi şiiri

An Unknown Representative of Alevi-Bektaşi Poetry Tradition: Âşık Hulusî of Samsun

Öz

As a representative of
Alevi society, Âşık Hulusî of Samsun
both sits in his master's office and
keeps the tradition of Âşık literature
with poems he has spoken. In
addition, being Âşık with bade
connects him to the tradition firmly.
But there are some inconsistencies
in the syllable meter used in his
poems. His not knowing how to play
saz is a great loss for the tradition.
However he can be regarded as an
Âşık who keeps tradition alive due to
his saying original poems inspired by
the Alevi poets who lived before him,
his devotion to their belief system
with a great love, and his intense
performance of producing poems
about Ehlibeyt, Hz. Ali and Hz.
Hüseyin when compared to other
Alevi poets.
In our study, Âşık Hulusî about
whom there exists no study except
for the publication of his poems will
be discussed. After explaining the
life, art and themes of the poet with
examples, some of his poems will be
included. 

Anahtar Kelimeler

Minstrel literature, tradition, Alevi-Bektashi poetry

Kaynakça

• ABDURRAHMAN, Güzel. (2009). Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı El Kitabı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• ÇELİK, Ali. (2008) Türk Halk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Timaş Yayınları.
• GÜL, İbrahim. (2018). Aleviliğin Temel Esasları ve Alevi Erkanı. Samsun: Ceylan Ofset.
• GÜNAY, Umay. (2005). Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• GÖNGÜR, Zeki (1969). 12 İmam Övgüsü. İstanbul: Dilek Matbaası.
• TATCI, Mustafa (2008). Yunus Emre Divân, Risâletü’n-Nushiyye, İstanbul: H Yayınları.