Yeni tarihselcilik ve Julian Barnes’ın 10 ½ Bölümde Dünya Tarihi romanından bir inceleme: Dağ bölümünün yeni tarihselci okuması

Yıl 2021, Sayı: 22, 819 - 831, 21.03.2021

Zafer Şafak

https://doi.org/10.29000/rumelide.897174

Öz

Tarihyazımını sorunsallaştıran yeni tarihselci eleştirel okuma-yazma ve inceleme biçimi postmodernizmin ve postyapısalcılığın etkili olduğu seksenli yıllarda Stephen Greenblatt’ın çalışmalarıyla yaygınlık kazanmıştır. Yeni tarihselcilik yalnızca tarihsel metinlerin kurgusal özelliğini ve tarihin nesnellik iddiasını metne yönelerek ters yüz etmekle kalmayıp tarih anlatısına dayanan edebiyat yapıtlarını da eserin bağlamı çerçevesinde toplumdaki güç ilişkilerine odaklanarak gerçeği ortaya çıkaracak bir tür tuzak kurucu okumaya tabi tutar. Bu okuma biçiminde ise odaklanılan geleneksel tarih metinlerinin ya da bu etkiyle oluşturulan edebi yazınların görece önemli olayları ve kişileri değil bu anlatıların önemsiz olarak varsaydığı olaylar ve kişilerdir. Tarihsel metinleri ve tarih anlatısı barındıran edebi yapıtları okuma ve inceleme girişiminde postyapısalcılığın yapısöküm(c)ü yöntemini kullanan yeni tarihselcilik, incelemeye tabi tuttuğu yapıtların belli bir dönemdeki insan ve insan topluluklarının davranışlarını yansıtmaktan ziyade dönemin insanlarını ve davranışlarını biçimlendirdiklerinin bilinciyle hareket eder. İngiliz romancı Julian Barnes’ın 10 ½ Bölümde Dünya Tarihi yapıtının Dağ adlı bölümü geleneksel tarih anlayışının kayıt altına almaya direnebileceği kişisel tarih anlatısıyla üstkurgusal tarihyazımı örneği sunarken hem metnin tarihselliğini hem de tarihin metinselliğini irdelemeye olanak tanır. Bu çalışma; söz konusu edebi yapıtın yeni tarihselci anlayışla bu ölçekte incelenmeyen bu tek bölümüyle bir yandan tarih anlatılarının edebiyat yapıtı aracılığıyla metin düzleminde bireysel kanaatlerle, inanışlarla ve ideolojik kurulumlarla nasıl oluşturulduğunu göstermeyi amaçlarken diğer bir taraftan da bir edebiyat anlatısı vasıtasıyla bu kanaat ve yöntemlerin nasıl yapısökümüne uğradığına işaret etmeyi hedefler.

Anahtar Kelimeler

Yeni tarihselcilik, Stephen Greenblatt, Julian Barnes, 10 ½ Bölümde Dünya Tarihi, Mount Ararat

New historicism and an examination from Julian Barnes’ novel A History of the World in 10 1⁄2 Chapters: New historicist reading of the chapter Mountain

Öz

As a form of critical reading-writing and analysis, New Historicism, which problematizes historiography, has gained widespread notice since 1980s as a result of Stephen Greenblatt’s studies. New Historicism not only subverts fictional quality of historical texts and claims of objectivity of history in dealing with the text under analysis but it also subjects literary works based on historical narration to a form of entrapping reading by focusing on the power relations within the society, which leads to exposition of the truth with respect to the context of the literary work. What is focused on within this form of reading is not the relatively significant events or the people of the traditional historical texts or the literary texts shaped by this effect but the events and the people that these narrations deem insignificant. In its attempt, new historicism, which employs deconstruction as a method of poststructuralism in the reading and the examination of historical texts and the literary works including historical narration, acts on the awareness that the texts it scrutinizes do not reflect the attitudes of people and human communities at a certain period of history on the contrary these texts mold the attitudes of people and modus vivendi of communities. While the chapter named The Mountain, in A History of the World in 10 1⁄2 Chapters written by English novelist Julian Barnes, presents an example of historiographic metafiction within the narration of individual history that the conventional history might resist recording, the chapter, through the lenses of new historicism, addresses to the textuality of history and the historicity of texts. By the examination of a single chapter of the literary work in question, which has not been analyzed with such a depth in terms of new historicism, the study on the one hand aims at demonstrating how historical narrations are formed on the textual base by individual convictions, beliefs and ideological mindsets and on the other hand, it intends to point out how these convictions and methods are deconstructed by a literary narration.

Anahtar Kelimeler

New historicism, Stephen Greenblatt, Julian Barnes, A History of the World in 10 1⁄2 Chapters, Mount Ararat

Kaynakça

• Bakhtin, M. (1984). Problems of Dostoevsky's Poetics. Çev. Caryl Emerson, Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Barnes, J. (2019). 10 ½ Bölümde Dünya Tarihi. Çev. Serdar Rifat Kırkoğlu, İstanbul: Ayrıntı.
• Derrida, J. (1967). Of Grammatology. Çev. Gayatri Chakravorty Spivak, Baltimore & London: Johns Hopkins University Press.
• Dollimore, J., Sinfield, A. (1994). Political Shakespeare: Essays in Cultural Materalism. Manchester: Manchester University Press.
• Erkan, M. (2010). Jeanette Winterson: Vişnenin Cinsiyeti ‘Bir Postmodern Gerçeklik Yitimi Anlatısı’, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 2, 1-10.
• Foucault, M. (2002). The Archeology of Knowledge, Çev. A. M. Sheridan Smith, London: Routledge.
• Foucault, M. (2005). The Order of Things: An Archeology of the Human Sciences. London&New York: Routledge/Taylor&Francis.
• Geçikli, K. (2016). Edebiyatta Yeni Tarihselcilik, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 40, Sayı: 1, 173-188.
• Greenblatt, S. (1980). Renaissance Self-Fashioning: From More to Shakespeare. Chicago: University of Chicago Press.
• Greenblatt, S. (1982). The Power of Forms in the English Renaissance. Norman: Pilgrim Books.
• Hawkes, T. (1996). Alternative Shakespeares. London: Routledge.
• Hutcheon, L. (2002). The Politics of Postmodernism. London: Routledge.
• Jenkins, K. (2203). Rethinking History. London: Routledge.
• Locke, R. (1989). Flood of Forms, New Republic, Cilt: 201, Sayı: 23, 40-43.
• Oppermann, S. (1998). Historicist Inquiry in The New Historicism and British Historiographic Metafiction, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 1, 39-52.
• Paglia, C. (1992). Sex, Art and American Culture. New York: Vintage Books.
• Sim, S. (2011). The Routledge Companion to Postmodernism. Oxon: Routledge.
• Smith, Tiffany W. (2018). Schadenfreude: The Joy of Another’s Misfortune. New York: Little, Brown and Company.
• Şafak, Z. (2014). An Examination of the Judgment through the Reader-Response and Reception Theory, The Journal of International Social Research, Cilt: 7, Sayı: 33, 253-260.
• White, H. (1975), Metahistory: The Historical Imagination in Nineteenth Century Europe. Baltimore&London: The John Hopkins University Press.
• White, H. (1978). The Historical Text as Literary Artifact Tropics of Discourse: Essays in Cultural Criticism. Baltimore&London: The John Hopkins University Press.
• Wilson, R., Wilson D. (2013). New Historicism and Renaissance Drama. New York: Routledge.
• Winterson, J. (2000). Vişnenin Cinsiyeti. Çev. Pınar Kür, İstanbul: İletişim.