Albrecht Altdorfer’in ‘Die Alexanderschlacht’ isimli eserinde doğu-batı imgesi

Yıl 2021, Sayı: 22, 734 - 740, 21.03.2021

Gülru Bayraktar

https://doi.org/10.29000/rumelide.897131

Öz

Almanya’nın Bavyera prensi IV. Wilhelm on altıncı yüzyılda, zamanın en usta sanatçılarından olan Albrecht Altdorfer’e kendisini ölümsüz kılacak bir eser sipariş eder. Verilen bu siparişe binaen Albrecht Altdorfer 1528-1529 yılları arasında ‘Die Alexanderschlacht’ (İskender’in muharebesi) isimli eserini tamamlar. Albrecht Altdorfer sipariş üzerine çalıştığı eserde Büyük İskender’in Pers İmparatoru Darius’a karşı gerçekleştirdiği meydan muharebesini resmetmiştir. Aslen Anadolu’nun Tarsus bölgesinde İÖ 333 yılında gerçekleşen ve sanatçının tablosuna konu olan bu meydan muharebesi Perslerle Yunanlılar arasında yaşanmıştır. Buna rağmen Altdorfer eserinde Persleri birer Osmanlı askeri gibi, İskender’in ordusunda yer alan askerlerini de Bavyera’nın renkleri olan mavi beyaz kıyafetler içinde göstermiştir. Eserde tarihte yer alan doğu ile batı arasındaki çatışma dönemin güncel olaylarına uyarlanmış ve IV. Wilhelm’in Osmanlıya galip geleceğinin propagandası yapılmıştır. Günümüzde varlığını hala sürdüren İslamofobik söylemlerin on altıncı yüzyıldaki önemli örneklerinden biridir. “Kötü, acımasız, barbar Türk” gibi batıda sıklıkla sergilenen önyargıları da içermektedir. Benzer önyargıları tetikleyen imgeler batının sahip olduğu doğu korkusuna örnek teşkil edebilecek niteliktedir. Bu çalışma Albrecht Altdorfer’in ‘Die Alexanderschlacht’ isimli eserinde on altıncı yüzyılın başlarında Avrupa’da var olan Türk korkusunu yayma amaçlı kullanılan imgeleri görünür kılmayı hedeflemiştir. Bunun ötesinde günümüzde Batının Türkiye ve Türkler hakkında sahip olduğu önyargıların kökeninde ne tür bir kaygının yatabileceğine ışık tutmak ve böylelikle kültürlerarası iletişime katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Albrecht Altdorfer,, imge, stereotipi, islamofobi

East-West image in Albrecht Altdorfers “The Battle of Alexander at Issus”

Öz

During the sixteenth century the Bavarian prince of Germany Wilhelm IV ordered a painting by the most masterful artist of its time to make himself immortal. According to this order Albrecht Altdorfer completed an amazing work between 1528-1529 and named it ‘Die Alexanderschlacht’ (The Battle of Alexander at Issus). In this painting Altdorfer painted Alexander the Great's pitched battle against the Persian Emperor Darius. This battle, which originally took place in the Tarsus region of Anatolia in 333 BC took place between the Persians and the Greeks. However, Altdorfer showed the Persians as Ottoman soldiers, and his soldiers in the army of Alexander in blue and white clothes which were the colors of Bavaria. In his artwork the historic conflict between east and west was adapted to current events of that period and propaganda was made that Wilhem would prevail over the Ottomans. This work, which can be shown as an important example of Islamophobic discourses in the sixteenth century, which still exists today. It also includes prejudices exhibited in the west such as “bad, ruthless, barbarian Turk”. Through the work of Albrecht Altdorfer's "Die Alexanderschlacht" this study aims to make visible the images used to spread the fear of Turks, which was common in Europe at the beginning of the sixteenth century. Beyond that it tries to shed light on the roots of what kind of anxiety lies under the prejudices of the west about Turkey and the Turks. Further it aims to make the intercultural communication much easier.

Anahtar Kelimeler

Albrecht Altdorfer, image, stereotype, islamophobia

Kaynakça

• Bushart, M. (2004). Sehen und Erkennen Albrecht Altdorfers religiöse Bilder, Universitätsbibliothek Heidelberg: Deutscher Kunstverlag.
• Bushart, M. (2012). Vom Diagramm zur Allegorie, Die sieben Todsünden bei Hieronymus Bosch und Albrecht Altdorfer, Universitätsbibliothek Heidelberg: Deutscher Kunstverlag.
• Büttner, N. (2012). Gut in kleinen Bildern, Albrecht Altdorfer als Landschaftsmaler, Schriften von Nils Büttner, Heidelberg: Universitätsbibliothek.
• Çetinkaya, B. A. (2012). Batı’da Hz. Muhammed (S) Üzerinden İslamofobi’nin Yansımaları, İslamofobi’nin Felsefi Kökenleri, İslamofobi Kolektif Bir Korkunun Anatomisi, ed. Osman Alacahan, Betül Duman, Ankamat Matbaacılık, Ankara, 2012, ss. 117-152.
• Franz, G. (1963). Zur Geschichte des Bauernkrieges, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
• Kalın, İ. (2019). İslâm ve Batı. – 13. bs. – Ankara : Türkiye Diyanet Vakfı, 238 s. ; 20 cm. – (Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları ; 628 ; İSLAM Yayınları ; 31. Temel Kültür Dizisi ; 8).
• Kar, S., (2017). Felsefi Açıdan İslamofobi ve Eleştirisi, ILTED, Erzurum, sayı: 47, ss. 199-222.
• Kienlin, T., L. (2015). Fremdheit – Perspektiven auf das Andere. Bonn: Verlag Dr. Rudolf Balt GMBH.
• Kraussold, L. (1833). Das Betbüchlein Lutheri, Fürth: Schmid Verlag, Beyerische Staatsbiblothek.
• Meer, M. (2013). Martin Luther zum Islam, Ein frühneuzeitlicher Beitrag zur Toleranzdiskussion der Gegenwart?. Universität Bielefeld, Fakültät für Geschichtwissenschaft, Philosophie und Theologie, Abteilung Geschichte, Beitrag zum Studierendenwettbewerb 2013 des Bundesministerium des Innerern.
• Mori, G. (1928). Der Turken-Kalender fur das Jahr 1455. Eine druckhistorische Studie von Gustav Mori. Kleiner Druck der Gutenberg-Gesellschaft; First Edition edition (1928).
• Reidel, H. (1997). -Albrecht Altdorfer – Regensburger Ratsherr und Meister der Donauschule (ca. 1485-1538). In: Dietz, Karlheinz und Waldherr, Gerhard: Berühmte Regensburger. Lebensbilder aus zwei Jahrtausenden. Regensburg 1997, S. 120-125.
• Yüksel, G. (2018). Martin Luther über die Türken. Ohne Feind und Angst keine Reformation, 2018/04/09, Kronstädter Beiträge zur germanistischen Forschung, Band 18, Herausgegeben von Carmen Elisabeth Puchianu, Reihe Academica.
• Alte Pinakothek, (y.y.). Albrecht Altdorfer. Erişim adresi (16 Mayıs 2020): https://www.sammlung.pinakothek.de/de/artist/albrecht-altdorfer