Bir metnin dilbilimsel boyutu: yazılı söylem stratejilerinin metinleştirme sürecindeki rolü

Yıl 2020, Sayı: Ö8, 70 - 86, 21.11.2020

Semin Kazazoğlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.825926

Öz

Bu çalışma, yazılı metinlerin söylem yapısının temel unsurlarını metin-dilbilim çerçevesinde sunmaktadır. Yazma, bir yazı dizgesi kullanılarak ortaya konan dilsel bir beceri ve anlatım etkinliğidir. Yazma; birey açısından, toplumsal ve dilbilimsel oluşu açısından incelenebilir. Bireysel açıdan yazma; algı, örüntüleme, bellek ve psikoloji konularıyla bağlantılıdır. Toplumsal oluş açısından yazma; toplumsal bilgi, tür-dilbilim ve sosyolojinin konusudur. Dilbilimsel oluş açısından yazma ise; metin-dilbilim ve dilbilim konularıyla iç içedir. Birçok çalışma, yazma becerisi kazanmada, söylem stratejilerinin rolünü ve önemini vurgulamaktadır. Bu stratejiler, yabancı dilde yazma sürecinde yazara dilsel, dilbilgisel ve bağlamsal bilgi sunan bilişsel bileşenlerdir. Bu çalışmada, yabancı dilde yazma sürecinde kullanılan söylem öğeleri incelenmiştir. Sonuçların ışığında bir söylem metninin yapısal, işlevsel ve üst-söylemsel izler taşıdığı söylenebilir. Bu nedenle, yabancı dilde yazmayı öğretme sürecinde söylem etkileşimi, dil-içi bağlam, bağlam ve retorik özellikler gibi metin dilbiliminin bileşenlerini vurgulamak ve tanımlamak önemlidir. Bu çalışmada literatürden elde edilen bazı pedagojik sonuçlara ulaşılmıştır. Buna göre, yazma öğretmenleri hem bireysel hem de dilsel yazma içeriğiyle etkili bir şekilde yordamak için donanımlı olmalıdır. Ayrıca, metinleştirme ve yazılı söylemin aşamalarını öğretmeye merkezi önem vermelidirler. Bu şekilde, öğrenciler yazma sürecini bir bütün olarak içselleştirebilir ve edebi ve kültürel şemalarını doğru bir şekilde kullanabilirler.

Anahtar Kelimeler

Yazma becerisi, yazılı söylem incelemesi, metinleştirmenin aşamaları, metin-dilbilim

Linguistic dimension of a text: the role of written discourse strategies in textualization process

Öz

This study presents the discourse structure of written texts in the frame of text-linguistics. Writing is a linguistic skill and discourse activity that is demonstrated by using a writing system that can also be examined in terms of individual, social, and linguistic aspects. In terms of an individual point of view, writing is linked to perception, pattern, memory, and psychology. On the other hand, writing is a social formation that covers social knowledge, linguistics, and sociology. Besides, writing is intertwined with textual and linguistic issues. Several studies have emphasized the role and importance of written discourse strategies in gaining writing competence. These strategies are cognitive components that guide writers to use their linguistic, grammatical, and contextual knowledge in the process of second language writing. In this study, discourse elements that are used in the process of writing in a second language were examined. According to the findings of the study, it is concluded that the written discourse includes structural, functional, and hyper-text traces in which the readers discover the text. For this reason, it is significant to highlight and describe the components of text-linguistics such as discourse interaction, co-text, context, and the rhetorical features in the process of teaching L2 writing. There are some pedagogical implications of this study that are drawn from the literature. Accordingly, writing teachers need to be equipped to deal with predicting both individual and linguistic content of writing effectively. Besides, they should place central importance on teaching the stages of textualization and written discourse. In this way, students may internalize the writing process as a whole and use their literary and cultural schemata properly.

Anahtar Kelimeler

Writing skill, written discourse analysis, stages of textualization, text-linguistics

Kaynakça

• Austin, J.l. (1975). How to do things with words. Oxford: Oxford University Press.
• Brown, G. & G. Yule. (1983). Discourse analysis. Cambridge: Cambridge University Press.
• Celce-Murcia, M., and E. Olshtain. (2000). Discourse and context in language teaching: A guide for language teachers. Cambridge University Press.
• Cumming, A. (1998). Theoretical perspectives on writing. In W. Grabe et al. (eds.) Annual Review of Applied Linguistics 18: Foundationsof second language teaching. New York: Cambridge University Press. 61-78.
• De Beaugrande, R.A. & W.U. Dressler. (1981). Introduction to text linguistics. London: Longman.
• Grabe, W. & Kaplan, R. B. (1996). Theory and practice of writing. London: Longman.
• Grice, H. P. (1975). Logic and conversation. In P. Cole & J. Morgan (Ed.), Speech Acts (p. 41-58). New York: Academic Press.
• Grosz, B.J. & C. Sidner. (1986). Attention, intentions, and the structure of discourse, Computer Linguist, 12, 175-204.
• Grosz, B.J. & C. Sidner. (1990). Plans for discourse, In P. Cohen, J.L. Morgan, M.E. Pollack (Eds.), Intentions in Communication, MIT Press, Cambridge, MA.
• Harmer, J. (2001). The practice of English language teaching. Essex, England: Longman.
• McCarthy, M. (1991). Discourse analysis for language teachers. Cambridge University Press.
• Nunan, D. (1993). Introducing discourse analysis. Penguin.
• Palmer, F.R (2001). Mood and modality (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Saukkonen, P. (1983). What are the main semantic-pragmatic features of stylistic text types? Proceedings of the XIII th International Congress of Linguists (Tokyo, 1982) Tokyo: The Hague.
• Searle, J. (1969). Speech acts: An essay in the philosophy of language. Cambridge: Cambridge University Press. Doi: 10.1017/CBO9781139173438.
• Smith, C. (2003). Modes of discourse: The local structure of texts (Cambridge studies in linguistics). Cambridge: Cambridge University Press. Doi: 10.1017/CBO978051165108.
• Steele, V. (1992). Product and process writing: A comparison. Rowley: Newbury House
• Van Dijk, T.A. (1972). Some aspects of text grammars: A study in theoretical linguistics and poetics. The Hague: Mouton.
• White, R. & Arndt, V. (1991). Process writing. London: Longman.