‘Dil kirliliğini engelle Türkçe kelimeleri tercih et’ konulu soysal sorumluluk afiş tasarımları

Yıl 2020, Sayı: 19, 192 - 203, 21.06.2020

Çağrı Gümüş

https://doi.org/10.29000/rumelide.752269

Öz

Çalışmanın amacı, “Dil Kirliliğini Engelle, Türkçe Kelimeleri Tercih Et” sloganı ile tasarlanan afiş tasarımlarıyla hedef kitleyi bilinçlendirmektir. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemi uygulanmaktadır. Model olarak da tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırmanın ilk bölümünde 19 – 25 yaş aralığında 317 özel üniversite öğrencisine eş zamanlı olarak günlük hayatta en sık karşılaşılan 20 tane İngilizce ve Türkçe kelime anket formu aracılığıyla verilerek konuşma dilinde hangisini tercih ettikleri sorulmuştur. Anketten elde edilen bilgiler doğrultusunda, afiş tasarımlarının hazırlanması amacıyla 2 öğretim elemanı, 1 eğitim uzmanı, 1 metin yazarı, 1 iletişim uzmanı 2 grafik tasarımı uzmanından oluşan bir uzman grup oluşturulmuştur. Bir sosyal sorumluluk olarak “Dil Kirliliğini Engelle, Türkçe Kelimeleri Tercih Et” çalışması, içerik ağırlıklı bir çalışma olarak ele alınmıştır. Çalışmada, “mesajını çok açık bir biçimde ortaya koyan, problemi ve çözümü birlikte sunan bir slogan yapısı” tercih edilmiştir. Seri bir afiş çalışması olarak kurgulanan çalışma için özenle seçilen içerikler, tipografiye taşınmıştır. Çalışmanın ana özelliği içeriklerin güçlü bir şekilde görsele taşınmasıdır. Bu çalışma için günlük hayatta en sık karşılaşılan yabancı kelime kullanımı dikkate alınmış ve problemi doğrudan yansıtan 20 adet afiş tasarlanmıştır. Araştırmacı tarafından tasarlanan afiş tasarımları uzman gruba gösterilmiş ve onların görüşleri doğrultusunda düzeltilerek tasarım tamamlanmıştır. Yabancı kelimelerin yerli yersiz kullanımı dil kirliliğine neden olmaktadır. Özenli bir Türkçe kullanımı, bu kirliliği engelleyecektir. Buradaki sorun, dil kirliliği, Türkçe kelimelerin tercih edilmesi ise sorunun çözümüdür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal sorumluluk, dil kirliliği, afiş tasarımı

Social responsibility poster designs on ‘Prevent language pollution, prefer Turkish words’

Öz

The aim of the study is to raise awareness of the target audience with the poster designs projected with the slogan “prevent language pollution, prefer Turkish words”.Quantitative research method is applied in this research. The screening model has also been used as a Model. Turkish and English words, which are most common in daily life, were given to 317 private university students in the 19 – 25 age range simultaneously and asked which ones they preferred in the colloquial language by means of the questionnaire. In line with the information obtained from the survey, an expert group consisting of 2 instructors, 1 educational expert, 1 copywriter, 1 communication expert, 2 graphic design experts has been formed in order to prepare poster designs.As a social responsibility, the study “prevent language pollution, prefer Turkish words” was taken as a content-oriented study. In the study, “a slogan structure that reveals its message very clearly and presents the problem and the solution together” was preferred. Carefully selected contents for the work, which was fictionalized as a serial poster work, were carried into typography. The main feature of the work is the strong movement of the contents into the visual. For this study, the most common use of foreign words in daily life was taken into account and 20 posters were designed to directly reflect the problem. The poster designs projected by the researcher were shown to the expert group and the design was completed by correcting them according to their opinions.In season and out of season use of foreign words causes language pollution. Careful use of Turkish will prevent this pollution. The problem here is language pollution and the choice of Turkish words is the solution to this problem.

Anahtar Kelimeler

Social responsibility, language pollution, poster design

Kaynakça

• Alver, E. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Alkol İstismarının Depresyon Düzeyleri ile İlişkisi Üzerine Bir İnceleme, Journal of Academic Value Studies, (5 )4, 623-638.
• Ay, R. (2016). Türkçedeki Yabancılaşmanın Önlenebilmesini Amaçlayan Sosyal İçerikli Afiş Tasarımları, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Avrasya Özel Sayı, 501-510.
• Balyemez, S. (2016). Dil Bilgisi Üzerine Açıklamalar. Ankara: Pegem Akademi.
• Çitçi E. (2009). Görsel Kültür Elemanı Olarak 20.yy’da Afişin Toplumsal Süreçlere Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Resim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Adana.
• Dili. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(2), 1309-8012.
• Ekmekçi, E., Yaman, İ., Şahin, M. (2017). Diller Arası Etkileşimin Bir Sonucu Olarak Dil Kirliliği:Türkiye’deki İkinci El Araç İlanlari Örneği, 1st International Black Sea Conference on Language and Language Education, September 22-23.
• Gökdayı, H. (2008). Dil Kullanımını Değerlendirmede Doğru ve Yanlış. Erdem Dergisi, (51), 91-109.
• Gülbuğ E. (2007). Kitle İletişim Araçlarında Kullanılan Türkçe ve Yozlaşan Bir Değer Olarak Dil Üzerine. 38. ICANAS Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, 569-590.
• Güllüdağ, N., (2012). Yazılı ve Görsel Basında Dil Estetiği. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi, I (1), 49-58.
• Türk Dil Kurumu Sözlükler. (2020). Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Hollis, R. (2005), Graphic Design A Concise History, London: Thames &Hudson.
• Mazlum, F. S. (2006). Masaüstü Yayıncılık. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Şenyuva, E., Ertüzün, F., Turhan, K ve Demir, N. (2017). Türk Diline İlişkin Sorunlar, Çözüm Önerileri ve Türkçe Bilinci: Kuşaklararası Karşılaştırma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1384-1397.
• Şuataman, Ö. (2013). Ana Dili Kullanımına Verilen Önem: Basın-Yayında Türk
• Dili. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(2), 1309-8012.
• Tepecik, A. (2002). Grafik Sanatlar Tarih – Tasarım – Teknoloji. Ankara: Detay.
• Yönet, E. (2006). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Anlayışında Son Dönemeç, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 239-264.