Orta Çağ İspanya’da Çeviri Faaliyetleri

Yıl 2020, Sayı: 21, 967 - 978, 21.12.2020

Rabia Aksoy Arıkan

https://doi.org/10.29000/rumelide.835821

Cited By: 1

Öz

Orta çağda İspanya; coğrafi ve kültürel konumu bakımından Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu ile doğrudan ilişki içinde bulunması, Müslümanlığın siyasi ve kültürel gücü açısından ulaşılamayacak bir yere sahip olması, Batı Aydınlanmasının kaynağı ve aracısı olması, Avrupa’da Müslümanlığı temsil etmesi, içerisinde yedi civarında ırk ve üç semavi din temsilcisinin bulunduğu bir hoşgörü uygarlığına sahip olması nedenleriyle büyük önem arz etmektedir. Dolayısıyla o dönemde Batı’da görülebilecek her önemli yeniliğin kaynağı İspanya’ya dayanmaktadır. Orta çağ İspanya’sı, Batı’yı Yunan felsefe ve bilim geleneği ile ilk defa tanıştırmış, bu çevirmenler ve yaptıkları çeviriler Avrupalıların fikirlerini bütünüyle değiştirmiştir. Bağdat’ta kurulan Beyt’ül Hikme’den Endülüs’e aktarılan bilgiler, Toledo’da kurulan Çeviri Okulunun temellerini oluşturmuştur. XII. yüzyılda Avrupa’da gerçekleşen çeviri faaliyetleri arasında en etkin rolü olan Toledo Çeviri Okulu, çevrilen eserlerin sayısı, orada çalışan çevirmenler ve etkileri açısından İspanya çeviri hareketinin merkezi olmuştur. Müslüman yazarların Batılı ilahiyatçılar üzerinde yaptığı felsefî etkinin oluşturduğu değişim, büyük ölçüde bu çevirmen grubunun çalışmaları sonucunda oluşmuş ve bu çeviriler Orta çağ Avrupası’nın İslam’la ilgili bilgilerinin temelini oluşturmuştur. Ayrıca Toledo’da açılan çeviri okulunun ve burada yapılan çeviri faaliyetlerinin uygarlık tarihi ve insanlığın kültür mirasına katkıları son derece büyüktür. Bu çalışmanın amacı orta çağ İspanya’sında gerçekleşen çeviri faaliyetleri ve çevrilen eserler hakkında bilgi vermek, çeviri faaliyetlerinin günümüze kadar geliş aşamasını tekrardan hatırlatmaktır.

Anahtar Kelimeler

Orta Çağ İspanya, Beyt’ül Hikme, Toledo Çeviri Okulu, Çeviri Faaliyetleri

The translation Studies in Medieval Spain

Öz

Spain in the Middle Ages; being in direct relationship with Europe, North Africa and the Middle East in terms of its geographical and cultural position, having a place that cannot be reached in terms of the political and cultural power of Islam, being the source and mediator of the Western Enlightenment, representing Islam in Europe, It has great importance because it has a civilization of tolerance with a heavenly religious representative. Therefore, the source of every important innovation that can be seen in the West at that time is based on Spain. Medieval Spain introduced the West to the Greek philosophy and scientific tradition for the first time, these translators and their translations completely changed the ideas of Europeans. The information transferred from Beyt’ul-Hikme, established in Baghdad, to Andalusia formed the foundations of the Translation School established in Toledo. Toledo Translation School, which played the most active role in translation activities in Europe in the 12th century, became the center of the Spanish translation movement in terms of the number of translated works, the translators working there and their influence. The change created by the philosophical influence of Muslim writers on Western theologians has largely occurred as a result of the work of this translator group and these translations formed the basis of medieval Europe's knowledge of Islam. In addition, the translation school opened in Toledo and the translation activities carried out here contribute to the history of civilization and the cultural heritage of humanity. The purpose of this study is to give information about the translation activities and translated works in medieval Spain, to remind the development of translation activities until today.

Anahtar Kelimeler

Medieval Spain, Beyt’ul Hikme and Toledo Translation School, translation studies

Kaynakça

• Bedevî, A. (2002). Batı Düşüncesinin Oluşumunda İslâm’ın Rolü. İstanbul: İz.
• Berghorn, D.-Hattistein, M. (Peter Delius Verlag Kadrosu) Essential Visual History of the World/Başvuru Kitapları Dünya Tarihi. (2007). (6.baskı) Çin: NTV.
• Cardini, F. (2004), Avrupa ve İslam, İstanbul: Literatür. ....................
• Demirci, M. (1996). Beytü’l-Hikme. İstanbul: İnsan. ...................
• Eco, U. (2009). Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil Arayışı. İstanbul: Ayhan. ...
• Eco, U. (2014). Orta çağ Barbarlar-Hıristiyanlar-Müslümanlar. (3.basım) İstanbul: Alfa.
• Eruz, S. (2010). Çok kültürlülük ve Çevirmenler. İstanbul: Multilingual.
• Glick, Leonard B. (1999). Abraham’s Heirs, Jews and Christians in Medieval Europe. New York: Syracuse University Press.
• Haskins, C. H. (1925). Arabic Science in Western Europe, Isis, 7-3/478-485.
• Hill, D. R., (1993). Islamic Science and Engineering. England: Edinburgh University Press.
• Roberts, J.M. (2019). Avrupa Tarihi. İstanbul: İnkılap. ........................
• Savory, T. (1994). Tercüme Sanatı. İstanbul: MEB. ......................
• Şeyban, L. (2020). Endülüs Alimleri. İstanbul: Ketebe. ......................
• Ülken, H. Z. (1991). İslam Düşüncesinin Batı’ya Etkisi, İslam Düşüncesi Tarihi. (Ed. M.M. Şerif/Turkish ed. Mustafa Armağan, Çev.: Mahmut Alper Tuğsuz). İstanbul: İnsan. Ülken, H. Z. (2009). Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü. İstanbul: Türkiye İş Bankası. ...............
• Ünsal, N. (2004). Orta çağ İspanyol Edebiyatı Tarihi. Ankara: Ürün. ....................
• Watt, Montgomery-Cachia, Pierre. (2001). Endülüs Tarihi. İstanbul: Küre. ...........................
• Derin Tarih Dergisi, Ah Endülüs (Endülüs Özel Sayı 4-2015)..................................