Birleşik fiillerin tasnifi ve yapısında birleşik fiil olan birleşik fiiller

Yıl 2021, Sayı: 22, 258 - 266, 21.03.2021

Hasan Karaca

https://doi.org/10.29000/rumelide.890450

Cited By: 2

Öz

Türkiye Türkçesinin birçok alanında terim ve sınıflandırma birliği sorunu yaşanmaktadır. Bunlardan birisi de birleşik fiillerin tasnifine dairdir. Konuya dair hemen her kaynak farklı bir birleşik fiil sınıflandırması sunmaktadır. Ayrıca mevcut sınıflandırmalarda bulunmayan yapılar da söz konusudur. Bunlar, bünyesinde birleşik fiil barındıran birleşik fiillerdir. Bu çalışma hem mevcut sınıflandırma farklılıklarını ele almakta hem de şimdiye kadar değinilmemiş dört birleşik fiil yapısını ortaya koymaktadır. Bu dört yapı isim + birleşik fiil = birleşik fiil, fiil + birleşik fiil = birleşik fiil, birleşik fiil + yardımcı fiil = birleşik fiil, birleşik fiil + birleşik fiil = birleşik fiil şeklinde formüle edebileceğimiz fiil öbekleridir. Bunlara kaynaklarda zikredilen isim veya isim işlevli çekimli fiil + yardımcı fiil = birleşik fiil, İsim + asıl fiil(deyimleşmiş yapılar), [fiil + zarf-fiil eki] + yardımcı fiil = birleşik fiil yapıları da eklenince toplam yedi başlıktan oluşan bir birleşik fiil tasnifi ortaya çıkmaktadır. Bu tasnif birleşik fiillerin unsurlarını betimleyici bir yaklaşımla tanımlamaya dayanmaktadır. Betimleyici yaklaşımla birleşik fiilleri sınıflandırmak, nesnellik açısından ittifak edilebilecek bir bakış açısı gibi görünmektedir. Türk dili üzerine çalışmalar arttıkça terim ve sınıflandırma birliği sağlama yolundaki farklılıklar da ortadan kalkacaktır.

Anahtar Kelimeler

fiillerin yapısı,, birleşik fiil,, fiil öbeği,, yardımcı fiil,, birleşik fiillerin tasnifi

Classification of compound verbs and compound verbs with compound verbs in their structure

Öz

There is a problem of term and classification unity in many areas of Turkish language of Turkey. One of them is related to the classification of compound verbs. Almost every studies on the subject offers a different compound verb classification. There are also structures that are not included in the existing classifications. These are compound verbs that contain compound verbs. In this study, both the existing classification differences have been discussed and four compound verb structures that have not been mentioned so far presented. These four structures are the verb phrases that we can formulate as noun + compound verb = compound verb, verb + compound verb = compound verb, compound verb + auxiliary verb = compound verb, compound verb + compound verb = compound verb. When the noun or, conjugated verb with noun function + auxiliary verb = compound verb, noun + the main verb (idiomatic structures) = compound verb, verb + adverb-verb suffix + auxiliary verb = compound verb structures) which mentioned in the studies, are added to these, a compound verb classification consisting of a total of seven titles are obtained. This classification is based on defining the elements of compound verbs with a descriptive approach. Classifying the compound verbs with the descriptive approach seems like a perspective that can be agreed upon in terms of objectivity. As the studies on the Turkish language increase, the differences in the way of providing terms and classification unity will be also eliminated.

Anahtar Kelimeler

structure of verbs, compound verb,, verb phrase, auxiliary verb, classification of compound verbs

Kaynakça

• Aktan, B. (2016). Türkiye Türkçesinin Söz Dizimi. Konya: Eğitim.
• Bilgegil, M. K. (2009). Türkçe Dilbilgisi. Erzurum: Salkımsöğüt.
• Delice, H. İ. (2012). Türkçe Sözdizimi. İstanbul: Kitabevi.
• Eker, S. (2010). Çağdaş Türk Dili. Ankara: Grafiker.
• Ergin, M. (2009). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak.
• Gencan, T. N. (2007). Dilbilgis. Ankara: Tek Ağaç.
• Karaağaç, G. (2012). Türkçenin Söz Dizimi. İstanbul: Kesit.
• Karahan, L. (2007). Türkçede Söz Dizimi. Ankara: Akçağ.
• Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri(Şekil Bilgisi). Ankara. TDK.
• Özkan, A., Toker, M., Aşçı, U. D. (2016). Türkiye Türkçesi Söz Dizimi. Konya: Palet.
• Özkan, M., Sevinçli, V. (2017). Türkiye Türkçesi Söz Dizimi. İstanbul: Akademik Kitaplar. Özmen, M. (2016). Türkçenin Sözdizim. Adana: Karahan.