Teknik çeviri eğitiminde (öz)düşünümsel performanslar: Çeviri yorum yazıları

Yıl 2021, Sayı: 23, 1085 - 1099, 21.06.2021

Zeynep Süter Görgüler

https://doi.org/10.29000/rumelide.950017

Öz

Küreselleşme hareketiyle birlikte çeviri eylemi ve çevirmen kimliği dijital ağlarda yeniden üretilmektedir. Ağlarda biçimlenen yeni çeviri pratikleri ve çevirmen kimlikleri, çeviri eğitiminde başvurulan yöntemlerin de bu doğrultuda değişip dönüşmesini zorunlu kılmaktadır. Çeviri eğitiminde, öğrencilerin (öz)düşünümsel performanslarını konu alan çalışmalar önem kazanmaktadır (García Álvarez, 2007; Kelly, 2005; Presas, 2012; Shih, 2018). Bu noktadan hareketle, ilgili araştırma çalışmasında, erek metinlere eklemlenen ve düşünümsel rapor niteliği taşıyan çeviri yorum yazılarının önemi üzerinde durulmaktadır. Bu çerçevede, Yıldız Teknik Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü Fransızca Mütercim ve Tercümanlık Bölümü’nde 2020-2021 eğitim-öğretim yılı güz döneminde yürütülen MTF 2141 Teknik Çeviri 1 dersinde yapılan final sınavı mercek altına alınmaktadır. İlgili sınava katılan öğrencilerin kaleme aldıkları çevirmen ön sözü olarak adlandırılan çeviri yorum yazıları, (öz)düşünümsel yaklaşımlar (Bourdieu ve Wacquant, 2007) ve ilişkili diğer kavramlar ve yöntemler ışığında çözümlenmektedir. Saha çalışması kapsamında, beş öğrencinin oluşturduğu çeviri yorum yazıları ele alınmaktadır. Anlamlı öğrenme, keşfederek öğrenme, öz kontrol, öz yönetim, etik sorumluluk, bilişsel düşünme pratikleri, deklaratif ve prosedürel bilgi gibi kavramlar, araştırmanın kuramsal ve yöntemsel dayanaklarını oluşturmaktadır. İlgili öğrencilerin, ürettikleri çeviri yorum yazıları etrafında sergiledikleri (öz)düşünümsel performanslarında, sözü edilen bu kavramların izleri sürülmektedir. Ayrıca, bu yönde oluşturulan yansıtıcı rapor çalışmalarının, yeni medya çevirmeni konumundaki öğrencilerin (öz)düşünümsel farkındalıklarını geliştiriyor olmasının altı çizilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Teknik çeviri eğitimi, (öz)düşünümsellik, çeviri yorum yazıları, çevirmen, yeni medya

Self(reflexive) performances in technical translation training: Translation commentaries

Öz

With the globalization movement, translation pratice and translator identity are reproduced in digital networks. New translation practices and translator identities shaped in networks require the methods used in translation training to change and transform accordingly. Studies on (self)reflexive performances gain importance in translation training (García Álvarez, 2007; Kelly, 2005; Presas, 2012; Shih, 2018). From this point of view, the importance of translation commentary, which is attached to the target texts and qualifies as reflective reports, is emphasized in the relevant research study. In this context, the final exam held in the MTF 2141 Technical Translation 1 course conducted in the fall semester of the 2020-2021 academic year at Yıldız Technical University, Department of Western Languages and Literatures, French Translation and Interpretation Department is being scrutinized. The translation commentaries, called translator prefaces, written by the students participating in the relevant exam are analyzed in the light of (self)reflexive approaches (Bourdieu & Wacquant, 2007) and other related concepts and methods. Within the scope of the field study, translation commentaries written by five students are handled. Concepts such as meaningful learning, learning by discovery, self-control, self-management, ethical responsibility, cognitive thinking practices, declarative and procedural knowledge constitute the theoretical and methodological basis of the research. These concepts are traced within the (self)reflexive performances of the relevant students around the translation commentaries they produce. In addition, it is underlined that the reflective report created in this direction improve the (self)reflexive awareness of students who are new media translators.

Anahtar Kelimeler

Technical translation training, self(reflexivity), translation commentaries, translator, new media

Kaynakça

• Binark, M. (2005). İnternet’i ve Bilgisayar Dolayımlı İletişim Ortamlarını İncelemek İsteyen Bir Araştırmacının Soruları ve Sorunları. Mutlu Binark, Barış Kılıçbay (Ed.), İnternet, Toplum, Kültür içinde (s. 177-190). Ankara: Epos.
• Binark, M. (2014). Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İstanbul: Schola Ayrıntı.
• Bourdieu, P. ve Wacquant, L. (2007). Düşünümsel Bir Antropoloji için Cevaplar. Çev. Nazlı Ökten İstanbul: İletişim.
• Durieux, C. (1988). Fondement didactique de la traduction technique. Paris: Didier.
• EMT European Master’s in Translation. (2017). EMT Competence Framework.https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/emt_competence_fwk_2017_en_web.pdf [Erişim tarihi: 30/03/2021].
• Galán-Mañas, A. ve Hurtado Albir, A. (2015). Competence Assessment Procedures in Translator Training. The Interpreter and Translator Trainer, 9(1), 63-82.
• García Álvarez, A. M. (2007). ‘Evaluating Students’ Translation Process in Specialised Translation: Translation Commentary. The Journal of Specialised Translation, 9, 139-163.
• Gouadec, D. (2002). Profession: traducteur. Paris: La Maison du dictionnaire.
• Hurtado Albir, A. (2007). Competence-based Curriculum Design for Training Translators. The Interpreter and Translator Trainer, 4(3), 163-195.
• Kelly, D. (2005). A Handbook for Translator Trainers. Manchester: St. Jerome.
• Kiraly, D. (2000). A Social Constructive Approach to Translation Education: Empowerment from Theory to Practice. Manchester: St Jerome.
• Kiraly, D. (2003). From Teacher-Centred to Learning-Centred Classrooms in Translator Education: Control, Chaos or Collaboration?. Innovation and E-Learning in Translator Training: Reports on Online Symposia. Tarragona: Universitat Rovira I Virgili, 27-31.
• Öner Bulut, S. (2018). Training Translators as Subjects. Seda Taş (Ed.), Çeviribilimde Güncel Tartışmalardan Kavramsal Sorgulamalara için (s. 13-42). İstanbul: Hiperlink.
• Presas, M. (2012). Training Translators in the European Higher Education Area: A Model for Evaluating Learning Outcomes. The Interpreter and Translator Trainer, 6(2), 38–169. doi: 10.1080/13556509.2012.10798834.
• Schäffner, C. (2001). Annotated Texts for Translation: English-German, Functionalist Approaches Illustrated. Clevedon Avon: Multilingual Matters.
• Shei, C.-C. (2005). Translation Commentary: A Happy Medium between Translation Curriculum and EAP. System, 33, 309-325.
• Shih, C. Y.-Y. (2018). Translation Commentary Re-examined in the Eyes of Translator Educators at British Universities. JoSTrans: The Journal of Specialised Translation, 30, 291-311.
• Tunç, S. (2014). Yeni Medya Ortamlarında Araştırma Etiği ve Özdüşünümsellik. Mutlu Binark (Der.) Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri içinde (s. 171-202). İstanbul: Schola Ayrıntı.
• Wacquant, L. (2012). Ruh ve Beden: Acemi Bir Boksörün Defterleri. Çev. Nazlı Ökten. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Xiang, W. (2004). Encouraging Self-Monitoring in Writing by Chinese Students. ELT Journal 58(3), 238-246.