Güliver’in Gezileri adlı eserin değerler eğitimi açısından incelenmesi

Yıl 2020, Sayı: 19, 204 - 219, 21.06.2020

Hulusi Geçgel Ebru Durak

https://doi.org/10.29000/rumelide.752277

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada Güliver’in Gezileri adlı eserin Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan on kök değer açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden dokuman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler betimsel analiz yoluyla analiz edilmiştir. Araştırmada çalışılan eser Jonathan Swift’in dört bölüm olarak yazdığı Güliverin Gezileri adlı eseridir. Eserde, adaletin önemine değinilmiştir. İftiranın yanlışlığı ve hükümetin ceza sistemine bağlı olarak haklının ve adaletin yanında olması gerektiği belirtilmektedir. Eserde dostluğun önemi ve fedakârlık anlatılmaktadır. Kişideki iyi özelliklerin insanları birbirine yaklaştırdığı ve bununla birlikte dostluk kurabileceği ifade edilmiştir. Hile, hırsızlık gibi doğru olmayan davranışları ayırarak dürüstlüğe ve iyiliğe yöneltme amacı taşımaktadır. Gerektiğinde dürüst davranış gösterme ve tercihini dürüstlükten yana kullanabilme yetisinin önemi yansıtılmıştır. Kişinin öz denetime sahip olarak edindiği maddi ve manevi kazanımlar anlatılmaktadır. Kendi kendini denetleme ve buna bağlı olarak karar vermenin önemi üzerinde durulmuştur. Sabırlı davranışların sonuçları ile ilgili fikirler edinme üzerinde durulmuştur. Bilgiye ve akla duyulan saygı ifade edilmiştir. Eserde cimrilik ve önyargıyla ilgili bölümler de yer almaktadır. Bilgiye ve liderliğe duyulan saygı gösterilmektedir. Aile özlemi ve aileden ayrı kalmanın hüznü anlatılmıştır. Hayvanları korumanın ve onları sevmenin öneminden bahsedilmiştir. Ebeveynlerin sorumlulukları anlatılmaktadır. Ayrıca eğitime verilen öneme ve yaşam koşullarına da yer verilmiştir. Mensup olduğu ülkeye ve millete karşı sorumluluklarının farkına varma iletisi vardır. Dilin, hürriyetin ve vatanın önemi vurgulanmaktadır. Ülkede barış içinde yaşamanın ve kanunun öneminden bahsedilmektedir. Yardıma ihtiyaç duyulan durumları ayırarak doğru zamanda yapılan yardımın gerekliliğinden bahsedilmektedir. Sonuç olarak eserde Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda belirtilen on kök değer etkili bir şekilde işlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Değerler, on kök değer, değerler eğitimi, Güliver’in Gezileri

Investigation of the works of Gulliver Travels of values education

Öz

In this study, it was aimed to examine the work named Güliver’s Travels in terms of ten root values in the Turkish Lesson Teaching Program. In the research, document analysis method, one of the qualitative research methods, was used. The data obtained in the study were analyzed through descriptive analysis. The work studied in the research is Güliverin Geziler, written by Jonathan Swift in four parts. In the work, the importance of justice is mentioned. It is stated that the slander should be on the side of the justice and justice due to the defamation and the government's penal system. The work tells about the importance of friendship and sacrifice. It has been stated that good traits in the person bring people closer together and can make friendship with it. It is aimed at honesty and goodness by separating the inaccurate behaviors such as cheating and theft. The importance of the ability to behave honestly when necessary and to use their preference for honesty has been reflected. The material and moral achievements that the person gained through self-control are described. The importance of self-regulation and accordingly decision making is emphasized. It is focused on obtaining ideas about the results of patient behavior. Respect for knowledge and reason is expressed. It is included in the sections on stinginess and bias. Respect for knowledge and leadership is shown. The longing for family and the sadness of being separated from the family are explained. The importance of protecting and loving animals is mentioned. Parents' responsibilities are described. In addition, the importance given to education and living conditions are included. There is a message to realize their responsibilities towards the country and nation they belong to. The importance of language, freedom and homeland is emphasized. The importance of living peacefully in the country and the law is mentioned. It is talked about the need for help at the right time by separating the situations that need help. As a result, ten root values specified in the Turkish Lesson Curriculum are effectively processed in the work.

Anahtar Kelimeler

Values, ten root values, teaching values, Gulliver Travels

Kaynakça

• Acun İ., Yücel, C., Önder, A. ve Tarman, Ö. (2013). Değerler: Kim ne kadar değer veriyor?. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1).
• Altunışık, R., Çoşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (6.Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Aral, D. (2008). Millî Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı 6. Sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerler üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Baki, Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değer aktarımı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17, (37), 109-146. DOI: 10.34234/ded.460042
• Budak, S. (2000). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat.
• Cemiloğlu, M. (2020), The teaching of values in Turkish language and literature course. International Journal of Humanities and Research, 4(3), p. 17-23.
• Çelikpazu, E. E. ve Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer i̇letimi açısından i̇ncelenmesi. Turkish Studies, 6(2), 413-424.
• Çengelci, T., Hancı, B. ve Karaduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 33-56.
• Demir, M. R. (2008). İstasyonlarda öğrenme modelinin hayat bilgisi dersindeki üst düzey beceri erişisine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Bölümü, Ankara.
• Demir, T. (2012). İlköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye metinlerinde yer alan değer unsurlarının eşdizimsel örüntülemeler açısından görünümleri. Turkish Studies, 7(2), 1063-1078
• Diker Coşkun, Y. (2017). Öğretim programları arka plan raporu. Eğitim İzleme Raporu 2016-2017, egitimreformugirisimi. org.
• Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
• Doğan, Ö. (2004). Etik ahlâk felsefesi. İstanbul: İnkılâp.
• Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından i̇ncelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
• Elbir, B. ve Bağcı, C. (2013). Değerler eğitimi üzerine yapılmış lisansüstü düzeyindeki çalışmaların değerlendirilmesi. Turkish Studies. 8(1), s.1321-1333.
• Engin, G. (2014). Türkçe ve beden eğitimi öğretim programları ile bütünleştirilmiş değerler eğitimi programının etkililiği (Yayımlanmış Doktora Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Erikli, S. (2016). Okul öncesi çocukları için bir değerler eğitimi programının geliştirilmesi ve uygulanması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Fırat, H. ve Mocan, A. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki hikâyelerde yer alan değerler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(3), 25-49.
• Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerinde araştırmalar (2. Basım). İstanbul: Ötüken.
• Hökelekli, H. (2013). Değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş.
• Izgar, G. (2013). İlköğretim okulu 8. sınıf öğrencilerine uygulanan değerler eğitimi programının demokratik tutum ve davranışlarına etkisi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
• Kapkın, B. (2018). Etkinlik temelli değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocukların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi Anabilim Dalı, Malatya.
• Karaca, S. S. (2019). Çizgi filmlerde değerler eğitimi, değerler eğitimi açısından rafadan tayfa çizgi filminin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı
• Katılmış, A. (2010). Sosyal bilgiler dersindeki bazı değerlerin kazandırılmasına yönelik bir karakter eğitimi programının geliştirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı.
• Koç, S. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin değerler eğitimi konusundaki görüşleri. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 377-396.
• Kuçuradi, İ. (1971). İnsan ve değerleri (değer problemi). İstanbul: Yankı.
• Kuşdil, M.E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk Öğretmenlerin Değer Yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. (çev. O. Akınhay, D. Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• MEB (2017). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. TTKB Basın Açıklaması, 18 Temmuz 2017. Erişim Adresi: https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf. Erişim tarihi: 17.05.2020
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02-T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%202019.pdf. Erişim Tarihi: 08.05.2020
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Ed. Selahattin Turan). Ankara: Nobel Akademik.
• Neslitürk, S., Özkal, N. ve Dal, S. (2015). 5-6 Yaş çocuklarının değer kazanım süreçlerine anne değerler eğitimi programının etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 883-899. DOI: 10.17860/efd.54144
• Padem, S. ve Aktan, O. (2014). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerlerin i̇ncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 5-24.
• Parlakyıldız, H. (2009). İlkokul i̇kinci devrede Türkçe ders kitaplarındaki moral değerlere kısa bir bakış (1948-1968 yılları arası). Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 245-262.
• Pilav, S., Demir, H. A. ve Demir, H. (2015). İlköğretim 7. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinlerinin değer i̇letimi açısından i̇ncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(206), 16-29.
• Pilav, S. ve Erdoğan, Ş. (2016). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerin değer i̇letimi açısından i̇ncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(210), 351-371.
• Sunar, S. (2018). Kalite artırmaya yönelik politikalar. Ed. Emin Karip, Eğitim değerlendirme raporu içerisinde. Ankara: TED
• Swift, J. (2007). Güliver’in gezileri (2. Baskı). Ankara: Star Medya.
• Şen, Ü. (2008). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin i̇lettiği değerler açısından i̇ncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5).
• Tarhan N. (2011). Güzel insan modeli. İstanbul: Timaş.
• TDK. (2020). Güncel Türkçe sözlük. sozluk.gov.tr. Erişim Tarihi: 15.04.2020
• Wood, R. W. ve Roach, L. (1999). Administrators’ perceptions of character education. Education, 120, 213‐238.
• Yarar Kaptan, S. (2015). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde hoşgörü değerinin karma yaklaşıma dayalı bilgisayar destekli etkinliklerle öğretimi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Seçkin.