Comparative literature studies in Turkey

Yıl 2019, RumeliDE 2019.Ö6 - Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Uluslararası Filoloji Çalışmaları Konferansı, 148 - 156, 21.11.2019

Ertuğrul Aydın

https://doi.org/10.29000/rumelide.648462

Cited By: 2

Öz

In Turkey, Comparative
Literature started to gain importance as of the late XX century. Comparative
literature was introduced to Turkish readers first with the aritcle entitled
‘Mukayeseli Edebiyat (Comparative Literature)” by Şerif Hulusi,  that appeared in the journal ‘Her Ay’ in
1937. In his article the author highlighted both the knowledg of the the
history of national literature would get richer as we got to know the
literatures of the other nations, and he talked about the history of the
literatary comparative studies. It can be said that the science of comparative
literature got shaped through “university” in Turkey. The studies by Cevdet
Perin, who taught at the Department of French Language and Literature between
1943-1960 in Istanbul University, and by Cemil Meriç, who worked as a lecturer
of French in the same university played a great role in the spread of
comparative literature in our country. The later studies in this field were
continued by Gürsel Aytaç in the Department of German Language and Literature,
Ankara University between 1976-2008. Currently there are Departments of
,Comparative Literature in two universities, which started to accept students.
In these two departments of Eskişehir Osmangazi University  and İstanbul Bilgi University comparative
studies are maintained. In our paper, the literature of the science of
comparative literature will be investigated, with the empasis put on the
studies carried out between the years 1937-2014 in our country.

Anahtar Kelimeler

Compatative literature, science of comparative literature, comparatistics, history of literature

Türkiye’deki karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları

Öz

Türkiye’de XX. yüzyılın
ikinci yarısından itibaren karşılaştırmalı edebiyat çalışmalarına önem
verilmeye başlanmıştır. Türk okuyucusu, karşılaştırmalı edebiyatla ilk olarak,
1937 yılında Şerif Hulusi’nin Her Ay
dergisinde çıkan “Mukayeseli Edebiyat” başlıklı yazısıyla tanışmıştır. Bu
yazıda yazar, hem ‘ulusal’ edebiyat tarihinin sağlayacağı bilginin diğer
milletlerin edebiyatlarını tanıyınca daha da zenginleşeceğinin altını çizmiş;
hem de batıda gelişmekte olan karşılaştırmalarının tarihçesinden söz etmiştir.
Türkiye’de karşılaştırmalı edebiyat biliminin, “üniversite” aracılığıyla
şekillendiğini söyleyebiliriz. İstanbul Üniversitesi’nde 1943-1960 yılları
arasında Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde ders veren Cevdet Perin ile yine
bu üniversitede 1946-1974 yılları arasında Fransızca okutmanlığı yapan Cemil
Meriç’in çalışma ve çabaları ülkemizde karşılaştırmalı edebiyatın
yaygınlaşmasında önemli rol oynamıştır. Türkiye’de bu alandaki çalışmalar, daha
sonra, 1976-2008 yılları arasında Ankara Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı
Bölümü’nden Gürsel Aytaç tarafından sürdürülmüştür.  Bugün ülkemizde dört ayrı üniversite
Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü kurulmuş ve eğitim-öğretime başlamıştır.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Konya Selçuk Üniversitesi, İzmir Dokuz Eylül
Üniversitesi ile İstanbul Bilgi Üniversitesi’ne bağlı bu bölümlerde
“karşılaştırmalı edebiyat” çalışmaları yapılmaktadır.  Bu araştırmamızda, Türkiye’de 1937-2014 yılları arasındaki
sürede yapılan çalışmalar üzerinde durularak; karşılaştırmalı edebiyat
biliminin ana çerçevesi saptanmaya çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı edebiyat, Karşılaştırmalı edebiyat bilimi, komparatistik, edebiyat tarihi

Kaynakça

• Aydın, E. (2013), “Karşılaştırmalı Edebiyatın Yayılma Alanı”, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi Bildiri Kitabı, Sarajevo: International Burch University Publication. Aytaç, G. (2013), Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, İstanbul: Say. Donbay, A. (2013), “Karşılaştırmalı Edebiyat Araştırmalarının Yeni Türk Edebiyatındaki Gelişme Çizgisi”, Turkish Studies-İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/8, Summer 2013, P. 491-550, Erzincan/Turkey. Donbay, A. (2014), “Yeni Türk Edebiyatında Karşılaştırmalı Tezler” Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/3 Winter 2014, p. 549-582, Ankara/Turkey. Saray, M. (1993), İstanbul Üniversitesi Tarihi (1453–1993), İstanbul: İ. Ü. Edebiyat Fakültesi.