Öz
Bu makalenin amacı çevirmenlerin ve editörlerin
edebiyat çevirisine yaklaşımlarını örnekler üzerinden göstererek aralarındaki
farklılıkları tespit etmektir. Çeviri edebiyat eserleri çevirmenin yorumundan
geçerek okura ulaşır. Edebiyat metinlerinde anlam akışkan ve çok
katmanlı olduğu için edebiyat metinlerini çevirmek yoğun bir
anlamlandırma ve yorumlama süreci içerir. Çevirmen bu süreçte, birden fazla
çözümü bulunabilen çeviri sorunlarına yoğunlaşır, yaratıcılığını kullanarak çözüm üretir ve olası çözüm seçenekleri arasından
bilinçli tercihler yapar. Bilinçli tercihler yapmak anlamın sorumluluğunu almakla ilgilidir ve çevirmen, kararlarını metinden ve bağlamdan dayanak bularak gerekçelendirebilmelidir. Birinci bölümde,
çeviri sorunları ve çevirmen kararlarına örnekler sunulacaktır. İkinci bölümde, editörlerin çevirmen kararları ile ilgili düşüncelerine yer verilecek ve editör düzeltilerinden örnekler
sunulacaktır. Editör düzeltilerinde editörlerin, çevirmen tercihlerinin
sebebini sorgulamadan genellikle tek tip çözümlere başvurdukları
gözlemlenmiştir. Çevirmenlerin editörlerle işbirliği halinde çalışarak kendi
kararlarını gerekçelendirmelerinin bu durumun aşılmasına katkı sağlayacağı
sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Edebiyat çevirisi çevirmenler editörler çeviri sorunları anıştırma metinlerarasılık çeviri kararları
Kaynakça
- Akaş, C. (2011). “Editörlük: Tanı, Seyir, Tedavi”. Notos. Sayı 27: 23-28. Allen, G. (2000). Intertextuality. London: Routledge. Berk, Ö. (2005). Kuramlar Işığında Açıklamalı Çeviribilim Terimcesi. İstanbul: Multilingual. Birkan, Tuncay. (2012). “Editörlere Sorduk”. Ç.N. Çeviri Edebiyatı 16: 70-74. Birkan Baydan, E. (2016). Edebiyat Çevirisinde Sahneler ve Aktörler. İstanbul: Diye. Bora, Tanıl. (2005). “Editör Kimdir, Eserleri Nelerdir?” Kül Eleştiri. Sayı 2, Nisan-Mayıs: 4-12. Cuddon, J.A. (1985). A Dictionary of Literary Terms. London: Penguin. Davis, K. (2001). Deconstruction and Translation. Manchester: St. Jerome. Erhat, A. (1989). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi. Genette, G. (1997). Palimpsests: Literature in the Second Degree. Nebraska: University of Nebraska Press. Highsmith, P. (1999). The Talented Mr. Ripley. London: Vintage. Kristeva, J. (1986). “Word, Dialogue and Novel”. In Toril Moi (Ed.), The Kristeva Reader (s. 35-61). Oxford: Blackwell. Levefere, A. (1992). Translating Literature: Practice & Theory in a Comparative Literature Context. New York: The Modern Language Association of America. Nord, C. (2005). Text Analysis in Translation: Theory, Methodology, and Didactic Application of a Model for Translation-Oriented Text Analysis. (çev. Christiane Nord & Penelope Sparrow). Second Edition. Amsterdam & New York: Rodopi.
Öz
This paper intends to demonstrate translators’
and editors’ approach to literary translation through examples and determine
differences of opinion between them. Translated literary works reach their
readers through the interpretation of translators. Since meaning is plural and
in flux in literary works, translating them inevitably involves interpretation
which is a necessary part of understanding the text. The translator focuses on
translation problems which have more than one viable solution, uses his/her
creativity to find solutions and makes conscious choices among various
alternatives. Making conscious decisions is about taking the responsibility of
meaning. The translator should be able to justify his/her choices in accordance
with the text and context. Examples of translation problems and translator
decisions will be presented in the first part of this paper. Editors’ opinions
about translator decisions and examples from their revisions will be provided
in the second part. It was observed that editors generally tend to apply
standard solutions in their revisions without giving much consideration to the
reasons behind translators’ choices. The paper concludes that translators could
work in cooperation with editors to justify their choices as a way of
overcoming any hindrances.
Anahtar Kelimeler
Literary translation translators editors translation problems allusions intertextuality decision making in translation
Kaynakça
- Akaş, C. (2011). “Editörlük: Tanı, Seyir, Tedavi”. Notos. Sayı 27: 23-28. Allen, G. (2000). Intertextuality. London: Routledge. Berk, Ö. (2005). Kuramlar Işığında Açıklamalı Çeviribilim Terimcesi. İstanbul: Multilingual. Birkan, Tuncay. (2012). “Editörlere Sorduk”. Ç.N. Çeviri Edebiyatı 16: 70-74. Birkan Baydan, E. (2016). Edebiyat Çevirisinde Sahneler ve Aktörler. İstanbul: Diye. Bora, Tanıl. (2005). “Editör Kimdir, Eserleri Nelerdir?” Kül Eleştiri. Sayı 2, Nisan-Mayıs: 4-12. Cuddon, J.A. (1985). A Dictionary of Literary Terms. London: Penguin. Davis, K. (2001). Deconstruction and Translation. Manchester: St. Jerome. Erhat, A. (1989). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi. Genette, G. (1997). Palimpsests: Literature in the Second Degree. Nebraska: University of Nebraska Press. Highsmith, P. (1999). The Talented Mr. Ripley. London: Vintage. Kristeva, J. (1986). “Word, Dialogue and Novel”. In Toril Moi (Ed.), The Kristeva Reader (s. 35-61). Oxford: Blackwell. Levefere, A. (1992). Translating Literature: Practice & Theory in a Comparative Literature Context. New York: The Modern Language Association of America. Nord, C. (2005). Text Analysis in Translation: Theory, Methodology, and Didactic Application of a Model for Translation-Oriented Text Analysis. (çev. Christiane Nord & Penelope Sparrow). Second Edition. Amsterdam & New York: Rodopi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Türk dili, kültürü ve edebiyatı |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Ağustos 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 - Özel Sayı |
Cited By
- Makale Dosyaları