Resimli çocuk kitaplarında göç teması ve kültürlerarası duyarlılık bağlamında anlatı unsurlarının kullanımı*

Yıl 2021, Sayı: Ö9, 100 - 106, 21.08.2021

Ezgi İnal

https://doi.org/10.29000/rumelide.984740

Cited By: 2

Öz

Resimli çocuk kitapları, hemen her yaştan çocuğun dil gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Özellikle erken çocukluk dönemi olarak da adlandırılan okul öncesi dönemde yararlanılan resimli çocuk kitapları, çocukların bilişsel ve duygusal gelişimleri için okullarda, okul sonrası etüt merkezlerinde, çocuk atölyelerinde ya da ev gibi çeşitli ortamlarda kullanılabilmektedir. 21. yüzyıl çocuklarının sıklıkla karşılaştıkları bir kavram olarak göç, bugün resimli çocuk kitaplarında görülmektedir. Çocukların anlam evreninde doğal bir akışta kendine yer bulan göç kavramının resimli çocuk kitaplarında nasıl ele alındığı ve hangi çerçevelerde sunulduğu önem arz etmektedir. Çünkü bu kitapların çocukların bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimlerine katkı sunmakla beraber kültürlerarası duyarlılığını artırması öngörülmektedir. Bu bağlamda resimli çocuk kitaplarının ele aldığı unsurları özellikle bilişsel ve duygusal gelişimin kritik dönemlerini yaşayan erken çocukluk dönemindeki çocuklara anlatı çerçevesinde nasıl bir dille aktardığının tespiti, bu çalışmanın temel amacıdır. Bu kapsamda çalışma, nitel araştırma modeliyle yapılandırılarak 9 farklı yazar tarafından kaleme alınmış resimli çocuk kitabı, göç ve kültürlerarası duyarlılık çerçevesinde anlatıdaki metinsellik ölçütleri ve sunumu bakımından incelenmiştir. Bu kapsamda anlatıcıların genellikle kahraman anlatıcı olarak eşit cinsiyet rollerine sahip oldukları, “gece, korku, veda, çanta/bavul, dalga, tekne/bot, umut, bomba, savaş, deniz feneri, sıralanmış insanlar, dil” metaforlarının/betimlemelerinin sıklıkla kullanıldığı, incelenen resimli çocuk kitaplarının metinsellik ölçütlerine büyük oranda uygun oldukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Resimli çocuk kitapları, göç, dil, anlatı

The use of narrative elements ın the context of migration theme and ıntercultural sensitivity in ıllustrated children's books

Öz

Picture books for children have an important place in the language development of children of almost all ages. Illustrated children's books are especially used in the pre-school period, which is also called early childhood, can be used in schools, after-school study centers, children's workshops or in various environments such as home for the cognitive and emotional development of children. Migration, as a concept frequently encountered by 21st century children, is seen in illustrated children’s books today. It is important how the concept of migration, which finds its place in a natural flow in the meaning universe of children, is handled in illustrated children's books and in which frameworks it is presented. Because these books are expected to contribute to the cognitive, emotional and social development of children and increase their intercultural sensitivity. In this context, the main purpose of this study is to determine the language that illustrated children's books deal with, especially to children in early childhood, who experience critical periods of cognitive and emotional development, within the framework of narrative. Within the context, the study was structured with a qualitative research model and the picture book written by 9 different authors was examined in terms of textuality criteria and presentation in the narrative within the framework of migration and intercultural sensitivity. It is clearly seen in these book that narrators generally have equal gender roles as heroic narrators, metaphors/descriptions of "night, fear, farewell, bag/suitcase, wave, boat, hope, bomb, war, lighthouse, lined up people, language" are frequently used, It has been determined that the illustrated children's books examined are largely suitable for the textuality criteria.

Anahtar Kelimeler

Illustrated children, migration, language, narrative

Kaynakça

• Arias, P. (2018). Mervan’ın Yolculuğu (Çev. M. F. Edis). İstanbul: Edam.
• Barroux (2017). Hoş Geldiniz (Çev. O. Aydın). İstanbul: SEV.
• Beaugrande, R. A.de ve Dressler W. U. (1981). Introducti on to Text Linguistics. Longman: London.
• Byran, M. ve Masuhara, H. (2020). Kültürlerarası Yeti. Uygulamalı Dilbilim ve Materyal Geliştirme (Ed. B. Tomlinson, Çev. Ed. N. Yazıcı). Ankara: Nobel yay.
• Çetinkaya, F , Durmaz, M . (2020). Çeviri resimli çocuk kitaplarının kültür aktarımı açısından incelenmesi stili. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2) , 945-959 . DOI: 10.17240/aibuefd.2020.-567554
• Hammer, M. R., Bennett, M. J., & Wiseman, R. (2003). Measuring intercultural sensitivity: The Intercultural Development Inventory. International Journal of Intercultural Relations, 27(4), 421–443.
• Hest, P. (2017). Evinden Uzakta/Mülteci (Çev. Ş. Helvacılar). İstanbul: Gergedan.
• Hsu, Y. (2014). Multicultural education for young children-beginning from children’s Picture books. International Journal of Educational Planning and Administration, 4(1), 79-84.
• Kozikoğlu, T. (2020). Dönme Dolap. İstanbul: Doğan Egmoont.
• Maclear, K. (2020). Bot Hikayesi (Çev. Ö. F. Yeni). İstanbul: Albaraka Kültür ve Sanat
• Milner, K. (2019). Benim Adım Mülteci Değil (Çev. A. Turhan). İstanbul: Arden.
• Rodriguez, Sanjuana C.; Gonzalez, Karina; and Rojas, Carolina (2020) "Immigration Picture Books by #ownvoices Authors," Georgia Journal of Literacy: 43(2).
• Ruurs, M. (2017). Taştan Adımlar Bir Mülteci Ailenin Yolculuğu (Çev. S. Öge). İstanbul: Nesin.
• Sanna, F. (2016). Yolculuk (Çev. Z. Sevde). İstanbul: Taze Kitap.
• Santrock, J. W. (2021). Çocuk Gelişimi (Çev Ed. Ayşen Güre). Ankara: Nobel)
• Şahan, G. (2018). Göçmen Çocukların Eğitimi (Almanya’da Türk Çocukları). Ankara: Anı.
• Tavşancıl, E., Aslan, A. E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri (1. Baskı). İstanbul: Epsilon.
• Temizyürek, F. (2003). Türkçe Öğretiminde Çocuk Edebiyatının Önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 13, 161-167
• Tuckermann, A. (2017). Herkes Burada (Çev. U. Önver). İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Yıldırım, K, Aykaç, N. (2020). Yaratıcı Drama Destekli Resimli Çocuk Kitaplarının Öğretmen Adaylarının Kültürlerarası Duyarlılıklarına Etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 15(2), 259-274
• Yıldırım, K., Aykaç, N. ve Okçu, S. T. (2019). Yaratıcı Drama ve Resimli Çocuk Kitapları: Kültürlerarası Duyarlılığı Geliştirmek İçin Örnek Bir Uygulama. Yaratıcı Drama Dergisi, 14(1), 55-72.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.