ENERJİ TÜKETİMİNİN GELİR VE NET TASARRUFLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 278 - 289, 29.12.2022

Mehmet Utku Güney Ali Rıza Sandalcılar

https://doi.org/10.34086/rteusbe.1190797

Öz

Bu çalışmanın temel amacı kısaca Türkiye’nin enerji tüketiminin, gelir ve net tasarruflar üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Çalışmanın analizinde 1974-2019 yılları arasındaki veriler kullanılmıştır. Enerji tüketimi birincil enerji tüketimi ile, gelir kişi başına düşen GSYİH ile ve net tasarruflar net ulusal tasarruflarla temsil edilmektedir. Veriler öncelikle ADF ve PP birim kök testlerine tabi tutulmuştur. Test sonucunda verilerin birim kök içermediği tespit edilmiştir. Birim kök testinin ardından değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki Engle-Granger Eşbütünleşme testi ile araştırılmıştır. Eşbütünleşme testi neticesinde değişkenler arasında eşbütünleşmeye rastlanmamıştır. Granger Nedensellik analizine göre ise “enerji tüketimi ile gelir” ve “enerji tüketimi ile net tasarruflar” arasında tek taraflı veya karşılıklı bir nedensellik ilişkisine rastlanılmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Enerji Tüketimi, Gelir, Net Tasarruflar, Birincil Enerji, Granger Nedensellik

The Effect of Energy Consumption On Income and Net Savings: The Case of Turkey

Öz

The main purpose of this study is to briefly investigate the effect of Turkey's energy consumption on income and net savings. Data from 1974 to 2019 were used in the analysis of the study. Energy consumption is represented by primary energy consumption, income by GDP per capita, and net savings by net national savings. The data were first subjected to ADF and PP unit root tests. As a result of the test, it was determined that the data did not contain a unit root. After the unit root test, the long-term relationship between the variables was investigated with the Engle-Granger cointegration test. As a result of the cointegration test, no cointegration was found between the variables. According to Granger Causality analysis, no unilateral or reciprocal causality relationship was found between "energy consumption and income" and "energy consumption and net savings".

Anahtar Kelimeler

Energy Consumption, Income, Net Savings, Primary Energy, Granger Causality

Kaynakça

• Alper, F.Ö. (2018). Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: 1990-2017 Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 223-242,
• Ang, J.B. (2008). Determinants of Foreign Direct Investment in Malaysia. Journal of Policy Modelling, 30(1), 185-189.
• Apaydın, Ş., Güngör, A. ve Taşdoğan, C. (2019). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Tüketiminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Asimetrik Etkileri, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 117-134.
• Aydın, F. (2010). Enerji Tüketimi Ve Ekonomik Büyüme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35), 317-340.
• Berber, M. (2004). İktisadi Büyüme ve Kalkınma. Trabzon: Derya Kitabevi.
• Bilgili, E. (1998). Dış Ticaret, Ekonomik Kalkınma ve Sanayi Devrimi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (13), 35-50.
• Bilginoğlu, M. A. (1991). Gelişmekte Olan Ülkelerde Enerji Sorunu ve Alternatif Enerji Politikaları. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 9, 122-147.
• BP (2021). Erişim adresi: https://www.bp.com/en/global /corporate/energy-economics/statistical-review-of-world-energy.html
• Charfeddine L. (2017). The Impact of Energy Consumption and Economic Development On Ecological Footprint and CO2 Emissions: Evidence from a Markov Switching Equilibrium Correction Model. Energy Economics, 65, 355-374.
• Cheng, B. S. (1997). Energy Consumption and Economic Growth in Brazil, Mexico and Venezuela: A Time Series Analysis. Applied Economics Letters, 4(11), 671-674.
• Demir Y. (2020). OECD Ülkelerine Ait Çeşitli Enerji Tüketimleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Panel Eşbütünleşme Analizi ile İncelenmesi. Ekoist: Journal of Econometrics and Statistics, 32, 15-33.
• Durğun B. ve Durğun, F. (2018), Yenilenebilir Enerji Tüketimi İle Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. International Review of Economics and Management, 6(1), 1-27.
• Dünya Bankası (2021). Erişim adresi: https://data.worldbank.org/
• Engle, R. and Granger, C.W. 1987. Co–integration and Error Correction, Representation, Estimation and Testing. Econometrica, 55(2), 251–276.
• Gezer, E. H. (2013). Yenilenebilir Enerji ve Türkiye. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/ Adresinden Elde Edilmiştir.
• Granger, C. W. J. (1969). Investigation Causal Relationships by Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
• Granger, C. W., and Newbold, P. (1974). Spurious Regressions in Econometrics. Journal of Econometrics, 2(2), 111-120.
• İnançlı, S. ve İnal, V. (2018). Türkiye’de Alternatif Enerji Üretimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Saklı Eş bütünleşme Testi ile Analizi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4), 102-116.
• Karagöl, E., Erbaykal, E., ve Ertuğrul, H.M. (2007), Türkiye’de Ekonomik Büyüme İle Elektrik Tüketimi İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8 (1), 72-80.
• Kızılkaya, O. (2018), Türkiye’de Enerji Tüketimi Ve Büyüme İlişkisi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı, 59-72.
• Kraft, J. and Kraft, A. (1978). On the Relationship Between Energy and GNP. Journal of Energy and Development, 3, 401-403.
• Lebe, F. (2012). Türkiye’de Enerji Piyasası ve Enerji Talebi: Elektrik ve Doğal Gaz Enerjisi İçin Ekonometrik Bir Uygulama. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/ Adresinden Elde Edilmiştir.
• Mucuk, M. ve Uysal, D. (2009). Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi Ve Ekonomik Büyüme. Maliye Dergisi, 157, 105-115.
• Mutluer, M. (1990). Gelişimi, Yapısı ve Sorunlarıyla Türkiye’de Enerji Sektörü. Ege Coğrafya Dergisi, (2), 184–214.
• Naimoğlu M. (2021), Fourier Yaklaşımıyla Yenilenebilir Enerji Tüketimi Ve Enerji Kayıplarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Almanya Örneği. Journal of Economics And Research, 2(1), 59-68.
• Özsoy, C. (2012). Kalkınma Ekonomisinin Anlam ve İçeriği, İktisadi Kalkınma, (Ed.). Günsoy B. ve Özsoy C., Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 2668: 2-26.
• Sari Hassoun S. E. and Ayad H. (2020). Renewable Energy and Sustainable Development: Evidence from 17 OECD Countries. International Journal of Economics Business and Politics, 4(1), 41-60.
• Todaro, M. P. and Smith, S. C. (2012). Economic Development (11. Basım). Boston: Pearson.
• TUİK (2021). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim adresi: www.tuik.gov.tr