Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları

Yıl 2021, Sayı: 23, 105 - 121, 21.06.2021

Teymur Erol

https://doi.org/10.29000/rumelide.948303

Öz

Dil öğretimi, kültürel küreselleşmenin önemli araçlarından biridir. Çünkü dil, kültürün hem bileşeni hem transfer aracıdır. Bu bağlamda Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, Türk kültürünün uluslararasılaşmasında uygun bir araç gibi görünmektedir. Kültürel küreselleşme eksenli bu çalışmada ileri düzeyde (C1) Türkçe bilen yabancı öğrencilerin somut olmayan kültürel miras listesinde yer alan kültürel ögelerimize yönelik bilgi ve farkındalıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Genel tarama desenine göre tasarlanan çalışmada, Türkiye’nin UNESCO tarafından kabul edilen somut olmayan kültürel miras listesi veri toplama aracı işleviyle kullanılmış, toplam 41 katılımcıdan veri toplanmıştır. Katılımcıların kültürel ögelere yönelik farkındalıkları iki boyutta (görüntüsel gösterge ve sözel gösterge) ve üç düzeyde (habersizlik, nominal ve işlevsel düzey) ölçülmüştür. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniğiyle incelenmiştir. Verilerin analizi sonucunda somut olmayan kültürel değerlerimizin dil öğretim süreçlerine yeterli düzeyde aktarılmadığı tespit edilmiştir. Somut olmayan kültürel miras listesinde yer alan ve çalışma kapsamına alınan kültürel unsurların tamamının görüntüsel göstergelerini işlevsel düzeyde anlayıp yorumlayabilen katılımcı oranı yaklaşık %8 civarında iken, sözel göstergeleri işlevsel düzeyde anlayıp yorumlayan katılımcı oranı yaklaşık %4’tür. Bu sonuca göre ileri düzey Türkçe bildiği varsayılan uluslararası öğrencilerin, somut olmayan kültürel mirasımıza yönelik farkındalıkları düşüktür. Bir egemenlik göstergesi olarak dilin ve diplomatik bir araç olarak kültürün toplumsal ve siyasal olarak yeniden tanımlandıkları biçimleriyle Türkçe öğretiminde yeterli düzeyde yer alması gerektiği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Somut olmayan kültürel miras, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, kültür, kültürel küreselleşme, kültürel diplomasi

Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural heritage

Öz

Language teaching is one of the important tools of cultural globalization. Because language is both a component of culture and a means of transfer. In this context, teaching Turkish as a foreign language seems to be an appropriate tool for the internationalization of Turkish culture. It is aimed to determine foreign students knowledge and awareness of our cultural elements in the intangible cultural heritage list who can speak Turkish at advanced level. In study which designed as a general survey, list of Turkey’s intangible cultural heritage used as a data collection tool, recognized by UNESCO, data were collected from a total of 41 participants. Participants' awareness of cultural elements was measured in two dimensions (visual indicator and verbal indicator) and three levels (unawareness, nominal and functional level). The data obtained were analyzed using the descriptive analysis technique. As a result of the analysis of the data, it was determined that our intangible cultural values were not adequately transferred to language teaching processes. While the rate of participants who can understand and interpret the visual indicators of all cultural elements included in the intangible cultural heritage list at a functional level is around 8%, the rate of participants who understand and interpret verbal indicators at a functional level is approximately 4%. According to this result, the awareness of international students, who are assumed to know advanced Turkish, about our intangible cultural heritage is low. It is considered that language as an indicator of sovereignty and culture sovereignty and culture as a diplomatic tool should take place in Turkish teaching in their socially and politically redefined forms.

Anahtar Kelimeler

Intangible cultural heritage, teaching Turkish as a foreign language, culture, cultural globalization, cultural diplomacy.

Kaynakça

• Akarsu, B. (1998), Dil-kültür bağlantısı. İstanbul: İnkılap.
• Akcaoğlu, C. (2017). Somut olmayan kültürel miras ve yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanımı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Aksan, D. (1995). Her yönüyle dil. Ankara: TDK.
• Altınok, K. (2020). Kültürel miras ve dil öğretimi bağlamında gazi TÖMER yabancılar için Türkçe öğretim seti. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 3(5), 223-246.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1964). Ziya Gökalp. Sosyoloji Konferansları, Otuz Üçüncü Konferans, (5), İstanbul.
• Bourdieu, P. (1991). Language and symbolic power. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
• Bruns, G. L. (1984). Language and power. Chicago Review, 34(2), 27-43. https://doi.org/10.2307/25305244 Fairclough, N. (1989). Language and power. London: Longman.
• Göçer, A. (2012). Dil-kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine. Türk Dili, (729), 50-57.
• Gökalp, Z. (2019). Türkçülüğün esasları. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi.
• Günay, V. D. (2008). Görsel okuryazarlık ve imgenin anlamlandırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi ART-E 1(1), 1-29.
• Güvenç, B. ( 1994). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi.
• Iriye, A. (1979). Culture and power: International relations as intercultural relations. Diplomatic History, 3(2), 115-128. https://www.jstor.org/stable/24909929
• İçli, G. (2001). Küreselleşme ve kültür. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 163-172.
• Janks H. (2008). Teaching language and power. In S. May and N. H. Hornberger (Eds.), Encyclopedia of language and education, language policy and political issues in education (2nd ed., Vol. 1: pp. 183–193). Springer Science+Business Media LLC.
• Kachru, B. B. (1986). The power and politics of English. World Englishes, 5(2-3), 121–140. https://doi.org/10.1111/j.1467-971X.1986.tb00720.x
• Kafesoğlu, İ. (1998), Türk millî kültürü. İstanbul: Ötüken.
• Kaplan, M. (1992). Kültür ve dil. İstanbul: Dergâh.
• Karakoç Öztürk, B. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde somut olmayan kültürel mirasın aktarımı. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 5(2), 288-312. https://doi.org/10.32321/cutad.781673
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavcar, C. (1987). Türk dili ve edebiyatı öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, (20)1, 261-273. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001077
• Keyman, F. (2001). Globalization and Turkey: Economy, society and culture. (RSC No. 2001/38). EUI Working Paper. European University Institute.
• Kolaç, E. (2009). Somut olmayan kültürel mirası koruma, bilinç ve duyarlılık oluşturmada Türkçe eğitiminin önemi. Milli Folklor, 11(82), 19-31.
• Kumaravadivelu, B. (2008). Cultural globalization and language education. New Haven: Yale University Press.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2021). UNESCO somut olmayan kültürel miras listesi. https://aregem.ktb.gov.tr/TR-50838/unesco-somut-olmayan-kulturel-miras-listesi.html Melanlıoğlu, D. (2008). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretim programları. Eğitim ve Bilim, 33(150), 64-73.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis. London: SAGE Publications.
• Moralı, G. & Öner, G. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarında somut olmayan kültürel miras unsurlarının incelenmesi. Turkish Studies Language and Literature, 14(3), 1345-1357. http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.30167
• Nye, Joseph. S. Jr. (1990). Soft power. Foreign Policy, (80), 153-171. https://doi.org/10.2307/1148580
• Okur, A. (2013). Millî kültür ve folklorun Türkçe ders kitapları aracılığıyla aktarımı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı 6(11), 877-904. https://doi.org/10.14520/adyusbd.470
• Öcal, O. (2009). Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor, 11(82), 6-12.
• Öcal, O. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor, 12(100), 5-13.
• Pill, J., & Harding, L. (2013). Defining the language assessment literacy gap: Evidence from a parliamentary inquiry. Language Testing, 30(3), 381-402. https://doi.org/10.1177/0265532213480337
• Purtaş, F. (2013). Türk dış politikasının yükselen değeri: Kültürel diplomasi. Gazi Akademik Bakış, 7(13), 1-14.
• Swidler, A. (1995). Cultural power and social movements. In H. Johnston and B. Klandermans (Eds.), Social Movements and Culture (pp. 25-40). New York: Routledge.
• Turgut Gültekin, N. & Uysal, M. (2018). Kültürel miras bilinci, farkındalık ve katılım: Taşkale köyü örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 2030-2065. https://doi.org/10.26466/opus.446272
• Turhan, M. (1994) Kültür değişimleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Vakfı, No: 16.
• UNESCO. (2021). İnsanlığın somut olmayan kültürel mirası temsilî listesi. https://www.unesco.org.tr/Pages/126/123/UNESCO-%C4%B0nsanl%C4%B1%C4%9F% C4%B1n-Somut-Olmayan-K%C3%BClt%C3%BCrel-Miras%C4%B1-Temsil%C3%AE-Listesi
• Ünveren Kapanadze, D. (2018). Dil ve kültür aktarımında işlevsel bir araç olarak ders kitapları: Türkçe ders kitapları örneği. Turkish Studies Educational Sciences, Volume 13(27), 1575-1592. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14396
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldız, D. & Ceran D. (2020). 5. ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarında somut olmayan kültürel miras unsurları. SEFAD, (44), 295-308. https://doi.org/10.21497/sefad.845421 YÖK, (2020). Yeni YÖK’ün 2020 yılında hayata geçirdiği yeni projeler ve düzenlemeler. Yükseköğretim Kurulu. YÖK Yeni YÖK'ün 2020 Projeleri ve Düzenlemeleri (yok.gov.tr)
• Yüce, K. & Koçer, Ö. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde hedef kültür. (Ed. A. Şahin), Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi içinde (ss. 479-490). Ankara: Pegem Akademi.
• Wodak, R. (2012). Language, power and identity. Language Teaching, 45(2), 215–233. https://doi.org/10.1017/S0261444811000048