Rus Dilbilimsel Ekolde Mesleki Dilsel Kimlik Bağlamında Nikolay Vasilyeviç Gogol’ün “Palto” Adlı Yapıtının Çözümlemesi

Yıl 2023, , 1356 - 1364, 21.12.2023

Funda Temur

https://doi.org/10.29000/rumelide.1406016

Öz

Her iş alanının kendi içerisinde kullandığı hatta bazen sadece o meslek dalıyla ilgilenenlerin anladığı bir dil oluşur. Çağdaş dilbilimsel araştırmaların önemli konularından birisi dilsel kimlik . Dilsel kimlik; bir metni oluşturan kişinin dünya algısı, kültürel değer dünyası, töreleri, beğeni ve korkularını yansıtırken bir çözümleme yöntemi olarak yazınbilim başta olmak üzere bilimsel faaliyetlerde giderek önem kazanan bir yaklaşıma dönüşmektedir. Artan bu önemi nedeniyle yoğunlaşan araştırmalar sonucunda Rus dilbilimsel ekolde mesleki dilsel kimlik başlığı altında daha dar bir kavram ortaya çıkmıştır. Mesleki dilsel kimlik günlük hayatımızın bir parçası olarak zaman içerisinde bizi etkileyerek konuşma dilimize, kullandığımız kelimelere yansır. Nispeten yeni bir alt kavram olarak doğsa da Rus araştırmacılar tarafından dilsel kimlik kuramları temelinde incelenen bir araştırma konusu haline gelmiştir. Tüm bilimsel eksikliklerine karşın bugüne kadar Rus dilbilimciler tarafından ortaya konulan kavramsal ve kuramsal temellerine dayanarak konuyu somutlaştırmak ve pekiştirmek için yazınbilim çözümleme yöntemine başvurmak olasıdır. Bu kapsamda Rus yazar Nikolay Gogol tarafından kaleme alınan ünlü “Palto” öyküsü içerisinde geçen memurluk ve terzi uğraşlarına dair tümceler mesleki dilsel kimlik örneği sunmaları bakımından incelenmeye uygun olup, yapıtın anlatım biçimi yönünden zenginliğine işaret etmektedir. Yaratılan memur karakteriyle “küçük insan” kavramının muhteşem bir şekilde işlendiği bu eser mesleki dilsel kimlik kavramının gözlemlenmesi açısından örnek teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dilbilim, dilsel kimlik, mesleki dilsel kimlik, Nikolay Gogol, Palto

Kaynakça

• Alekseeva L.M., Mişlanova S. L. (2002). “Meditsinskiy diskurs: teoretiçeskie osnovı i printsipı analiza. Perm: İzg.Perm.
• Elohova, G.V., Romanenko, G.V. (2015). “Professionalnaya yazıkovaya liçnost buduşego injenera: teoretiçeskiy aspekt” Sibirskiy filologiçeskiy jurnal, No:4, 209-214. Erişim tarihi: 15.08.2023 Web: https://cyberleninka.ru/article/n/professionalnaya-yazykovaya-lichnost-buduschego-inzhenera-teoreticheskiy-aspekt/viewer
• Gogol, N. V. (2010). Bir Delinin Anı Defteri, Palto, Burun, St. Petersburg Öyküleri Ve Fayton, Çev: Mazlum Beyhan, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 3. Basım.
• İsayeva J. T., Abdullina Z. A., Tunguşayeva G. T. (2015). Yazık kak otrajenie professionalnıh osobennostey liçnocti, Moskva: Nauka i Mir, No:6(22). S:13-15 Erişim tarihi: 10.09.2023 Web: https://www.nkj.ru/archive/#2015 Jirmunskiy V. M. (1936). Natsionalnıy yazık i sotsialnıe dialektı. Leningrad: Gosudartsvennoe izdatelstvo.
• Kozırev, V. A., Çernyak V. D. (2008) Yazıkovoe obrazovaniye i yazıkovaya liçnoct. Universum: Vectnik Gertsenovskogo universiteta, No:1, 30-36. Erişim Tarihi: 01.09.2023 Web: https://cyberleninka.ru/article/n/yazykovoe-obrazo
• Mıskin S. V. (2015) “Teoretiko-metodologiçeskiye aspektı teorii yazıkovoy professionalnoy liçnosti. Moskva: Vestnik RUDN, No:1, 62-75.
• Mıskin. S. V. (2013) Psiholingvistiçeskaya model professionalnogo samoopredeleniya liçnocti. Volgograd: Vestnik Volgogradskogo gosudarstvennogo universiteta, Seriya: 2, No:18, 66-77.
• Mıskin. S. V. (2013). Yazıkovaya professionalnaya liçnost, Filologiçeskiye nauki. Voprosı teorii i praktiki, Tambov: Gramota, No:12(30), 150-157.
• Oltuşık. A. B. (2019). “İzmeneniye yazıkovoy liçnosti pri izuçenii inostrannogo yazıka” Yazık i tekst, tom 6, No:4 60-64 Erişim: 06.10.2023 https://psyjournals.ru/journals/langt/archive/2019_n4/
• Özdemir, N. (2022). “F.M. Dostoyevski’nin gözünden Rus halkı: Bir yazarın günlüğü”. Dostoyevski Özel Sayısı, Hece dergisi, Ankara: Emsal Matbaa, 124-138.