Bilgisayar terminolojisinin kapsamı hakkında

Yıl 2020, Sayı: Ö8, 398 - 414, 21.11.2020

Khadija Abdullayeva

https://doi.org/10.29000/rumelide.814333

Öz

Bu makalede, bilgisayar terminolojisinin kapsamı sorunu, iki tür bilginin varlığı açısından ele alınmaktadır: evrensel olan, insan yorumlarından bağımsız, doğanın kendisinde bulunan ve öznel bilgi, insanlar tarafından yaratılır, iletilir ve dönüştürülür; birinci tür birincildir. Farklı bilgi ve bilimleri ortaya çıkaran, bu iki tür bilginin sürekli kesişimidir. Ancak bugün teknik, sosyal ve insani bilgi alanlarıyla ilgili uygulamalı ve disiplinlerarası bir bilim olarak ortaya çıkan bilgisayar bilimi terimleri, hesaplama ve bilgisayar cihazlarının isimleri olarak doğmuştur. Bilgisayarların unsurları, basit hesaplamalardan ve bunların araçlarından yerel ve küresel ağlara kadar sürekli bir şekilde gelişti ve mükemmelleşti. Bilgisayar terminolojisinin oluşum aşamalarının analizi bu terminolojinin kurucu sınıflandırmasını önermeyi mümkün kılar: merkezin terimleri, bilgisayarın farklı fiziksel ve mantıksal unsurlarını ifade eden terminolojik birimlerdir ve genellikle von Neumann`ın mimari modeline göre belirlenie; ikinci kategori İnternet dahil ağlarla ilgilidir; üçüncü kategori, geleneksel bilgi alanlarının sürekli genişlemesinden ve bilgisayar teknolojilerinin uygulanmasıyla yeni bilimsel alanların (bilişsel, biyolojik, psikolojik, ekonomik vb.) sayısının artmasını içerir. Bu kateqorinin şartları bilgisayar teknolojilerinin uygulanması yoluyla ortaya çıkar. Araştırma, çevre terimlerinin tanımlanmasından, bilgi alanlarına göre sınıflandırılmasından ve bilgisayar terminolojisinin rolünün kesinliğinden oluşur. Gerçekleştirilen analiz, bilgisayar terminolojisinin diğer bilimsel terminolojilerle ilişkili bütüncül eğilimini vurgulamaktadır. Bilgisayar terminolojisinin kaynak dili olarak çoğunlukla İngilizce karşılığına dayanan açıklayıcı örnekler Azerbaycan ve Fransız dillerine aittir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi, yeni bilimsel alanlar, bilgisayar terminolojisinin uzantısı, bilgisayar terimlerinin sınıflandırılması

About the extent of informatics terminology

Öz

In this article the problem of the extent of computer terminology is considered from the point of view of the existence of two types of information: the universal one, independent of human interpretations, residing in nature itself and subjective information, created, communicated and transformed by people, the first type being primary. It is the constant intersection of these two types of information that gives rise to different knowledge and sciences. Thus, the terms of the science of informatics which appears today as an applied and interdisciplinary science relating to the fields of technical, social and humanitarian knowledge emerged as the names of calculating devices and computers constantly developed and improved from simple calculations and their instruments to local and global networks. The analysis of the stages of the formation of computer terminology makes it possible to propose the constitutive classification of computer terminology which includes the terms of the center – the terminological units denoting different physical and logical elements of the computer generally determined according to the von Neumann model of architecture; those related to networks and particularly to the internet; the terms of periphery arising from the constant expansion of traditional spheres of knowledge and the increase in the number of new scientific fields (cognitive, biological, psychological, economic etc.) through the application of computer technologies. The investigation consists in the identification of the terms of periphery, their classification according to the fields of knowledge and the precision of the role of the computer terminology. The analysis highlights the integrative tendency of computer terminology in relation to other scientific terminologies. Illustrative examples mostly based on equivalents of English as the source language of computer terminology, belong to Azerbaijani and French.

Anahtar Kelimeler

Information, new fields of science, extension of computer terminology, classification of computer terms

A propos de l’étendue de la terminologie informatique

Öz

Dans cet article le problème de l’étendue de la terminologie informatique est considéré du point de vue de l`existence de deux types d’information: celle universelle, indépendante des interprétations humaines, résidant dans la nature mȇme et de l’information subjective, créée, communiquée et transformée par les gens, le premier type étant primaire. C’est l’entrecroisement constant de ces deux types d’informations qui donne naissance à différentes connaissances et sciences. Or, les termes de la science de l’informatique qui apparaît aujourd’hui comme une science appliquée et interdisciplinaire ayant trait aux domaines de connaissances techniques, sociales et humanitaires sont nés comme les noms des dispositifs calculateurs et des éléments des ordinateurs développés et perfectionnés sans cesse à partir de simples calculs et leurs instruments jusqu’aux réseaux locaux et global. L’analyse des étapes de la formation de la terminologie informatique permet de proposer le classement constitutif de la terminologie informatique qui comprend les termes du centre – les unités terminologiques dénotant différents éléments physiques et logiques de l’ordinateur, déterminés généralement d’après le modèle d’architecture de von Neumann; ceux liés aux réseaux, y compris d’internet; les termes de la périphérie prenant leur naissance dans le fait de l’extension constante des sphères traditionnelles de connaissances et l`accroissement du nombre de nouveaux domaines scientifiques (cognitifs, biologiques, psychologiques, économiques etc) grâce à l’application des technologies informatiques. L’investigation consiste dans l'identification des termes de la périphérie, leur classification selon les domaines de connaissances et la précision du rôle de la terminologie informatique. Ainsi, l’analyse effectuée fait ressortir la tendance intégrative de la terminologie informatique par rapports aux autres terminologies scientifiques. Les exemples illustratifs appuyés pour la plupart sur les équivalents de l`anglais comme langue-source de la terminologie informatique appartiennent à l’Azerbaïdjanais et au Français.

Anahtar Kelimeler

L’information, les nouveaux domaines scientifiques, l’extension de la terminologie informatique, la classification des termes informatiques

Kaynakça

• Акulinina, T.V. (2003). Ekstralinqvistitcheskaya obuslovlennost osobennostey angliyskoy terminologii kompyuternoy informatiki [Dissertatsiya na soiskaniye utchenoy stepeni kandidata filologitcheskikh nauk, Omskiy qosudarstvenniy tekhnitcheskiy universitet]
• [Акулинина, Т.В. (2003). Экстралингвистическая обусловленность особенностей английской терминологии компьютерной информатики [Диссертация на соиск. уч. степени канд. филол. наук, Омский государственный технический университет]].
• Azerbaydjan Merkezi Banki. (2016). Informasiya Tekhnologiyaları Standarti [Azərbaycan Mərkəzi Bankı. (2016). İnformasiya Texnologiyaları Standartı]. http://aba.az/wp-content/uploads/2016/03/Informasiya_texnologiyalari_standarti.pdf
• Balima, S.T. (2004). Une ou des « sociétés de l’information » ? Hermès, La Revue, 3 (N 40), 205-209.https://www.cairn.info/revue-hermes-la-revue-2004-3-page-205.htm
• Bardy, L. (2006, Septembre). L’informatique, partie intégrante de la culture générale de l’homme moderne ? Interface, le bulletin de la Société suisse pour l'informatique dans l'enseignement (SSIE). https://www.epi.asso.fr/revue/articles/a1002g.htm
• Boulanger, J.-C. (1988, 9-13 mai). Remarques sur l’aménagement du statut du français en İnformatique [communication]. Le 56e Congrès de l’ACFAS, Moncton, Canada http://boulanger.recherche.usherbrooke.ca/document-article- boulanger_1989e
• Chalneva,V.A. (2016). Ranniye etapi formirovaniya terminosistemi informatsionnikh tekhnologiy. Vestnik Voronejskoqo qosudarstvennoqo universiteta. Seriya: Linqvistika i mejkulturnaya kommunikasiya, N 4, 61-65
• [Шальнева, В.А. (2016). Ранние этапы формирования терминосистемы информационных технологий. Вестник Воронежского государственного университета. Серия: Лингвистика и межкультурная коммуниуация, N 4, с. 61-65]. file:///C:/Users/User/Downloads/rannie-etap-formirovaniya-terminosistem-informatsionn-h-tehnologiy.pdf
• Daoud, A. et Jarraya, H. (2018). La société d’information : enjeux et tendances. https://lte.ma/la-societe-de-linformation-enjeux-et-tendances
• Dessus,Ph. (2008, Juillet-Septembre). Qu’est-ce que l’enseignement ? Quelques conditions nécessaires et suffisantes de cette activité. Revue française de pédagogie, 164, 139-158 https://doi.org/10.4000/rfp.2098 file:///C:/Users/User/Downloads/rfp-2098%20(1).pdf, 1-25
• Dictionnaire informatique anglais-français Reverso. (2007)https://dictionnaire.reverso.net/informatique-anglais-francais/
• Djalallı, I. (2017). Informatika terminlerinin izahlı lugeti ingilisdje-rusdja-turkdje-azerbaydjandja. “Informasiya Texnologiyalari nechriyyati”. [Calallı, İ. (2017). İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti-ingiliscə-rusca-türkcə-azərbaycanca. “İnformasiya Texnologiyaları nəşriyyatı”].
• Filippovitch, Y. N. (2002). Metafori informatsionnikh tekhnologiy: rabotchiye materialı issledovaniya kopyuternikh jurnalov. Moskva: Qos. Un-t petchati. [Филиппович, Ю. Н. (2002). Метафоры информационных технологий: рабочие материалы исследования компьютерных журналов. Москва: Гос. Ун-т печати].
• Martini, L. (2019). L’évolution d’Internet. https://www.supinfo.com/articles/single/5256-evolution-internet
• Microsoft Education. (2020). https://www.microsoft.com/fr-fr/education .......................
• Microsoft Teams pour l’Education. (s.d.). https://edudownloads.azureedge.net/msdownloads/MicrosoftTeamsforEducation QuickGuide_FR-FR.pdf
• Mirabail, M. (s.d.) La culture informatique, 11-28. https://core.ac.uk/download/pdf/15490673.pdf..............
• Mirzebeyli, I. (2018, 21 août). Azerbaydjan brendleri: “ASAN”, “MIDA”, “ABAD” və “DOST”. [Mirzəbəyli, İ. (2018). Azərbaycan brendləri: “ASAN”, “MİDA”, “ABAD” və “DOST”]. http://xalqqazeti.com/az/news/1565
• Quéré, L. (2000). Au juste, qu`est-ce que l’information ? Réseaux. Communication – Technologie – Société. N 100. CENT/Hermès Science Publications, 331-357. https://www.persee.fr/doc/reso_0751-7971_2000_num_18_100_2227
• Reboul-Touré, S. (2005). Les mots et l’internet. Linx Revue des linguistes de l’Université Paris Ouest Nanterre : Lexique, terminologie, discours, 52, 193-203.file:///C:/Users/User/Downloads/linx-237%20(1).pdfr
• Sultanov, A. (2019, 4 novembre). Qlobal Internet chebekesi: formalachmasi, muasir durumu ve geledjeyi. [Sultanov, Ə. (2019). Qlobal İnternet şəbəkəsi: formalaşması, müasir durumu və gələcəyi]. https://azadinform.az/az/elmtehsil/239654/qlobal-internet-sebekesi-formalasmasi-muasir-durumu-ve-geleceyi/
• Yankauskas, К. (2018, 16 février). ASAN i ABAD otchen khorochiye brendi Azerbaydja. [Янкаускас, К. (2018). ASAN и ABAD очень хорошие бренды Азербайджана].https://www.salamnews.org/ru/news/read/304330