Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Çeviri çocuk kitaplarında Korona: Çocukları bilgilendirme için bir araç

Yıl 2021, Sayı: 23, 1148 - 1173, 21.06.2021

Özüm Arzık-erzurumlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.953690

Öz

2020, COVID-19 ile birlikte ciddi değişimlerin yaşandığı bir sene oldu. Neredeyse tüm insanlık evlerine kapanmak zorunda kaldı ve neredeyse aynı olan bir hayat sürmeye başladı: okul yok, arkadaşlar yok, yakın temas yok. Dünyanın farklı bölgesindeki çocuklar, ayı hayatı/kültürü/ bağlamı paylaştılar. Böyle bir ortamda, Liane Schneider “Conni macht Mut in Zeiten von Corona” adlı kitabı Almanca kaleme aldı. Kitap kısa bir süre sonra Türkçeye çevrilip “Elif Korona Günlerinde Cesaret Veriyor” adıyla yayımlandı. Benzer bir biçimde, çizimlerini ödüllü çizer Axel Scheffler’in yaptığı “Coronavirus A Book for Children” de Türkçeye “Koronavirüs Çocuklar için Koronavirüs Kitabı” olarak çevrildi. Bu eserleri kaynak metinlerle karşılaştırarak inceleyen betimleyici çalışma, kaynak metin ile erek metin arasındaki farklara, ekleme, çıkarma ve ikamelere ve bunların olası nedenlerine dikkat çekmektedir. Çalışma, korkuyu umut ve iyimserliğe çevirmeye çalışan bu eserlerin çevrilmesinde kullanılan stratejileri açığa çıkarmayı ve erek kültürün bu kadar evrensel bir konuda dahi oynayabileceği rolü vurgulamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

çocuk yazını çeviri COVID kültürel çeviri pedagojik çeviri

Kaynakça

  • Akbaş, A. ve arkadaşları. 2020. Yeni Tip Koronavirüs Salgınında İlk Beş Yaştaki Çocuklarımızın Gelişimini Destekleme Rehberi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı ve Gelişimsel Pediatri Derneği.
  • Alvstad, C. ve C.Borg. (2020). The impact of awards on the translation and circulation of children’s literature into semi-peripheral and peripheral languages. Perspectives, DOI: 10.1080/0907676X.2020.1839521
  • Dinçkan, Y. (2017). Çocuk Yazınında Sessel Öğelerin Çevirisinin Önemi. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, 23, s. 55-71.
  • Donaldson, J ve A. Scheffler. 2017. Pırtık Tekir. (7. Basım) (A. Gergin. Çev). İstanbul: İş Bankası.
  • Even-Zohar, I. (1990). The position of translated literature within the literary polysystem. Poetics Today, 11 (1), 45–51. https://doi.org/10.2307/1772668
  • Frank, H. (2007). Cultural Encounters in Children’s Literature Images of Australia in French Translation. New York: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315759807
  • House, J. (2006). Text and Context in Translating. Journal of Pragmatics 38, 338–358. Doi: 10.1016/j.pragma.2005.06.021
  • Jenner, E., K. Wilson ve N. Roberts. (2020). Koronavirüs Çocuklar için Koronavirüs Kitabı. (A. Scheffler, Resmeden). (N. Kabataş. Çev). İstanbul: Hep Kitap.
  • Kansu Yetkiner, N.(2010). Çocuk Yazınındaki Dilsel ve Dil Ötesi Normlar Bağlamında Felaket Henry Serisinin Türkçeye Çevirileri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27 (2), 55-77.
  • Karadağ, A. (2018). Çeviri Çocuk Edebiyatı Bağlamında Asimetrik Güç İlişkileri: Yetişkin Çevirmenler ve Çocuk Okurlar. S. Taş (ed.). Çeviribilimde Güncel Tartışmalardan Kavramsal Sorgulamalara (s. 43-81). İstanbul: Hiper Yayın.
  • Karadağ, A., E. Bozkurt ve N. Alimen. (2015). Çeviri ve Yönlendirme: Sabiha ve Zekeriya Sertel’in Çeviri Çocuk Edebiyatı Eserleri. RumeliDE- Journal of Language ad Literature Studies, 2, 93-112. https://doi.org/10.29000/rumelide.133746
  • Katan, D. (2004). Translating Cultures: An Introduction for Translators, Interpreters and Mediators. Manchester: St. Jerome Publishing.
  • Klingberg, G. (1986). Children’s Fiction in the Hands of the Translators. Studia psychologica et paedagogica. Series altera LXXII. Bloms BoktryckeriAb.
  • Lathey, G. (2011). The translation of literature for children. K. Malmkjær & K. Windle (Ed.), The Oxford handbook of translation studies. Oxford. DOI: 10.1093/oxfordhb/9780199239306.013.0015
  • Logan, Jessica A. R.; Justice, Laura M. ; Yumuş, Melike; Chaparro-Moreno, Leydi Johana. (2019). When Children Are Not Read to at Home: The Million Word Gap. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 40(5), 383-386. doi: 10.1097/DBP.0000000000000657
  • McLuhan, M. ve Fiore Q. (1967). The Medium is the Massage: An Inventory of Effects. London: Penguin. Books.
  • Neydim, N. (2020).Çocuk edebiyatı klasiklerinde çeviri yaklaşımları: Uyarlama, yeniden yazma, kültürel müdahale. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 851-858. Doi: 10.29000/rumelide.752864.
  • Nerini, E. ve Longo D. 2020. Meraklı Çocuklar için Koronavirüs Rehberi. (Koca G.A. Çev). İstanbul: İstanbul Kent Konseyi.
  • Nikolajeva, M. (2014). Reading for Learning Cognitive Approaches to Children’s Literature. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
  • Okyayuz, Ş. ve M. Kaya. (2018). Çevirmenlerin Gözünden Çocuk Yazını: Çeviribilim Sınıflarında Çocuk Yazını Eğitimi Verilirken Üzerinde Durulması Gereken Konuların Kısa Bir Tanıtımı. Asos Journal The Journal of Academic Social Science Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (64), 14-39. https://doi.org/10.16992/ASOS.13367
  • O’Sullivan, E. (2003). Narratology Meets Translation Studies, or, the Voice of the Translator Children’s Literature. Meta 48 (1-2) , S. 197-207.
  • O’Sullivan, E. (2005). Comparative children’s literature (A. Bell. Çev). Londra ve New York: Routledge.
  • Ottinen, R. (2000). Translating For Children. New York: Garland Publishing.
  • Oittinen, R. (2006). No Innocent Act: On Ethics of Translating for Children. J. Van Coillie ve W.P. Verschueren (Ed.), Children’s Litearature in Translation Challenges and Strategies (s. 35-47). Londra ve New York: Routledge.
  • Robinson, D. (1991). The Translator’s Turn. Baltomore: Johns Hopkins University.
  • Rose, J. (1984). The Case of Peter Pan or the Impossibility of Children’s Fiction. London: The Macmillan Press.9
  • Sapiro, G. (2008). Translation and the field of publishing. Translation Studies, 1(2), 154–166. https://doi.org/10.1080/14781700802113473
  • Schneider, L. (2020). Elif Korona Günlerinde Cesaret Veriyor. (A. Gergin. Çev). İstanbul: İş Bankası.
  • Schneider, L. (2020). Elif’in Uykusu Gelmiyor. (A. Gergin. Çev). İstanbul: İş Bankası.
  • Schneider, L. Ve Görrissen, J. (2020). Minik Elif’in Tuvalet Eğitimi. (A. Gergin. Çev). İstanbul: İş Bankası.
  • Sınar, A. (2006). Türkiye’de Çocuk Edebiyatı Çalışmaları. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 4(7), 175-225.
  • Shavit, Z. (1986). Poetics of Children’s Literature. Atina ve Londra: The University of Georgia Press.
  • Siegel, D.J ve T.P Bryson (2011). The Whole-Brain Child 12 Proven Strategies to Nurture Your Child’s Developing Brain. New York: Random House.
  • Van Coillie, J. ve W. P Verschueren. (2006). Children’s Literature In Translation: Challenges And Strategies. Manchester: St. Jerome.
  • Van Coillie, J. ve J. McMartin. (2020). Children’s Literature in Translation Texts and Contexts. Leuven University Press.
  • Axel Scheffler Kimdir, Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, https://www.idefix.com/yazar/axel-scheffler/s=261357? gclid=Cj0KCQiAs5eCBhCBARIsAEhk4r7QikRfFg6RZzytht6mCYiN6sifBB1Fz1VwTBdFVPl9w5jzSvuc24aAoUhEALw_wcB&gclsrc=aw.ds
  • Coronavirus- a book for Children. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, https://axelscheffler.com/books-for-older-children/coronavirus
  • Çelikbaş, H. (2020, 11 Mart). Erişilen Tarih 15 Mayıs 2021, Sağlık Bakanlığından ‘Yeni Koronavirüs evde izleme Karantina kuralları’ başlıklı paylaşım https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/saglik-bakanligindan-yeni-koronavirus-evde-izleme-karantina-kurallari-baslikli-paylasim/1761548
  • Çocuklar için, 13 Nisan 2020. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, http://besiktaskultursanat.com/haberler/turkiye/cocuklar-icin/
  • Çocuklar için Koronavirüs Kitabı, 14 Nisan 2020. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, https://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/cocuklar-icin-koronavirus-kitabi-41494351
  • Out now: a free informaiton book explaining the coronavirus to children, illustrated by Gruffalo illustrator Axel Scheffler, 6 Nisan 2020. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, https://nosycrow.com/blog/released-today-free-information-book-explaining-coronavirus-children-illustrated-gruffalo-illustrator-axel-scheffler/
  • Sözlük Yayıncıları Seçti Yılın Kelimesi ‘Pandemi’, 1 Aralık 2020. Erişilen Tarih 8 Mart 2021, https://www.amerikaninsesi.com/a/sozluk yayincilari-secti-yilin-kelimesi-pandemi-/5683124.htm
  • Uygun. G. (2020, 20 Nisan). Çocuklar Koronavirüsü Öğreniyor. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, http://www.gazetekadikoy.com.tr/kultur-sanat/cocuklar-korona-virusu-ogreniyor-h16105.html
  • World Health Organization. (2020, 11 Mart). WHO Director-General’s Opening Remarks at the media briefing on COVID-19. Erişilen Tarih 7 Şubat 2021, https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020
  • 81 ile COVID-19 Genelgesi: Tüm Alanlarda Maske Takmak Zorunlu Oldu (2020, 08 Eylül). Erişilen Tarih 15 Mayıs 2021, https://www.dunya.com/gundem/81-ile-covid-19-genelgesi-tum-alanlarda-maske-takmak-zorunlu-oldu-haberi-480838

Corona in translated children’s books: A Tool for informing the children

Yıl 2021, Sayı: 23, 1148 - 1173, 21.06.2021

Özüm Arzık-erzurumlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.953690

Öz

It is almost too obvious to state that the year 2020 was heavily marked by COVID- 19. Almost all of humanity hunkered down in their homes to sustain a living of no school, no friends, and no close contact. Within such an atmosphere, children living in different parts of the world came to share the same broad experience. Against this shared background, a book by Liane Schneider, “Conni macht Mut in Zeiten von Corona”, was penned in German. Subsequently, it was translated into Turkish under the title “Elif Korona Günlerinde Cesaret Veriyor”. Parallel to this, the award winning internationally acclaimed illustrator undertook the illustration of a different book on the coronavirus, “Coronavirus A Book for Children”, which was also translated into Turkish under the title “Koronavirüs Çocuklar için Koronavirüs Kitabı”. This descriptive study, comparing the target texts against the source texts, aims to reveal the translation strategies such as addition, omission, substitution and the reasons behind these strategies. The paper argues that the pandemic measures taken in the target culture and the image of the child aimed to be created through translation in the target culture play central roles in the translation of these two books.

Anahtar Kelimeler

children’s literature translation COVID cultural translation pedagogical translation

Kaynakça

  • Akbaş, A. ve arkadaşları. 2020. Yeni Tip Koronavirüs Salgınında İlk Beş Yaştaki Çocuklarımızın Gelişimini Destekleme Rehberi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı ve Gelişimsel Pediatri Derneği.
  • Alvstad, C. ve C.Borg. (2020). The impact of awards on the translation and circulation of children’s literature into semi-peripheral and peripheral languages. Perspectives, DOI: 10.1080/0907676X.2020.1839521
  • Dinçkan, Y. (2017). Çocuk Yazınında Sessel Öğelerin Çevirisinin Önemi. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, 23, s. 55-71.
  • Donaldson, J ve A. Scheffler. 2017. Pırtık Tekir. (7. Basım) (A. Gergin. Çev). İstanbul: İş Bankası.
  • Even-Zohar, I. (1990). The position of translated literature within the literary polysystem. Poetics Today, 11 (1), 45–51. https://doi.org/10.2307/1772668
  • Frank, H. (2007). Cultural Encounters in Children’s Literature Images of Australia in French Translation. New York: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315759807
  • House, J. (2006). Text and Context in Translating. Journal of Pragmatics 38, 338–358. Doi: 10.1016/j.pragma.2005.06.021
  • Jenner, E., K. Wilson ve N. Roberts. (2020). Koronavirüs Çocuklar için Koronavirüs Kitabı. (A. Scheffler, Resmeden). (N. Kabataş. Çev). İstanbul: Hep Kitap.
  • Kansu Yetkiner, N.(2010). Çocuk Yazınındaki Dilsel ve Dil Ötesi Normlar Bağlamında Felaket Henry Serisinin Türkçeye Çevirileri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27 (2), 55-77.
  • Karadağ, A. (2018). Çeviri Çocuk Edebiyatı Bağlamında Asimetrik Güç İlişkileri: Yetişkin Çevirmenler ve Çocuk Okurlar. S. Taş (ed.). Çeviribilimde Güncel Tartışmalardan Kavramsal Sorgulamalara (s. 43-81). İstanbul: Hiper Yayın.
  • Karadağ, A., E. Bozkurt ve N. Alimen. (2015). Çeviri ve Yönlendirme: Sabiha ve Zekeriya Sertel’in Çeviri Çocuk Edebiyatı Eserleri. RumeliDE- Journal of Language ad Literature Studies, 2, 93-112. https://doi.org/10.29000/rumelide.133746
  • Katan, D. (2004). Translating Cultures: An Introduction for Translators, Interpreters and Mediators. Manchester: St. Jerome Publishing.
  • Klingberg, G. (1986). Children’s Fiction in the Hands of the Translators. Studia psychologica et paedagogica. Series altera LXXII. Bloms BoktryckeriAb.
  • Lathey, G. (2011). The translation of literature for children. K. Malmkjær & K. Windle (Ed.), The Oxford handbook of translation studies. Oxford. DOI: 10.1093/oxfordhb/9780199239306.013.0015
  • Logan, Jessica A. R.; Justice, Laura M. ; Yumuş, Melike; Chaparro-Moreno, Leydi Johana. (2019). When Children Are Not Read to at Home: The Million Word Gap. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 40(5), 383-386. doi: 10.1097/DBP.0000000000000657
  • McLuhan, M. ve Fiore Q. (1967). The Medium is the Massage: An Inventory of Effects. London: Penguin. Books.
  • Neydim, N. (2020).Çocuk edebiyatı klasiklerinde çeviri yaklaşımları: Uyarlama, yeniden yazma, kültürel müdahale. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 851-858. Doi: 10.29000/rumelide.752864.
  • Nerini, E. ve Longo D. 2020. Meraklı Çocuklar için Koronavirüs Rehberi. (Koca G.A. Çev). İstanbul: İstanbul Kent Konseyi.
  • Nikolajeva, M. (2014). Reading for Learning Cognitive Approaches to Children’s Literature. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
  • Okyayuz, Ş. ve M. Kaya. (2018). Çevirmenlerin Gözünden Çocuk Yazını: Çeviribilim Sınıflarında Çocuk Yazını Eğitimi Verilirken Üzerinde Durulması Gereken Konuların Kısa Bir Tanıtımı. Asos Journal The Journal of Academic Social Science Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (64), 14-39. https://doi.org/10.16992/ASOS.13367
  • O’Sullivan, E. (2003). Narratology Meets Translation Studies, or, the Voice of the Translator Children’s Literature. Meta 48 (1-2) , S. 197-207.
  • O’Sullivan, E. (2005). Comparative children’s literature (A. Bell. Çev). Londra ve New York: Routledge.
  • Ottinen, R. (2000). Translating For Children. New York: Garland Publishing.
  • Oittinen, R. (2006). No Innocent Act: On Ethics of Translating for Children. J. Van Coillie ve W.P. Verschueren (Ed.), Children’s Litearature in Translation Challenges and Strategies (s. 35-47). Londra ve New York: Routledge.
  • Robinson, D. (1991). The Translator’s Turn. Baltomore: Johns Hopkins University.
  • Rose, J. (1984). The Case of Peter Pan or the Impossibility of Children’s Fiction. London: The Macmillan Press.9
  • Sapiro, G. (2008). Translation and the field of publishing. Translation Studies, 1(2), 154–166. https://doi.org/10.1080/14781700802113473
  • Schneider, L. (2020). Elif Korona Günlerinde Cesaret Veriyor. (A. Gergin. Çev). İstanbul: İş Bankası.
  • Schneider, L. (2020). Elif’in Uykusu Gelmiyor. (A. Gergin. Çev). İstanbul: İş Bankası.
  • Schneider, L. Ve Görrissen, J. (2020). Minik Elif’in Tuvalet Eğitimi. (A. Gergin. Çev). İstanbul: İş Bankası.
  • Sınar, A. (2006). Türkiye’de Çocuk Edebiyatı Çalışmaları. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 4(7), 175-225.
  • Shavit, Z. (1986). Poetics of Children’s Literature. Atina ve Londra: The University of Georgia Press.
  • Siegel, D.J ve T.P Bryson (2011). The Whole-Brain Child 12 Proven Strategies to Nurture Your Child’s Developing Brain. New York: Random House.
  • Van Coillie, J. ve W. P Verschueren. (2006). Children’s Literature In Translation: Challenges And Strategies. Manchester: St. Jerome.
  • Van Coillie, J. ve J. McMartin. (2020). Children’s Literature in Translation Texts and Contexts. Leuven University Press.
  • Axel Scheffler Kimdir, Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, https://www.idefix.com/yazar/axel-scheffler/s=261357? gclid=Cj0KCQiAs5eCBhCBARIsAEhk4r7QikRfFg6RZzytht6mCYiN6sifBB1Fz1VwTBdFVPl9w5jzSvuc24aAoUhEALw_wcB&gclsrc=aw.ds
  • Coronavirus- a book for Children. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, https://axelscheffler.com/books-for-older-children/coronavirus
  • Çelikbaş, H. (2020, 11 Mart). Erişilen Tarih 15 Mayıs 2021, Sağlık Bakanlığından ‘Yeni Koronavirüs evde izleme Karantina kuralları’ başlıklı paylaşım https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/saglik-bakanligindan-yeni-koronavirus-evde-izleme-karantina-kurallari-baslikli-paylasim/1761548
  • Çocuklar için, 13 Nisan 2020. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, http://besiktaskultursanat.com/haberler/turkiye/cocuklar-icin/
  • Çocuklar için Koronavirüs Kitabı, 14 Nisan 2020. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, https://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/cocuklar-icin-koronavirus-kitabi-41494351
  • Out now: a free informaiton book explaining the coronavirus to children, illustrated by Gruffalo illustrator Axel Scheffler, 6 Nisan 2020. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, https://nosycrow.com/blog/released-today-free-information-book-explaining-coronavirus-children-illustrated-gruffalo-illustrator-axel-scheffler/
  • Sözlük Yayıncıları Seçti Yılın Kelimesi ‘Pandemi’, 1 Aralık 2020. Erişilen Tarih 8 Mart 2021, https://www.amerikaninsesi.com/a/sozluk yayincilari-secti-yilin-kelimesi-pandemi-/5683124.htm
  • Uygun. G. (2020, 20 Nisan). Çocuklar Koronavirüsü Öğreniyor. Erişilen Tarih 15 Şubat 2021, http://www.gazetekadikoy.com.tr/kultur-sanat/cocuklar-korona-virusu-ogreniyor-h16105.html
  • World Health Organization. (2020, 11 Mart). WHO Director-General’s Opening Remarks at the media briefing on COVID-19. Erişilen Tarih 7 Şubat 2021, https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020
  • 81 ile COVID-19 Genelgesi: Tüm Alanlarda Maske Takmak Zorunlu Oldu (2020, 08 Eylül). Erişilen Tarih 15 Mayıs 2021, https://www.dunya.com/gundem/81-ile-covid-19-genelgesi-tum-alanlarda-maske-takmak-zorunlu-oldu-haberi-480838
Toplam 45 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dilbilim
Bölüm Çevirilbilimi
Yazarlar

Özüm Arzık-erzurumlu Bu kişi benim 0000-0002-6515-0558

Yayımlanma Tarihi 21 Haziran 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Sayı: 23

Kaynak Göster

APA Arzık-erzurumlu, Ö. (2021). Çeviri çocuk kitaplarında Korona: Çocukları bilgilendirme için bir araç. RumeliDE Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi(23), 1148-1173. https://doi.org/10.29000/rumelide.953690
 Kapak Resmi İndir