Türkiye ve İngiltere’de ilköğretim birinci kademede kullanılan ana dili öğretimi ders kitaplarının temel dil becerileri açısından karşılaştırılması

Yıl 2021, Sayı: 23, 87 - 104, 21.06.2021

Oğuzhan Sevim Mehmet Toyran

https://doi.org/10.29000/rumelide.948299

Cited By: 1

Öz

Teknolojik gelişmeler eğitim-öğretim faaliyetlerine çeşitlilik kazandırmış olsa da ana dili eğitiminde kullanılan ders kitapları bütün dünyada önemini korumaya devam etmektedir. Bu kitaplar her türlü yenilikle birlikte yeniden düzenlenerek gelişimlerini sürdürmektedir. Ülkeden ülkeye, dilden dile farklı yapılarda ve anlayışlarda hazırlanmış ana dili ders kitapları mevcuttur. Bu çalışma Türkiye ve İngiltere’de ana dili öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki temel beceri alanlarının nasıl ve ne sıklıkla ele alındıklarını belirlemek, iki dilin öğretimi için hazırlanmış ders kitapları arasındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada 3, 4, 5. sınıf Türkçe ders kitapları ile İngiltere’de aynı seviyeler için kullanılan English Now 2 ders kitapları doküman inceleme yöntemine uygun olarak incelenmiştir. Her iki ülkenin ana dili öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki etkinlikler ele alınmış ve bu etkinlikler beceri alanlarına göre sayısallaştırılmış ve yorumlanmıştır. Okuma becerisi oranları iki ülke ders kitaplarında benzerlik gösterse de İngiltere’de görsel okuma etkinlikleri daha çok yer almakta, kitaplarda metinlerin yanı sıra haritalar, diyagramlar, karikatürler, çizimler, şekiller ve yönergeler dikkat çekmektedir. İngiltere’de sözlü iletişim becerileri olan konuşma ve dinleme etkinlikleri dört dil becerisi ortalamasına uygunken Türkiye’de kullanılan 3. ve 4. sınıf Türkçe dersi kitaplarında sözlü iletişim becerileri etkinliklerinin yeterli oranda olmadığı görülmektedir. Yazma becerisi etkinlik oranları ise her iki ülkede birbirine yakındır. Türkiye’deki ders kitaplarında klasik yazma etkinlikleri tercih edilirken İngiltere’de kullanılan ders kitaplarında yönergeler içeren ve yapılandırılmış yazma etkinlikleri kullanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

ana dili, ders kitapları, beceri alanları, karşılaştırmalı çalışma

A comparison of mother tongue teaching textbooks used in first-level primary schools in Turkey and England in terms of basic language skills

Öz

Although technological developments have brought diversity to educational activities, textbooks used in mother tongue teaching continue to be important all over the world. These books continue to develop by being rearranged with all kinds of innovations. However, mother tongue teaching textbooks vary in structures and perspectives from country to country, from language to language. This study was conducted in order to determine in what ways and how often the basic skill areas are utilized in mother tongue teaching textbooks in Turkey and England, and to demonstrate the similarities and differences between them. For this purpose, 3rd, 4th and 5th grade Turkish textbooks and English Now 2 textbooks, used in England for the same levels, were examined in accordance with the document analysis model. The activities in the textbooks used for mother tongue teaching in both countries were examined, and these activities were digitized and interpreted according to skill areas. Although the rates of activities on the reading skill are similar in the textbooks of the two countries, visual reading activities are more common in the English textbooks, and texts are accompanied by maps, diagrams, cartoons, drawings, figures and instructions in them. While the activities on oral communication skills, namely speaking and listening, are at a desired level in the English textbooks, they were found to be insufficient in the 3rd and 4th grade Turkish textbooks. The rates of activities on the writing skill are close to each other in the textbooks of both countries. While conventional writing activities are preferred in the Turkish textbooks, structured writing activities that include guidelines are utilized in the English textbooks.

Anahtar Kelimeler

mother tongue, textbooks, skill areas, comparative study

Kaynakça

• Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök.
• Ametller, J. & Pinto, R. (2002). Students reading of innovative images of energy at secondary school level. International Journal of Science Education, 24(3), pp. 285-312.
• Arslan, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin topluluk karşısında konuşma ile ilgili çeşitli görüşleri (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi örneği). Turkish Studies. 7(3), 221-231.
• Ayrancı, B. B. & Durmuş, G. (2018). 2017 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan dinleme/izleme etkinliklerine eleştirel bir bakış. International Journal of Languages’ Education and Teaching. 6(2), s. 192-216.
• Babayiğit, Ö. (2019). Dünyada ve Türkiye’de Anadili Eğitiminde Güncel Yönelimlerin Öğretim Üyelerinin Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2019 7(2) 181-190.
• Baskın, S. & Buzlukluoğlu Arslan, S. (2016). Metin dışı okumalar ve basın dilinin yazma eğitiminde kullanımı, Türk Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 25-30.
• Çintaş, D. (2015). Etkileşimli öğretim stratejisinin Türkçe eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi. Sayı: 1.
• Doğan, Y. (2012). Dinleme eğitimi. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Durmuşçelebi, M. (2007). Türkiye ve Almanya'da İlköğretimde Anadili Öğretimi – Eğitim Programları ve Des Kitapları Açısından Bir Karşılaştırma) Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Anabilim Dalı.
• Gücüyeter B. (2009). Türk Dili ve Edebiyatı Derslerinde Dinleme Eğitimi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13(2), 161- 170.
• Gündüz, O. & Şimşek, T. (2013). Uygulamalı Okuma Eğitimi. Ankara: Grafiker. S.17.
• Halliday, M.A.K. & Matthiessen, C. (2013). Halliday’s introduction to functional grammar. 3rd edn. New York: Hodder Education.
• Karababa, Z. C. (2005). Avrupa'da Anadili Öğretimi Türkçe ve İngilizce Anadili Ders Kitaplarının İncelenmesi ve Karşılaştırılması (Kuzey İrlanda, İskoçya ve İngiltere Örneği). Millî Eğitim(167). http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/167/index3-karababa.htm adresinden alınmıştır.
• Karagöl E. & Tarakcı R. (2018). International Journal of Languages’ Education and Teaching Volume 6, Issue 4, December, Secondary School Turkish Textbooks in Terms of Writing Skills, p. 87-100.
• Karasar, N.(2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi, (10. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavcar, C. & Oğuzkan, F. & Sever S. (1998). Türkçe Öğretimi Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin, Ankara: Engin.
• Kurudayıoğlu, M. & Tüzel. (2010). 21. Yüzyıl Okuryazarlık Türleri, Değişen Metin Algısı Ve Türkçe Eğitimi – TÜBAR-XXVIII-/2010.
• Kurt, B. (2017). Türkiye ve Macaristan'da Ana Dili Derslerinde Kullanılan Ders Kitaplarının Karşılaştırması. INES (International Academic Research Congress), (s. 407). Antalya.
• Mullis, I. V. S. & Martin, M. O. & Kennedy, A. M. & Foy, P. (2007). PIRLS 2006 International Report. Chestnut Hill, PA: IEA.
• Oring, S. (2000). “A Call For Visual Literacy”, School Arts, April, s. 58-59.
• Özbay, M. (2005). Sesle ilgili kavramlar ve konuşma eğitimi. Millî Eğitim Dergisi, s.168.
• Özmen, R. (2001). Okuma Becerisi. A. Ataman (Der.), Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Türkçe 1-8, (s. 17-59). Ankara: Nobel Yayın Tanıtım.
• Solak, M. ve Yaylı, D. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının türler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 444-453.
• Stebler, Z. (2014). Türkiye ve İsviçre’deki Ortaokul Öğrencilerinin Ana Dili Öğretimi Ders kitaplarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Tez No. 381634).
• Tekşan, K. & Özden, M. (2008). Türkçe Ders Kitapları Üzerine Bir Değerlendirme, VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Çanakkale.
• Topçuoğlu, F. (2010). Türkiye ve İngiltere’de İlköğretim İkinci kademede Kullanılan ana dili öğretimi ders kitaplarındaki Beceri alanlarının karşılaştırılması. Ankara: Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Tez No. 254592).