Opinions of Shahzāda Korkud on Booty/Concubinage

Yıl 2020, Sayı: 5, 101 - 114, 14.04.2020

Hasan Özket Sadık Yıltaş

Öz

This study addresses Shahzāde Mehmet Korkut’s views of concubine in the context of loot.
Shahzāde Korkud was born in the XV century. He completed the scholarship training of the era on the highest level as it should be. Korkud also worked as a Shahzāde in various centers in the political structure of the dynasty.
The study is limited to the works given in the title. It attracts the attention that he is frequently referring to Shafi’i doctrines which is different from the scholarship tradition of Ottoman and Anatolia and that he demonstrates proofs. Korkud is known to be the only person adopted Shafi’i doctrines along with scholarship among the traditional Ottoman dynasty members.
Korkud was of the opinion that the sharia law was not followed in issues of Ottoman rule. Such as booty, concubinage, taking lives unjustly and including customs into the politics. Therefore, he expressed opinions on the aforementioned issues and other fields such as Sufism and ruling.
As a member of the implementation/administration side, he brings fatwas which demonstrates the legitimate situations to the fore and he demonstrates his scholarly ability when presenting the faults of the implementations.

Anahtar Kelimeler

Shahzāde Korkud, Jihād, Booty, Concubinage, Lineage, Fatwa, Verdict

Şehzade Korkud’un Ganimet/Cariyelik Hakkında Görüşleri

Öz

Bu çalışma Şehzade Mehmed Korkud’un ganimet bağlamında cariyelik hakkındaki görüşlerini konu edinmektedir.
Şehzade Korkud, İstanbul’un fethinden yaklaşık on beş sene sonra dünyaya gelmiştir. Hayatının çoğunu XV. asrın ikinci yarısında geçirmiştir. Devrin ilim tahsilini en üst seviyede gerektiği gibi tamamlamıştır. Korkud, üyesi bulunduğu hanedanlığın siyası yapısında çeşitli merkezlerde şehzadelik görevler ifa etmiştir. Fakat bu görevler esnasında ilim insanlığı özlemi ağır basmıştır.
Araştırma, onun eserlerinden isimleri başlıkta verilenlerle sınırlandırılmıştır. Eserlerinde Osmanlı ve Anadolu ilim geleneğinden farklı olarak yoğun biçimde Şafii mezhebi literatürüne atıflar yapması ve deliller göstermesi dikkat çekmektedir. Nitekim Şehzade Korkud, geleneksel Osmanlı hanedan üyelerinden alimliğinin yanında Şafii mezhebini benimseyen tek kişi olarak bilinmektedir.
Korkud, üyesi bulunduğu Osmanlı yönetiminin ganimet, cariyelik, haksız yere bir cana kıyma ve siyasete örfün karışması gibi konularda şeriata uyulmadığı kanaatindedir. Bu nedenle adı geçen konular başta olmak üzere diğer alanlarla ilgili, örneğin tasavvuf ve yönetim alanlarında da fikirler beyan etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Korkud, Cihad, Ganimet, Cariyelik, Neseb, Fetva, Hüküm

Kaynakça

• . Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, “II. Bayezid’in Oğullarından Sultan Korkut”, Osmanlı Hanedanı Üstüne İncelemeler (Seçme makaleler 2) içerisinde, s. 539.
• 2 Şehzade Korkud, Hallu İşkali’l-Efkâr Fi Hilli Emvali’l-Küffar, Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya 1142, s. 2.
• 3 MEHMET ÂKİF AYDIN, MUHAMMED HAMÎDULLAH, "KÖLE", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/kole#1 (08.02.2020).
• 5 MEHMET ERKAL, "GANİMET", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ganimet (04.12.2019).
• 6. MUSTAFA FAYDA, "FEY", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/fey (04.12.2019).
• 7 NİHAT ENGİN, "KÖLE", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/kole#2-osmanlilarda-kolelik (04.12.2019).
• 8 Korkmaz, Ahmet Ali, Molla Hüsrev’in ‘Velâ’ Hakkındaki Görüşleri ve Bu Konuda Osmanlı Âlimleri Arasında Yapılan Tartışmalar (Velâ Risaleleri Çerçevesinde), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2009. 9 Özer, Hasan, Molla Hüsrev'in er-Risâle fi’l-Velâ’sı, Molla Gürânî’nin Reddiyesi ve Molla Hüsrev’in Cevabı: Tahkikli Neşir, İslâm Araştırmaları Dergisi, Sayı 24, 2010, 173-207.
• 10 Özen, Şükrü, Bir Mirasın Gölgesinde Velâ Tartışması: Müzellef Ahmed Efendi’nin Terekesi ve Ganîzâde Mehmed Nâdirî’nin Şeyhülislâma Mektubu, Osmanlı Araştırmaları Dergisi (Osmanlı Eğitim ve Düşünce Dünyası I) / The Journal of Ottoman Studies (41,2013) 71-124.
• 1 Şehzade Korkud, Hallu İşkali’l-Efkâr Fi Hilli Emvali’l-Küffar, Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü 1142, s. 1a.
• 2 İmama Nevevi, Meseletü Vücûbi Tahmîsi’l-Ganîmeti ve Kismeti Bakiha, (tah. Nâsır b. Suûd b. Abdullah es-Selâme), Feyyûm, Darû’l-Felâh 2002, s. 6.
• 3 Firkâh, Tâcuddîn Abdurrahman b. İbrahim el-Fezârî, er-Ruhsatu’l-‘Amîmetu fî Ahkâmi’l-Ganîmeti, (tah. Nâsır b. Suûd b. Abdullah es-Selâme), Feyyûm, Darû’l-Felâh 2002, s. 27.
• 14 Güman, Osman, “er-Ruhsatu’l-‘Amîmetu fî Ahkâmi’l-Ganîmeti” Adlı Risalenin Çeviri Ve Değerlendirmesi, Hikmet Yurdu, Yıl: 6, C: 6, Sayı: 11, Ocak – Haziran 2013/1, s. 319-339.
• 5 Kallek, Cengiz, “ Kaffal Abdullah b. Ahmet”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, c. 24, s.146.)
• 6 Köksal, Asım Cüneyd, Şehzade Korkud, İslam’da Ganimet ve Cariyelik, İsar yayınları, İstanbul 2013, s. 42.
• 7 İmam Şafii, el-Ümm, Daru’l-Ma‘rife, Beyrût 1999, c. 2, s. 98.
• Gözübenli, Beşir, “Firkâh”, DİA, İstanbul 1996, c. 13, s. 135.
• 8 Firkâh, Tâcuddîn Abdurrahman b. İbrahim el-Fezârî, er-Ruhsatu’l-‘Amîmetu fî Ahkâmi’l-Ganîmeti, (tah. Nâsır b. Suûd b. Abdullah es-Selâme), Feyyûm, Darû’l-Felâh, 2002, s. 71
• 9 Abdurrahman b. Ahmed ed-Dımeşkî el-Hanbelî, Cami‘u’l-Ulum ve’l-Hükm fi Şerhi Hamsine Hadis min Cevâmi‘u’l-Kellem, (thk. Muhammed Ahmed Ebû Nûr), Daru’s-Selam, yy, 2004, c. 1, s. 108.
• 20 Tirmîzi, Camiu’l-Kebir, (thk. Beşşar Avvad Ma‘ruf ), Daru’l-Garbi’l-İslamî, Beyrût 1998, c. 3, s. 205.
• 2 Sahihi Müslim, Seleb 2.
• 22 Buhari, Humusun Edası İmandandır 3095.
• 23 İmama Nevevi, Meseletü Vücûbi Tahmîsi’l-Ganîmeti ve Kismeti Bakihas. 32.
• 24 Ebu’l-Beka Kemaleddin ed-Demiri, Necmu’l-Vahhac fi Şerhi’l-Minhac, daru’l-Minhac, Cidde, c. 6, s. 428. 25 Şemseddin er-Remli, Nihayetu’l-Muhtac ila Şerhi’l-Minhac, Daru’l-Fikr, Beyrut, 1984, c. 8, s. 444.
• 26 İbni Kudame el-Makdisi, el-Muğni, Mektebetu’l-Kahire, 1968, c. 9, s. 285. 27 Ebu’l-Ferec İbni Kudame, eş-Şerhu’l-Kebir, Mısır, 1995, c. 10, s. 292.
• 28 Zeynuddin et-Tenuhi, el-Mümti’ fi Şerhi’l-Mukni’, Mektebetü’l-Esedi, Mekke, c. 2, s. 320.