Çevirmek İçin Çözümlemek: Bel Kaufman’ın Sunday in the Park Başlıklı Öyküsünde Anlam Arayışı

Yıl 2016, Sayı: 5, 76 - 97, 21.04.2016

Didem Tuna

https://doi.org/10.29000/rumelide.336479

Cited By: 3

Öz

Yazınsal bir metnin
varış diline anlam evrenini oluşturan göstergeleri ile birlikte aktarılmasında,
metin üzerinde uygulanacak göstergebilimsel çözümlemenin önemli bir katkısından
söz edilebilir. Çevirmenin yapacağı çözümleme metni göstergeleriyle birlikte
okumasını ve bu sayede de varış metnine göstergeleriyle aktarmasını sağlar. Öte
yandan, söz konusu olan kısa bir öykü ise, göstergebilimsel çözümleme çeviriye
ayrı bir katkı sunabilir, zira kısa öyküde anlam evrenini oluşturan ve sonuca
bağlayan göstergelerin sayısı sınırlıdır. Az sözcükle çok şey ifade edilir ve
bu nedenle de göstergelerin atlanmaması kısa öyküde özel önem taşır. Bu çalışma
kapsamında, Amerikalı yazar Bel Kaufman’ın daha önce Türkçeye çevrilmemiş olan Sunday in the Park adlı kısa öyküsü,
Paris Göstergebilim Okulunda geliştirilen bazı çözümleme yöntemleri ile ele
alınmıştır. Metin öncelikle kesitlenecek ve gerçeğe uygunluk durumları
(olmak/görünmek) değerlendirilecek, bunun yanı sıra metindeki yerdeşlikler,
sözleşmeler ve eyleyenlerin kipsel donanımları ele alınmıştır. Sonrasında,  bu yöntemlerle okunan ve öykü için özel önemi
bulunan kimi göstergelerin Türkçeye nasıl aktarılabileceği ve her bir farklı
aktarımın anlam üzerinde yaratacağı farklı etkiler tartışılmış ve
göstergebilimin çeviriye sunabileceği katkıdan söz edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Çeviri Göstergebilimi, Paris Göstergebilim Okulu, Bel Kaufman, Sunday in the Park

Analyzing to Translate: Quest for Meaning in Bel Kaufman’s Sunday in the Park

Öz

In the translation of
a literary text with the signs that constitue its universe of meaning into a
target language, a semiotic analysis applied to the text may have a significant
contribution to make. The analysis made by the translator may help her/him to
read and convert the text to the target language, together with its signs.
Furthermore, when a short story is in question, semiotic analysis may be
particularly useful because, in a short story, the number of signs that
constitue the universe of meaning and that lead to the conclusion is limited.
Many things are meant in a few words, and this is why it is important not to
leave out any of the signs. In this study, Sunday
in the Park, a short story by an American author, Bell Kaufman, which was
not previously translated into Turkish will be treated with some of the methods
of analysis developped by the Paris School of Semiotics. First, the text will be
segmented and veridictory modalities (seeming/being) will be evaluated. Then,
isotopies and contracts in the text and combinatory modalities of the actants
will be studied. Finally, how the signs that are read with these methods and that have a specific importance for the story can be
transmitted into Turkish will be discussed, specifying how different
translations can have different influences on meaning and in what ways
semiotics could contribute to translation.

Anahtar Kelimeler

Semiotics of Translation, Paris School of Semiotics, Bel Kaufman, Sunday in the Park

Kaynakça

• Büyük Türkçe Sözlük. http://www.buyukturkcesozluk.net/arama.php?kelime=ko%FEut+ oyun, [12.03.2016].
• Genette, G. (1972). Figures III. Paris: Editions du Seuil.
• Greimas, A.J., Courtés, J. (1982) Semiotics and Language: An Analytical Dictionary. çev. Larry Crist ve diğ. c.1. Bloomington: Indiana University Press.
• Greimas, A.J., Courtés, (1979). J. Sémiotique: Dictionnaire Raisonné de la Théorie du Language. c.1. Paris: Hachette:
• Gula, R. J. (2007) Nonsense: Red Herrings, Straw Men and Sacred Cows: How We Abuse Logic in our Everyday Language?. Mount Jackson: Axios.
• Kaufman, B. (2012). “Introduction”. La Tigresse and Other Short Stories. New York: Open Road Integrated Media.
• Öztürk Kasar, S. (2006). “Contribution Sémiotique à la Quête du Sens en Traduction Littéraire”. Le Sens en Traduction. (ed. Marianne Lederer) Paris: Lettres Modernes Minard, 225-233.
• Öztürk Kasar, S. (2009). “Pour une Sémiotique de la Traduction”. La traduction et ses métiers, (ed. Colette Laplace, Marianne Lederer, Daniel Gile). Caen: Lettres Modernes Minard, 163-175
• Öztürk Kasar, S. (2005). “Trois Notions-Clés Pour Une Approche Sémiotique de la Traduction: Discours, Sens et Signification dans Mon Nom est Rouge d’Orhan Pamuk”, D’une Langue à l’autre, Essai sur la Traduction Littéraire, (ed. Magdalena Nowotna) Paris: Aux lieux d’être, 47-48.
• Öztürk Kasar, S., Tuna D. (2015). “Yaşam, Yazın ve Yazın Çevirisi İçin Gösterge Okuma”. Frankofoni Fransız Dili ve Edebiyatı İnceleme ve Araştırmaları Ortak Kitabı. s.27. Ankara: Bizim Grup Basımevi, 457-482.
• Nedir Ne Demek NND Sözlük, http://www.nedirnedemek.com/paralel-oyun-nedir-paralel-oyun-ne-demek [12.03.2016].
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, http://tdk.gov.tr/index.php? Option=com _gts &arama = gts & guid= TDK.GTS.56e7371cdef 5d2. 07760647 [14.03.2016].