Examining the scope of critical listening skill

Yıl 2021, Sayı: 22, 327 - 337, 21.03.2021

Nahide İrem Azizoğlu Alpaslan Okur

https://doi.org/10.29000/rumelide.898553

Cited By: 5

Öz

Listening skill is a language skill that we use the most often in daily life. In today's society, individuals are exposed to listening elements from more than one source at the same time. For this reason, choosing the required ones among the listened information and being able to make an evaluation have become important skills. Understanding exactly what is listened to and making evaluations are the concepts that emphasize critical listening skill. Although critical listening was a prominent skill initially in the 1940s during World War II, it still remains up to date today. Critical listening skill is known to be included in the programs as a listening/watching method/technique as of the 2006 Turkish Teaching Curriculum. However, in the literature, it is seen that the scope of critical listening is not determined exactly. Therefore, this study aimed to determine the scope of critical listening. For this purpose, the studies conducted on critical listening skill in the literature were examined. In the study, using the descriptive model, fourteen studies, which were conducted in the scope of the critical listening skill between 1946-2018, were examined. Since there isn't any accepted classification in the literature, a new critical listening classification was created based on the information in the literature. While preparing this classification, the classifications in the literature were examined and the common ones were combined under one dimension. In the study, the classification related to critical listening was first prepared by the researcher, and the classification was rearranged by taking the opinions of three Turkish language education experts. As a result of the evaluations made, it was determined that critical listening included the skills of determining the subjective/objective expressions in the text, determining whether the narration of the text is biased, determining the subject of the text, determining the main idea of the text, determining the propaganda elements in the text, evaluating the subject of the text, making inferences from the text, evaluating the evidences and the narrator in the text, and evaluating the consistency in the text. Thus, when the classifications related to critical listening skill were examined, critical listening was concluded to be a whole consisting of different components.

Anahtar Kelimeler

Listening, listening skill, critical listening, critical listening skill

Eleştirel dinleme becerisinin kapsamının incelenmesi

Öz

Dinleme becerisi günlük hayatta en sık kullandığımız dil beceri alanıdır. Günümüz toplumunda bireyler aynı anda birden fazla kaynaktan dinleme unsurlarına maruz kalmaktadır. Bu nedenle dinlenilen bilgilerin gerekli olanlarının seçilmesi ve değerlendirme yapabilme önemli beceriler halini almıştır. Dinlediklerini tam olarak kavrayabilme ve değerlendirmeler yapma eleştirel dinleme becerisini ön plana çıkaran kavramlardır. Eleştirel dinleme ilk olarak 1940lı yıllarda II. Dünya Savaşı döneminde öne çıkan bir beceri olsa da günümüzde halen güncelliğini korumaktadır. Eleştirel dinleme becerisinin 2006 Türkçe Öğretim Programı’ndan itibaren programlarda bir dinleme/izleme yöntem/tekniği olarak yer aldığı bilinmektedir. Buna rağmen literatürde eleştirel dinlemenin kapsamının tam olarak belirlenmediği görülmektedir. Bu nedenle araştırmada eleştirel dinlemenin kapsamının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaca yönelik olarak literatürde eleştirel dinleme becerisine ilişkin yapılan araştırmalar incelenmiştir. Çalışmada betimsel tarama modeli kullanılarak 1946-2018 yılları arasında yapılan eleştirel dinleme becerisinin kapsamından bahsedilen on dört araştırma incelenmiştir. Alanda kabul görmüş bir sınıflama olmamasından dolayı literatürdeki bilgilerden hareketle yeni bir eleştirel dinleme sınıflaması ortaya çıkarılmıştır. Bu sınıflama hazırlanırken literatürdeki sınıflamalar incelenmiş ve ortak olanlar bir boyut altında birleştirilmiştir. Araştırmada eleştirel dinlemeye ilişkin sınıflama ilk olarak araştırmacılar tarafından hazırlanmış ve üç Türkçe eğitimi alan uzmanından görüşler alınarak sınıflama yeniden düzenlenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda eleştirel dinlemenin metindeki öznel/nesnel ifadeleri belirleme, metnin anlatımının taraflı olup olmadığını belirleme, metnin konusunu belirleme, metnin ana fikrini belirleme, metindeki propaganda unsurlarını belirleme, metnin konusunu değerlendirme, metinden sonuç çıkarma, metindeki kanıtları ve konuşmacıyı değerlendirme, metindeki tutarlılığı değerlendirme becerilerini kapsadığı tespit edilmiştir. Buradan hareketle eleştirel dinleme becerisine ilişkin sınıflamalar incelendiğinde eleştirel dinlemenin farklı bileşenlerden oluşan bir bütün olduğunu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

dinleme, dinleme becerisi, eleştirel dinleme, eleştirel dinleme becerisi.

Kaynakça

• Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök.
• Beery, A. (1946). Listening activities in the elementary school. The Elementary English Review, 69-79.
• Brewster, L. W. (1956). An explonatory study of some aspects of critical listening among college freshmen (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No. 0017461)
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A.
• Celepoğlu, A. (2012). Dinleme. L. Beyreli (Ed.), Yazılı ve Sözlü Anlatım (ss. 184-190). Ankara: Pegem A.
• Çarkıt, C. (2018). Ortaokul Türkçe derslerinde eleştirel dinleme/izleme uygulamaları üzerine bir eylem araştırması (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 524021).
• Davis-Rice, H. J. (1982). Critical listening abilities of college students ıdentified as superior, average, or poor readers (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No. 8310235)
• Devine, T. (1961). The development and evaluation of a series of recordings for teaching certain critical listening abilities (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No. 6106569)
• Doğan, B. (2017). Strateji temelli dinleme etkinliklerinin yedinci sınıf öğrencilerinin dinleme becerisiyle strateji kullanma düzeyine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Groom, B. H. (1970). An experimental study designed to develop selected informative listening skills of fifth and sixth grade students (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No. 7103639)
• Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem A.
• Imhof, M. (2008). What have you listened to in school today?. The International Journal of Listening, 22(1), 1-12. doi: 10.1080/10904010701802121
• Laurent, M. J. (1963). The construction and evaluation of a listening curriculum for grades 5 and 6 (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No. 6407179)
• Lundsteen, S. (1963). Teaching abilities in critical listening in fifth and sixth grade pupils (Yayımlanmamış doktora tezi). California Üniversitesi, Berkeley.
• Lundsteen, S. (1971). Listening: Its impact on reading and the other language arts. Illinois, USA: Urbana.
• Mersand, J. (1951). Why teach listening?. The English Journal, 40(5), 260-265.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Pinnell, G. S. ve Jagger, A. M. (2003). Oral language: speaking and listening in elementary classrooms. Flood ve diğerleri (Ed.), Handbook Of Research On Teaching The English Language Arts (ss. 881-913). NJ: Erlbau.
• Rankin, P. (1928). The Importance of listening ability. The English Journal, 17(8), 623-630.
• Richards, R. A. (1977). The development and evaluation of a test of critical listening for use with college freshmen and sophomores (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No. 7716443)
• Robertson, A. K. (2002). Etkili dinleme. (Çev. E.S. Yarmalı). İstanbul: Hayat.
• Trace, J. (2013). Designing a task-based critical listening construct for listening assessment. Second Language Studies, 32(1), 59-111.
• Wolvin, A. D. ve Coakley, C. G. (2000) Listening education in the 21st century. International Journal of Listening, 14(1), 143-152. doi: 10.1080/10904018.2000.10499040
• Yalçın, A. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri: Yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ.