Öğretmen adaylarının konuşma öz yeterlik algıları

Yıl 2021, Sayı: 23, 622 - 635, 21.06.2021

Yakup Alan

https://doi.org/10.29000/rumelide.949508

Cited By: 3

Öz

Öz yeterlik, bireylerin hayatlarını etkileyen ve tüm faaliyetlerinde başarıya ulaşıp ulaşamamalarında etkili olan bir unsurdur. Öz yeterlik inancı, meslek hayatlarında en fazla konuşma becerisini kullanan öğretmenlerin ve geleceğin öğretmeni olan öğretmen adaylarının da mesleki kariyerlerinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Düşük konuşma öz yeterliğine sahip öğretmenler iletişim süreçlerinde ve ders içi etkinliklerinde sorun yaşamaktadır. Yüksek konuşma öz yeterliğe sahip öğretmenler ise hem iletişim becerilerinde hem de meslek hayatlarında daha başarılı olmaktadır. Öğretmen adaylarının konuşma öz yeterlik algılarını cinsiyet, sınıf düzeyi ve bölüm değişkenleri açısından incelemeyi amaçlayan bu çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Kilis 7 Aralık Üniversitesi Muallim Rıfat Eğitim Fakültesinde öğrenim gören öğretmen adayları, örneklemini ise basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 215 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma verileri Katrancı ve Melanlıoğlu (2013) tarafından hazırlanan “Öğretmen Adayları İçin Konuşma Öz-yeterlik Ölçeği” ile toplanmıştır. Ölçek ile toplanan verilerin analizinde ise aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri, bağımsız gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular sonucunda; öğretmen adaylarının konuşma öz yeterlik algılarının orta düzeyin üstünde yer aldığı, cinsiyet değişkeninin konuşma öz yeterlik algısında belirleyici olmadığı, sınıf düzeyi ve bölüm değişkenlerinin ise konuşma öz yeterlik algılarını etkilediği ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öz yeterlik, konuşma becerisi, öğretmen adayları, konuşma öz yeterlik algısı

Pre-service teachers' perceptions of speaking self-efficacy

Öz

Self-efficacy is an element that affects the life of individuals and whether they can achieve success in their activities. It has a very important place in the professional careers of teachers who use speaking skills the most in their professional lives. The purpose of this study was to examine pre-service teachers' perceptions of self-efficacy for speaking in terms of gender, grade level, and department. The cross-sectional survey model, one of the quantitative research methods, was used in the study. The universe consists of candidate teachers studying in Muallim Rıfat Faculty of Education at Kilis 7 Aralık University. The sample consisted of 215 pre-service teachers and was determined using a simple random sampling method. The data were collected by the “Speaking Self-Efficacy Scale for Teacher Candidates” created by Katrancı and Melanlıoğlu (2013). The arithmetic mean and standard deviation values, independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) were used for the analysis of the data. As a result of the research, it was found that the level of pre-service teachers' speaking self-efficacy was above the middle level. It was also found that the gender variable was not a determinant of the perceptions of speaking self-efficacy. Lastly, the level and department variables affected their perceptions of self-efficacy for speaking.

Anahtar Kelimeler

Self-efficacy, speaking skills, pre-service teachers

Kaynakça

• Akın, E. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının konuşma öz yeterliliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Siirt Üniversitesi örneği). Route Educational and Social Science Journal, 3(1), 75-90.
• Akkaya, A. (2012). Öğretmen adaylarının konuşma sorunlarına ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 405-420.
• Akkoyunlu, B., Orhan, F. ve Umay, A. (2005). Bilgisayar öğretmenleri için “bilgisayar öğretmenliği öz-yeterlik ölçeği” geliştirme çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 1-8.
• Arslan, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin “topluluk karşısında konuşma” ile ilgili çeşitli görüşleri (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi örneği). Turkish Studies, 7(3), 221-231.
• Aydın, İ. S. (2013). Öğretmen Adaylarının Konuşma Öz Yeterliklerine İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, (14), 33-46.
• Baki, Y. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma öz yeterlikleri ve iletişim becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 13(19), 213-233. doi:10.7827/TurkishStudies.13949
• Bandura, A. (1989). Human agency in social cognitive theory. Am Psychol, 44(9), 1175-1184.
• Bandura, A. (Ed.). (1994). Self-efficacy. Encyclopedia of human behavior (4. bs.). New York: Academic Press.
• Bandura, A. (1995). Self-efficacy in changing societies. New York: Cambridge University Press.
• Bandura, A. (1997). Self efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Bandura, A. (2005). The primacy of self-regulation in health promotion. Applied Psychology: An International Review, 54(2), 245-254.
• Bandura, A. ve Locke, E. A. (2003). Negative self-efficacy and goal effects revisited. Journal of Applied Psychology, 88(1), 87-99.
• Başaran, M. ve Erdem, İ. (2009). Öğretmen adaylarının güzel konuşma becerisi ile ilgili görüşleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 743-754.
• Biçer, N. ve Alan, Y. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının genel öz yeterlikleri üzerindeki etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 100-116.
• Bozpolat, E. (2017). An investigation of the variables predicting faculty of education students’ speaking anxiety through ordinal logistic regression analysis. Journal of Education and Learning, 6(1), 27-40. doi:10.5539/jel.v6n1p27
• Burley Allen, M. (1995). Listening the forgotten skill (2. bs.). New York: John Wileyand Sons Date.
• Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P. ve Malone, P. S. (2006). Teachers’ selfefficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students’ academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44(6), 473-490.
• Çintaş Yıldız, D. ve Yavuz, M. (2012). Etkili konuşma ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies, 7(2), 319-334.
• Demirel, Ö. (1993). Genel öğretim yöntemleri (11. bs.). Ankara: Usem Yayınları.
• Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 185-204.
• Er, O. ve Demir, Ö. (2013). Konuşma becerisinin Türkçe öğretmenleri tarafından kullanılabilirliğine ilişkin Türkçe öğretmeni adaylarının görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 8(1), 1417-1436. doi:10.7827/TurkishStudies.3696
• Erdoğan, Ö. (2018). Üniversite öğrencilerinde topluluk önünde konuşma kaygısının nedenleri ve geliştirilen baş etme mekanizmaları. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (47), 351-367.
• Gömleksiz, M. N. ve Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarına ilişkin görüşleri. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(7), 201-221.
• Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınları.
• Harmandar Demirel, D., Serdar, E., Uludere, E. ve Karakaş, Z. (2017). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının konuşma kaygıları. Journal of International Social Research, 10(50), 510-516. doi:10.17719/jisr.2017.1684
• Hayran, Z. (2020). Examining the speaking self-efficacy of pre-service teachers concerning different variables. Eurasian Journal of Educational Research, (90), 1-18.
• İşcan, A. ve Karagöz, B. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygılarının incelenmesi (Gaziosmanpaşa Üniversitesi örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 193-206.
• Jinks, J. ve Morgan, V. (1999). Children’s perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 72(4), 224-230.
• Katrancı, M. (2014). Öğretmen adaylarının konuşma becerisine yönelik öz yeterlik algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 174-195. doi:10.14686/BUEFAD.201428177
• Katrancı, M. ve Melanlıoğlu, D. (2013). Öğretmen adaylarına yönelik konuşma öz yeterlik ölçeği: Geçerlik ve güvenilirlik çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(6), 651-665. doi:10.9761/JASSS1407
• Kiremit, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili öz- yeterlik inançlarının karşılaştırılması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Korkmaz, İ. (2005). Sosyal öğrenme kuramı. B. Yeşilyaprak (Ed.), Gelişim ve öğrenme psikolojisi içinde (9. bs.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 287-309.
• Liem, A. D., Lau, S. ve Nie, Y. (2008). The role of self-efficacy, task value, and achievement goals in predicting learning strategies, task disengagement, peer relationship, and achievement outcome. Contemporary Educational Psychology, (33), 486-512.
• Linnenbrink, A. E. ve Pintrich, R. P. (2003). The role of self efficacy beliefs ın student engagement and learning ın the classroom. Reading&Writing Quartely, (19), 119-137.
• Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü ve yazılı anlatım becerilerine ilişkin öz yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 18-42.
• Onan, B. (2013). Dil eğitiminin temel kavramları (2. bs.). Ankara: Nobel.
• Özbay, M. ve Kaldırım, A. (2015). Okuma çemberi tekniğinin öğretmen adaylarının eleştirel okuma öz yeterlik algılarına etkisi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 3(2), 222-234.
• Özden, M. (2018). Türkçe eğitimi lisans öğrencilerinin konuşma becerisi öz yeterlikleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(3), 1917-1930.
• Öztahtalı, İ. ve Şahin, E. (2020). Etkili konuşma özyeterlik algı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 15(1), 565-582. doi:10.29228/TurkishStudies.39967
• Phan, H. P. (2011). Interrelations between self-efficacy and learning approaches: A developmental approach. Educational Psychology, 31(2), 225-246.
• Schunk, D. H. ve Zimmerman, B. J. (2007). Influencing children’s self-efficacy and self-regulation of reading and writing through modeling. Reading & Writing Quarterly, (23), 7-25.
• Şahin, A. E. (2004). Öğretmen yeterliklerinin belirlenmesi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, (58), 58-62.
• TDK. (2011). Türkçe Sözlük (11. bs.). Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Tekşan, K. ve Çinpolat, E. (2018). Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları ve konuşma öz yeterlik algıları. Turkish Studies, 13(11), 1219-1236. doi:10.7827/TurkishStudies.13400
• Temizkan, M. (2009). Akran değerlendirmenin konuşma becerisinin geliştirilmesi üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 90-112.
• Temizyürek, F. (2007). İlköğretim ikinci kademede konuşma becerisinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(2), 113-131.
• Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. (2013). Konuşma eğitimi (4. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 217-226.
• Tuckman, B. W. (1992). Educational psychology: From theory to application. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
• Ülper, H. ve Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz yeterlik algıları. Turkish Studies, 7(2), 1115-1131. doi:10.7827/TurkishStudies.3039
• Ürün Karahan, B. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının konuşma eğitimine yönelik tutumları (Kars ili örneği). E – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 38-45.
• Yelok, V. S. ve Sallabaş, M. E. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü anlatım dersine ve sözlü anlatıma yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 581-606.