Die Brücke vom Goldenen Horn romanında kültür aktarımı stratejileri bağlamında çok kültürlülük deneyimi

Yıl 2021, Sayı: 22, 741 - 756, 21.03.2021

Ufuk Özbir

https://doi.org/10.29000/rumelide.898562

Öz

Zengin bir göçmenlik tarihine sahip olan kültürlerde dikkat çeken noktalardan biri deneyimlenenlerin dile getirildiği edebiyat alanları geliştirmeleridir. Yaşananların öyküleri genellikle, deneyimin ilk elden tanıkları olan göçmenlerce anlatılır. Günümüzün en gelişmiş ülkelerinden biri olan Almanya’nın başarısında, diğer pek çok göçmen grubunun olduğu gibi, milyonlarca Türkün de büyük payı vardır. Ancak, benzerliklerinden ziyade farklılıklarıyla dikkat çeken toplumlar açısından, göçmenlik deneyimi hiç de kolay bir süreç görünümü sunmaz. Bu bağlamda, Türk – Alman göçmenlik tarihi de kaçınılmaz olarak kültürel gerginlikler, çatışmalar ve sıkıntılar içerir. Öte yandan, Türk kökenli Alman yazar Emine Sevgi Özdamar’ın da vurguladığı gibi, göçmenlik süreçleri, kültürlerin birbirlerini tanıyarak zenginleşebileceği fırsatlar olarak da okunabilir. Edebiyatçı Özdamar özellikle ilk dönem romanlarında az bilinen ötekini daha tanıdık kılmak üzere belirli kültür aktarımı stratejilerini devreye sokuyor. Bu stratejilerin zengin bir çeşitlilikte yer aldığı Die Brücke vom goldenen Horn, bu özelliğiyle yazarın yaklaşımlarını değerlendirmek açısından işlevsel bir kaynak sunuyor. İşte Özdamar’ın test ettiği kültür aktarımı stratejilerinin, özellikle de yazınsal yolculuğunun ilk dönemlerinde ne kadar etkili olabildiği bu makalenin araştırma konusunu oluşturuyor.

Anahtar Kelimeler

Alman edebiyatında çok kültürlülük, kültürel öğelerin aktarım stratejileri, Emine Sevgi Özdamar, Die Brücke vom goldenen Horn

Cross-cultural experience in Die Brücke vom Goldenen Horn in the context of cultural transfer strategies

Öz

Cultures that have rich immigration histories usually develop branches of literature which narrates the experiences they have gone through. These stories are often told by those who have immigration background. Germany is one of the most developed countries in the world, and among others, the contribution of Turkish immigrants to that success is seen as an undeniable fact today. Yet, such contributions come at a cost in that coming together culturally is not a straightforward process; particularly when hosting and guest cultures have substantial dissimilarities, as was the case in German and Turkish societies. Like many others, also German-Turkish immigration history is full of cultural tensions, clashes and sufferings but also, as Turkish born German writer Emine Sevgi Özdamar emphasizes, fulfilments, rewards and gratifications. She attempts to demonstrate this in her earlier renowned novels by employing a number of culture-transfer strategies, among others in order to initiate familiarity with the (less known) other. Die Brücke vom goldenen Horn, one of her earlier novels, which illustrates such strategies in abundance is the focus and to what extent she succeeds in her venture is the topic of this paper.

Anahtar Kelimeler

Cross-culturalism in German literature, transfer strategies for culture-specific elements, Emine Sevgi Özdamar, Die Brücke vom goldenen Horn

Kaynakça

• Aytaç, G. (1997). Sprache als Spiegel der Kultur. Zu Emine Sevgi Özdamar’s Roman Das Leben ist eine Karawanserei. In M. Howard (Ed.), Interkulturelle Konfigurationen: zur deutschsprachigen Erzählliteratur von Autoren nichtdeutscher Herkunft, (pp. 171-177). Iudicium.
• Boa, E. (1997). Sprachenverkehr: Hybrides Schreiben in Werken von Özdamar, Özakın und Demirkan”. In M. Howard (Ed.), Interkulturelle Konfigurationen: zur deutschsprachigen Erzählliteratur von Autoren nichtdeutscher Herkunft, (pp. 115-138). Iudicium.
• Göçmener, B. (1989, September 17). Bei Heimat denke ich zuerst an Freunde und nicht an Länder. Berliner Morgenpost.
• Horrocks, D. & Kolinsky, E. (1996). Living and Writing in Germany: Emine Sevgi Özdamar in Conversation with David Horrocks and Eva Kolinsky. In Horrocks D. & Kolinsky E. (Eds.), Turkish Culture in German Society Today, (pp. 45-54). Berghahn.
• Horrocks, D. & Krause, F. (1996). Emine Sevgi Özdamar: “Black Eye and his Donkey”: A Multi-Cultural Experience. In Horrocks D. & Kolinsky E. (Eds.), Turkish Culture in German Society Today, (pp. 55-70). Berghahn.
• Krause, F. (1997). Emine Sevgi Özdamar: Schwarzauge und sein Esel. In Breuer I. & Sölter A. (Eds.), Der fremde Blick: Perspektiven interkultureller Kommunikation und Hermeneutik: Ergebnisse der DAAD-Tagung in London, (pp. 229-247). Studien.
• Krause, F. (2000). Shadow Motifs in Emine Sevgi Özdamar’s Die Brücke vom Goldenen Horn: A Corrective to the Limitations of Current Debates on Inter-Cultural Issues. Debatte, 8(1), 71-86.
• Özdamar, E. S. (1988). Die Brücke vom Goldenen Horn. Kiepenheuer & Witsch.
• Pfister, E. (1992, September 25). Ein Land wie eine Tür. Der Standard.
• Seyhan, A. (1996). Lost in Translation: Re-Membering the Mother Tongue in Emine Sevgi Özdamar’s Das Leben ist eine Karawanserei. German Quarterly, 69(4), 414-426.
• Wierschke, A. (1997). Auf den Schnittstellen kultureller Grenzen tanzend: Aysel Özakın und Emine Sevgi Özdamar. In Fischer S. & Mcgowan M. (Eds.), Denn du tanzt auf einem Seil: Positionen deutschsprachiger MigrantInnenliteratur, (pp. 179-194). Stauffenburg.