Türkiye’nin Jeopolitik Konumunun Sosyal Bilgiler Dersi Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 188 - 215, 24.06.2023

Ömer Semiz , İlhan Turan

https://doi.org/10.34086/rteusbe.1257853

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmayla, Sosyal Bilgiler dersinde jeopolitik konumun önemini ortaya koymak; 2018 Sosyal Bilgiler öğretim programında ne şekilde yer aldığını belirlemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda “Türkiye’nin jeopolitik konumuna ilişkin içerik 2018 Sosyal Bilgiler dersi öğretim programında nasıl yer almaktadır? Türkiye’nin jeopolitik konumuna ilişkin içerik MEB tarafından önerilen kitaplarda nasıl şekillenmiştir? Sosyal Bilgiler öğretiminde Türkiye’nin jeopolitik konumunun içeriği ve işleniş biçimi ile ilgili öğretmenlerin görüşleri nelerdir?” sorularına cevap aranmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen bulguların çözümlenmesinde betimsel analiz ve içerik analiz yöntemleri kullanılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin, Türkiye’nin jeopolitik konumunun önemine vakıf bulunmakta ve bunu öğrencilere aktarmakta güçlük çektiğine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Jeopolitik, Sosyal Bilgiler Öğretimi, Öğretmen Görüşleri, Sosyal Bilgiler Ders Kitapları

Kaynakça

• Atmaca, D. Toygur, H. ve Çamurcu, H. (2022). “Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Coğrafi Konum Kavramının Değerlendirilmesi.” Kapadokya Eğitim Dergisi, 3(1), 1-7.
• Azer, H. (2020). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Sosyal Bilgiler 7. Sınıf Ders Kitabı. Ankara: Ekoyay Yayıncılık.
• Balcı, F.E ve Kartal, S. (2020). “Eğitimin Siyasal İşlevi; Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Örneği”. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 36-49.
• Cilga, İ. (1999). Türkiye’de Çocuk Hakları Çalışmaları. 2. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi. B. Onur (Ed.), Ankara: A.Ü. Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, 506-516.
• Değirmenci, Y.(2019 ). Öğretmen Adaylarının Bakış Açısıyla Türkiye'nin Coğrafi Konumunun İncelenmesi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayfa 91-110 5/2 Ekim Ağrı.
• Demirkaya, H. (2015). “Coğrafya Öğretmen Adaylarının Türkiye’nin Yakın Gelecekteki Uluslararası İlişkilerine Bakışı: Bir Coğrafya Okuryazarlığı Analizi”. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 2, Sayı 3 Haziran 2015.
• Erdem, M. ve Akkoyunlu, B. (2002). “Bilgi okuryazarlığı becerileri ve bu becerilerin öğrencilere kazandırılması için düzenlenecek öğrenme ortamlarının özellikleri”. Journal of Qafqaz University, 9, 125-132.
• İnal, K. (2004). Eğitim ve İktidar (1. Baskı). Ankara: Ütopya Yayınları.
• Karabulut, B. (2013). Uluslar arası İlişkilerde Anahtar Kavramlar (2. Baskı). Ankara: Barış Kitabevi.
• Köşker, N. (2015). “Beşeri coğrafya ve mekânsal bilginin endoktrinasyonu: jeopolitik konum örneği.” Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi Anabilim Dalı, Kırıkkale.
• Kuş, Z. Merey, Z. ve Karatekin, K (2013). “İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Yer Alan Değerler”. Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt 11, No. 25, 183-214, Haziran 2013.
• MEB.(2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı, Ankara https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.adresinden alınmıştır.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. London: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar).
• Ankara. MEB. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Sami Tüysüz, 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı (Ankara: Tuna Matbaacılık, 2019), 63.
• Özey R. (2019). Türkiye’nin Jeopolitiği Değişimler ve Öncelikleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Özey R. ve Ünlü M. (2020). Türkiye’nin coğrafyası ve Jeopolitiği. Aktif Yayınları.
• Özey, R. (2019). Türkiye’nin Jeopolitiği (3.Basım). Ankara: Pegem Yayınları.
• Özsoy, Y. Özyürek, M. ve Eripek, S. (1997). Özel eğitime muhtaç çocuklar: Özel eğitime giriş (8. Baskı). Ankara: Karatepe Yayınları.
• Sarılarhamamı H. ve Demirkaya H.(2021). “Özel Gereksinimli Öğrencilerin Eğitiminde Sosyal Bilgiler Dersinin Yeri ve Önemi”. International Journal of Field Education, 7 (1), 131-155.
• Şahin, E. (2019). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Sosyal Bilgiler 6 Ders Kitabı. Ankara: Anadol Yayıncılık. Tarakçı, N. (2014). Türkiye Merkezli Jeopolitik Analizler (1.Basım). Ankara: Tasam.
• Türk Dil Kurumu (2023, 4 Şubat). Sözlük https://sozluk.gov.tr/ adresinden 04 Şubat 2023 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye’nin Yüzölçümü Nedir? (2023, 10 Ocak). https://turkiyenin-yuzolcumu.nedir.org/ adresinden 10 Ocak 2023 tarihinden alınmıştır.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldız, F.(2012). Türkiye’nin Jeopolitik Konumu Bağlamında Avrupa Birliği Enerji Politikaları (Yüksek Lisans Tezi), https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldız, F.(2012). Türkiye’nin Jeopolitik Konumu Bağlamında Avrupa Birliği Enerji Politikaları (Yüksek Lisans Tezi), https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden alınmıştır.