Öz
Modernleşme dönemi Türk romanında mekân, toplumsal değişimi yansıtan başat unsurlar arasındadır. Romanda mekân ve mekân içindeki insan toplumsal yaşamı, değişimi ve dönüşümünü yansıtmaktadır. Bu bağlamda “ev” önemli bir roman mekânıdır. Türk edebiyatının ilk dönem romanlarında ev mahremdir ve kadına aittir. Dolayısıyla romanlardaki ev içi yaşam ve kadın karakterler arasındaki ilişki dönemin kadınlarının mahrem alandaki gündelik yaşamını bize vermektedir. Özellikle Batılılaşmanın etkisiyle gelenek ve modernite arasında sıkışan kadının ev içi yaşamı da bu durumdan etkilenir; buna bağlı olarak değişir ve dönüşür. Modern dünyada gündelik yaşamın yükü kadınlar üzerindedir. Kadın, gündelik yaşamda hem özne hem nesne durumundadır. Edebî eserler, yazıldıkları dönemin gündelik yaşamını işlerken hem yazarın yaşamından izler hem de anlattıkları zamandan ve mekândan izler taşır. Bu çalışmada Enîn romanı merkeze alınarak kadınların evde nasıl zaman geçirdiği, ev içi rutinleri, evdeki kadınlar arası ilişkiler, ev içi görev dağılımları, evde kadına ait alanlar, ev içi yaşamın dönemin gündelik yaşamına dair hangi ipuçlarını verdiği, ev içi yaşamın zamanla nasıl gelişip dönüştüğü değerlendirilecektir. Yazıldığı dönemin kadınlarının gündelik yaşayışını, o dönemin bir kadın yazarının bakış açısından anlatan Enîn, mekân olarak üç farklı yalıda yaşayan kadınların yaşamları üzerine kurulmuştur. Bu yüzden ev içi gündelik hayat pratiklerini ayrıntılı olarak veren bir romandır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alver, K. (2019). Türk romanında kentsel mekânlar ve toplumsal değişme ilişkisine kısa bir bakış. Toplumsal Değişim, 1, 121–139.
- Argunşah, H. (2016). Kadın ve edebiyat babasının kızı olmak… İstanbul: Kesit.
- Faroqhi, S. (2005). Osmanlı kültürü ve gündelik yaşam (Çev. Elif Kılıç). İstanbul: Tarih Vakfı.
- Fatma Aliye (2015). Enîn. (Hzrl. Tülay Gençtürk Demircioğlu). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
- Günaydın, A. U. (2018). Kadınlık daima bir muamma Osmanlı kadın yazarların romanlarında modernleşme. İstanbul: Metis.
- İnci Elçi, H. (2003). Roman ve mekân: Türk romanında ev. İstanbul: Arma.
- Lefebvre, H. (2016). Modern dünyada gündelik hayat (Çev. Işın Gürbüz). İstanbul: Metis.
- Karaca, Ş. (2013). Modernleşme dönemi Türk romanında evden kaçan ve eve sığınan kadınlar. Turkish Studies. 8(1)., 1817 – 1827.
- Tekin, M. (2011). Roman sanatı romanın unsurları I. İstanbul: Ötüken.
- Taş, T. (Ed.) (2011). Edebi gündelik. Ankara: Deki......................
Öz
In the Turkish novel of modernization period, space is among the dominant elements reflecting the social change. Space and the human in the space in the novel reflects social life, change and transformation. In this context, “home” is an important novel space. In the early novels of Turkish literature, the home is private and belongs to the women. Therefore, the relationship between domestic life and female characters in novels gives us the daily life of the women of the period in the intimate space. Especially the domestic life of the woman who is stuck between tradition and modernity with the effect of Westernization is also affected by this situation; it changes and transforms accordingly. In the modern world, the burden of daily life is on women. Women are both subject and object in daily life. Literary works bear traces of both the author's life and the time and place they narrate while they are covering the daily life of the period they were written. In this study, the domestic life of women, which constitutes an important part of daily life, will be evaluated within the framework of Fatma Aliye's novel named Enîn. Enîn tells the daily life of the women of the period in which it was written, from the perspective of a woman writer of that period and the novel is based on the lives of women living in three different mansions. Therefore, it is a novel that gives detailed daily life practices at home. In this study, in the focus of the novel in question, how women spend time at home, their home routines, relationships between women at home, distribution of domestic tasks, areas belonging to women at home, what clues domestic life gives about the daily life of the period, and how domestic life evolved and transformed over time will be evaluated.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alver, K. (2019). Türk romanında kentsel mekânlar ve toplumsal değişme ilişkisine kısa bir bakış. Toplumsal Değişim, 1, 121–139.
- Argunşah, H. (2016). Kadın ve edebiyat babasının kızı olmak… İstanbul: Kesit.
- Faroqhi, S. (2005). Osmanlı kültürü ve gündelik yaşam (Çev. Elif Kılıç). İstanbul: Tarih Vakfı.
- Fatma Aliye (2015). Enîn. (Hzrl. Tülay Gençtürk Demircioğlu). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
- Günaydın, A. U. (2018). Kadınlık daima bir muamma Osmanlı kadın yazarların romanlarında modernleşme. İstanbul: Metis.
- İnci Elçi, H. (2003). Roman ve mekân: Türk romanında ev. İstanbul: Arma.
- Lefebvre, H. (2016). Modern dünyada gündelik hayat (Çev. Işın Gürbüz). İstanbul: Metis.
- Karaca, Ş. (2013). Modernleşme dönemi Türk romanında evden kaçan ve eve sığınan kadınlar. Turkish Studies. 8(1)., 1817 – 1827.
- Tekin, M. (2011). Roman sanatı romanın unsurları I. İstanbul: Ötüken.
- Taş, T. (Ed.) (2011). Edebi gündelik. Ankara: Deki......................
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dilbilim |
| Bölüm | Türk dili, kültürü ve edebiyatı |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Kasım 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: Ö8 |
- Makale Dosyaları