Öğretmen adaylarının serbest yazma tutumlarında öğretmen öz yeterlik algılarının yordayıcılığı

Yıl 2021, Sayı: 24, 21 - 33, 21.09.2021

Kayhan Bozgün Fatih Can

https://doi.org/10.29000/rumelide.990059

Öz

Öğretmen adaylarının mesleki yaşantılarına başlamadan önce öğretmen öz yeterliklerinin ve serbest yazmaya yönelik tutumlarının belirlenmesi oldukça önemlidir. Öğretmen adaylarının öğretmen öz yeterliklerinin mesleki başarılarını doğrudan etkilediği düşünülmektedir. Ayrıca branş fark etmeksizin öğretmenlerin yazma alışkanlığını ve yazmaya yönelik olumlu tutumunun olması, öğrencilere rol model olarak öğrencilerin yazmaya karşı tutumunu olumlu yönde etkileyerek yazma becerisinin gelişimine de katkı sunabilecektir. Bu araştırma, öğretmen adaylarının iletişim becerilerinde önemli rolü olan serbest yazma tutumlarında öğretmen öz yeterlik algılarının yordayıcılığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Öğretmen adaylarının serbest yazma tutumları ile öğretmen öz yeterlik algı puanlarının cinsiyet, bölüm ve güncel yayınları okuma değişkenlerine göre farklılaşma durumları incelenmiştir. Araştırma, bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinin 2020-2021 eğitim-öğretim yılının bahar dönemine kayıtlı farklı bölümlerinde öğrenim gören 454 öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Verileri toplamak amacıyla “Serbest Yazma Tutum Ölçeği” ile “Ohio Öğretmen Yetkinlik Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizleri SPSS 22 programı kullanılarak bağımsız örneklemler t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi ve çoklu regresyon analizi ile gerçekleştirilmiştir. Regresyon denklemine hangi değişkenlerin alınması gerektiğini belirlemek amacıyla Pearson Korelasyon analizi bulguları incelenmiştir. Elde edilen bulgularda, öğretmen adaylarının serbest yazma tutumları ve öğretmen öz yeterlik algılarının cinsiyete göre farklılaşmadığı; güncel yayınları okuyanlarda ise anlamlı şekilde farklılaştığı belirlenmiştir. Türkçe öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarının sınıf öğretmenliği ve okul öncesi öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarına göre serbest yazma tutumlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmen öz yeterliği yüksek olan, güncel yayınları okuyan ve Türkçe öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğretmen adaylarının serbest yazma tutumlarının daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Serbest yazma tutumu, öğretmen öz yeterlik algısı, öğretmen adayları, güncel yayınları okuma

The prediction of pre-service teachers’ attitudes of free writing by teacher's self-efficacy perceptions

Öz

It is significant to determine pre-service teachers' self-efficacy and their attitudes of free writing before begining their professional life. It is considered, teacher self-efficacy directly affects pre-service teachers' professional success. In addition, regardless of the branch, all teachers' writing habits and positive attitudes towards writing will contribute to the development of writing skills by positively affecting students' attitudes towards writing as a role model for students. This research delve into determine the predictor of teacher self-efficacy perceptions in attitudes of free writing, which have an important role in pre-service teachers' communication skills. Differences between pre-service teachers' attitudes of free writing and teacher self-efficacy perception scores according to gender, department and reading the current publications were examined. The research was carried out with the participation of 454 pre-service teachers studying in different departments of the education faculty of a state university, registered in the spring semester of the 2020-2021 academic year. " Scale to Assess the Free Writing Attitudes " and "Ohio Teacher Efficiacy Scale" were used to collect data. Analysis of the data was carried out by using SPSS 22 program with independent samples t-test, One-way Analysis of Variance and multiple regression analysis. Pearson Correlation analysis findings were examined in order to determine which variables should be included in the regression. According to the findings, the attitudes of free writing of the pre-service teachers and their teacher self-efficacy perceptions did not differ according to gender. It was determined that there was a significant difference in those who read the current publications. It was observed that the attitudes of free writing of the Turkish pre-service teachers were higher than the classroom teaching and pre-school teaching pre-service teachers. Also, it was concluded that the attitudes of free writing the pre-service teachers who have high teacher self-efficacy perceptions, read current publications and study in the Turkish teaching department are higher.

Anahtar Kelimeler

Attitudes of free writing, teacher self-efficacy perception, pre-service teachers, reading current publications

Kaynakça

• Adler-Kassner, L. ve Estrem, H. (2007). Reading practices in the writing classroom. WPA: Writing Program Administration, 31(1-2), 35-47.
• Akdemir, E.; Güneri, B. ve Akcaalan, M. (2019). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inancı kaynakları ve yaşama doyumlarının incelenmesi. Turkish Studies - Educational Sciences, 14(5), 2013-2030.
• Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2013). Yazılı ve Sözlü Anlatım. Ankara: Akçağ.
• Akyol, B. (2016). Teacher self-efficacy perceptions, learning oriented motivation, lifelong learning tendencies of candidate teachers: A modeling study. Eurasian Journal of Educational Research, 65, 19-34.
• Alyılmaz, C. ve Biçer, N. (2016). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Sorumlulukların Öğrenen Özerkliği Bağlamında Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 1-23.
• Aydın, İ. S.; İnnalı, H. Ö.; Batar, M. ve Çakır, H. (2013). Öğretmen adaylarının yazılı anlatım öz yeterliklerine ilişkin ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies, 8(8), 139-160.
• Aydın, R.; Ömür, Y. ve Argon, T. (2014). Öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ile akademik alanda arzularını erteleme düzeylerine yönelik görüşleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 40(40), 1-12.
• Ayyıldız, M. ve Bozkurt, Ü. (2006). Edebiyat ve kompozisyon eğitimde karşılaşılan sorunlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 45-54.
• Bağcı Ayrancı, B. (2019). Yazılı anlatım becerisi ile dört kare yazma metoduyla yazma becerisinin ilişkisel değerlendirmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(3), 881-891.
• Bağcı Ayrancı, B. ve Temizyürek, F. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin serbest yazma tutumlarına dair ölçek geliştirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 704-716.
• Baloğlu, N., & Karadağ, E. (2008). Öğretmen yetkinliğinin tarihsel gelişimi ve Ohio öğretmen yetkinlik ölçeği: Türk kültürüne uyarlama, dil geçerliği ve faktör yapısının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 56(56), 571-606.
• Başar, T. ve Yavaşlı, M. (2020). Yazarlık ve Yazma Becerileri Dersi Öğretim Programı’nın Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. Yazarlık ve yazma becerileri dersi öğretim programı’na yönelik öğretmen görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 270-291.
• Baykara, K. (2011). Öğretmen adaylarının bilişötesi öğrenme stratejileri ile öğretmen yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 80-92.
• Calp, M. (2013). Serbest ve yaratıcı yazma tekniğine göre oluşturulan kompozisyonların yazılı anlatımın niteliği ve puanlama tekniği açısından karşılaştırılması. Turkish Studies, 8(9), 879-898.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2018). Research methods in education (8th ed., p. 218). New York: Routledge.
• Corkett, J., Hatt, B. ve Benevides, T. (2011). Student and teacher self-efficacy and the connection to reading and writing. Canadian Journal of Education, 34(1), 65-98.
• Erdagı Toksun, S. (2020). An analysis on attitudes and opinions of candidate teachers of turkish language on free-writing. International Online Journal of Educational Sciences, 12(5), 23-36.
• Göçer, A. (2014). Yazma eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Gökdağ Baltaoğlu, M., Sucuoğlu, H. ve Yurdabakan, İ. (2015). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ve başarı/başarısızlık yüklemeleri: Boylamsal bir araştırma. İlköğretim Online, 14(3), 803-814.
• Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi - Yaklaşımlar ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi.
• Güven, M. ve Gökdağ Baltaoğlu, M. (2017). Öğretmen Adaylarının Özyeterlik Algıları, Öğrenme Stilleri ve Öğrenme Stratejilerinin İncelenmesi: Anadolu Üniversitesi Örneği. AJESI - Anadolu Journal of Educational Sciences International, 7(2), 288-337.
• Güzel, İ. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin okuma tutumları ve yazma tutumları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• İnnalı, H. Ö. ve Aydın, İ. S. (2018). Yazma stratejilerinin öğretimine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies - Educational Sciences, 13(27), 879-889.
• Karakuş, N. ve Baki, Y. (2017). Öğretmen adaylarının yazmaya ilişkin algıları ve yazma sürecinde karşılaştıkları güçlükler: RTEÜ örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 573-593.
• Kavrayıcı, C. ve Bayrak, C. (2016). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 623-658.
• Korkmaz, İ. H.; Çerçi, A. ve Büyükikiz, K. K. (2019). Öğretmen Adaylarının Girişimcilik Özellikleriyle Öğretmen Öz-yeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Gaziantep Üniversitesi Örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 706-727.
• Kurt, H.; Ekici, G.; Aksu, Ö.; Aktaş, M. ve Gökmen, A. (2013). Öğretimde planlama ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algısına etkisinin incelenmesi. Milli Eğitim, 42(200), 28-48.
• Lule Mert, E. (2016). An assessment on self-efficacy of candidate turkish and primary school teachers for teaching profession. Eurasian Journal of Educational Research, 65, 55-70.
• Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 281-290.
• Özdemir, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(54), 277-306.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2014). Using multivariate statistics (6th ed.). Harlow: Pearson Education.
• Tan, A. (2020). The impacts of extensive writing on EFL students’ attitudes, scores and text readability. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Temizkan, M. ve Sallabaş, M. E. (2009). Öğretmen adaylarının okuma ve yazmaya yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 155-176.
• Tiryaki, E. N. (2011). Üniversite öğrencilerinin tartışmacı metin yazma becerileri ile yazma kaygısı ve eleştirel düşünme becerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tschannen-Moran, M. ve Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and teacher education, 17(7), 783-805.
• Tuluk, G. (2015). Öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlilikleri üzerine bir inceleme. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-15.
• Tüfekçi Aslım, S. ve Kocabatmaz, H. (2019). The relationship between teacher candidates’ self-efficacy levels and lifelong learning tendencies. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 9(1), 179-202.
• Ülper, H. ve Çeliktürk Sezgin, Z. (2019). Eğitim fakültesi öğrencilerinin yazma alışkanlığı profillerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(49), 149-170.
• Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 36-58.
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45), 88-104.