Bu makalede, Fransız felsefeci ve yazar Jean-Paul Sartre’ın Gizli Oturum (1947) tiyatro metninde yer alan kişilerin kimlik özelliklerini ortaya çıkarmak amacıyla ‘ethos’ kavramından yararlanılmıştır. Aristoteles retoriğinde yer alan ‘ethos’ kavramı daha sonra sosyal ve beşeri bilimlerin çeşitli disiplinlerinde de kullanılmaya başlanmıştır. Bilindiği gibi ‘ethos’, Aristoteles tarafından önerilen üçlünün önemli bir parçasıdır: logos (mantık-söz), ethos (özsunum) ve pathos (duygulayım). Fransız Ekolü Söylem Çözümlemesinde ethos terimi, konuşucunun sözel iletişim sırasında oluşturduğu image de soi (‘öz-imge’) ve pésentation de soi (‘öz-sunum’) anlamında kullanılır. Ethos kavramını Söylem Çözümlemesinde ele alan Fransız dilbilimci Dominique Maingueneau bir yandan ‘söylem sırasındaki özsunum’ ile ‘söylem öncesi özsunum’u, diğer yandan da ‘söylenen özsunum’ ile ‘gösterilen özsunum’u birbirinden ayırır. Sartre, yarattığı üç karaktere birbirleriyle kesinlikle anlaşamayacak kadar farklı özsunumlar yüklemiştir. Çok ayrı toplumsal çevrelerden gelen ve birbirine benzemeyen yaşam öyküleri olan Garcin, Inès ve Estelle ilk kez cehennemde karşılaşırlar. İçlerinden ikisi, Garcin ve Estelle, cazip kişilik özelliklerini ön plana çıkararak kendilerini sunmaya çalışır, ama sahici ve basiretli özsunumuyla kendilerinden farklı olan Inès’in gözünde güvenilir bir özsunum oluşturmayı başaramazlar. Kısacası, Inès uyumlu özsunumuyla diğerlerinden ayrılırken, onun zıttı sayılabilecek Estelle’in özsunumu uyumsuzdur. Garcin ise, bağımlı özne konumunu ortaya koyan bir özsunum salınımı içindedir. Bu çözümlemede niyetlilik, sahicilik, anlambilimsel ve göstergebilimsel roller gibi değişkenler kullanılmıştır.
Ethos özsunum anlambilimsel rol göstergebilimsel rol bağımsız özne bağımlı özne
In this article, the concept of ethos was used to highlight the three characters' identity traits as well as their ethos in Huis clos by Jean-Paul Sartre (1947). The ethos borrowed from ancient rhetoric was later introduced in various disciplines of the social and human sciences. Ethos is one of the elements constituting the triad proposed by Aristotle: logos, ethos, pathos. In the discourse analysis, ethos is used in the sense of self-image or self-presentation that the speaker constructs during the exchange. Dominique Maingueneau distinguished between the discursive ethos and the prediscursive (or prior) ethos on the one hand, and the said ethos and the shown ethos on the other. Sartre attributed to his three characters such different ethos that they can never get along with each other. Garcin, Inès and Estelle coming from very different social backgrounds and having life stories that are not alike meet for the first time in hell. Two of these characters, Garcin and Estelle, try to present themselves by highlighting attractive character traits, but without succeeding in building a credible ethos in the eyes of Inès, who, for her part, is distinguished by her authentic ethos. and lucid. Ultimately, Inès differs from others by exhibiting an ethotic concordance while Estelle's ethos, her opposite, is discordant. As for Garcin, it is an ethotic oscillation that testifies to his status as a heteronomous subject. In the analysis from the ethotic point of view, we used parameters such as intentionality, authenticity, semantic and semiotic roles.
Ethos semantic role semiotic role autonomous subject heteronomous subject
Dans cet article, le concept d’ethos a été utilisé pour mettre en évidence les traits identitaires des personnages ainsi que leur ethos dans la pièce Huis clos de Jean-Paul Sartre (1947). L’ethos emprunté à la rhétorique antique a été introduit plus tard dans diverses disciplines des sciences humaines et sociales. C’est l’un des éléments constituant la triade proposée par Aristote: logos, ethos, pathos. Dans l’analyse du discours, l’ethos est utilisé dans le sens d’image de soi ou de présentation de soi que le locuteur construit pendant l’échange. Dominique Maingueneau a distingué l’ethos discursif et l’ethos prédiscursif (ou préalable) d’une part, et l’ethos dit et l’ethos montré de l’autre. Sartre a attribué à ses trois personnages des ethos si dissemblables que ces derniers ne peuvent jamais s’entendre entre eux. Garcin, Inès et Estelle venant des milieux sociaux forts différents et ayant des histoires de vie qui ne se ressemblent pas se rencontrent pour la première fois en enfer. Deux de ces personnages, Garcin et Estelle, tentent de se présenter en mettant en exergue des traits de caractère séduisants, mais sans réussir à construire un ethos crédible aux yeux d’Inès, qui, elle, se distingue d’eux par son ethos authentique et lucide. En définitive, Inès diffère des autres en présentant une concordance éthotique tandis que l’ethos d’Estelle, son opposée, est discordant. Quant à Garcin, c’est une oscillation éthotique qui témoigne de son statut de sujet hétéronome. Dans cette analyse, il a été utilisé des paramètres comme intentionnalité, authenticité, rôles sémantiques et sémiotiques.
Ethos rôle sémantique rôle sémiotique sujet autonome sujet hétéronome
Birincil Dil | Fransızca |
---|---|
Konular | Dilbilim |
Bölüm | Dünya dilleri, kültürleri ve edebiyatları |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 21 Mart 2021 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Sayı: 22 |