“Tıp terimleri” üzerine yapılan çalışmalar hakkında bir bibliyografya denemesi

Yıl 2019, Sayı: 14, 55 - 67, 21.03.2019

Sibel Murad

https://doi.org/10.29000/rumelide.540994

Cited By: 4

Öz

Türk dilinin terim yaratmadaki gücünü gösterdiği
eserler arasında şüphesiz bilim tarihi eserleri önemli bir yere sahiptir.
Birçok farklı bilim dalında telif ve tercüme eser veren Türk dilinin, terim
üretmedeki çeşitliliğini izleyebildiğimiz bilim eserlerinden biri de tıp konulu
metinleridir. Müstakil olarak tıp konusunu ele alan eserler yanında, içeriğinde
tıp terimleri bulunan, farklı konularda yazılmış birçok eser bulunmaktadır.
Günümüze kadar tıp metinleri, tıp sözlükleri ve tıp terimleri üzerine birçok
çalışma yapılmış olup, halen tıp metinleri, tıp sözlükleri ve tıp terimleriyle
ilgili çalışmalar yapılmaya devam etmektedir. Bugüne kadar yapılmış
çalışmaların bir kısmı doğrudan tıpla ilgili olmayan eserlerdeki tıp terimleri
üzerineyken, bir kısmı da doğrudan tıp konulu eserlerdeki terimlerle ilgilidir.
Tıp terimleri kavramının içine dâhil edilen ilaç, tıpta kullanılan bitkiler,
hayvansal-madensel maddeler, insan ve hayvan organları; hastalıklar, tedavi yöntemleri,
tıbbi aletler gibi birçok terimle ilgili çalışmalar yapılmıştır. Çalışmalar
“tıp terimli” başlıklı olanlar, tıp terimlerinden herhangi birini konu
edinenler ve terimler için önemli bir kaynak olan sözlükler üzerinde
yoğunlaşmıştır. Bu
çalışmada günümüze kadar tıp terimleri üzerine yapılan çalışmalar ortaya
konacak, bunlardan bazıları özetlenerek açıklanacaktır. Böylece tarihi tıp
metinleriyle ve tıp terminolojisiyle ilgilenen bilim insanlarına bu alanda
yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilecek, hangi konuların ele alındığı
ortaya konarak henüz üzerinde çalışılma yapılmayan konular hakkında
araştırmacılara fikir sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tıp terimleri, bibliyografya, tıp metinleri, tıp sözlükleri

Studies on medical terms: A bibliyographic study

Öz

Undoubtedly, historical works of science have an
important place among the works in which the Turkish language demonstrates its
power in creating terms. One of the scientific works in which we can observe
the diversity of the Turkish language in terms of production in terms of
orijinal and translation in many different disciplines is the medical texts.
Apart from only the works dealing with the subject of medicine, there are many
works written on different topics in terms of medical terms. To date, many
studies have been done on medical texts, medical dictionaries and medical
terms, and still work on medical texts, medical dictionaries and medical terms.
While some of the studies conducted so far are directly related to the medical
terms in non-medical works, some are directly related to the terms in the books
on medicine. There are studies about the drug included in the concept of
medical terms, plants used in medicine, animal-mineral substances, human and
animal organs; diseases, treatment methods, medical instruments. Studies are
generally about general medical terms, any of the medical terms and
dictionaries. In this study, studies on medical terms will be revealed and some
of them will be summarized. In this way, those working in this field will be
informed about historical medical texts and medical terminology and to the
researchers will give an idea about the subjects not yet studied.

Anahtar Kelimeler

Medical terms, bibliography, medical texts, medical dictionaries

Kaynakça

• Baytop, T. (1984). Türkiye’de Bitkilerle Tedavi; Geçmişte ve Bugün. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. Canpolat M., Önler Z. (2007). İshâk bin Murâd, Edviye-i Müfrede. Ankara: TDK Yayınları. Derin A. (1987). Tuhfe-i Mübârizî (Metin-Gramer Notları-Sözlük). (Basılmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Erdağı B. (2001). Tuhfe-i Mübârizî (İnceleme-Metin-Sözlük). (Basılmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Koman, M. M. (1955). Tuhfe-i Mübârizî (Lübab-ün Nuhab Tercümesi), İ.Ü. Tıp Fakültesi Mecmuası, 18(13), 689-719. Murad, S. (2009). Lügât-ı Müşkilât-ı Eczâ Derviş Siyâhî Lârendevî (Giriş-Metin-İnceleme-Dizin). (Basılmamış yüksek lisans tezi), Sakarya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. Önler, Z. (1990). Müntehâb-ı Şifâ I. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.