Arapça nahiv çalışmaları önemli nahiv ekolleri ve nahiv öğretimi

Yıl 2021, Sayı: 24, 926 - 935, 21.09.2021

Mehmet Bölükbaşı

https://doi.org/10.29000/rumelide.990703

Cited By: 2

Öz

Köklü bir dil olan Arapça, İslamiyet geldikten sonra büyük bir ilerleme kaydetmiştir. Bununla birlikte; Arapça öğretimi ilk başlarda, ticarî ve dinî nedenlerle ortaya çıkmış daha sonra İslam dinini yaymak için yapılan fetih hareketleri neticesinde yeni coğrafyalar ve farklı kültürlerle karşılaşılmıştır. Fethedilen yerlerde, Arapça öğrenmek isteyen topluluklara Arapçayı öğretmek amacıyla Arapçada gramer çalışmalarına ihtiyaç duyulmuş ve bu sayede Arap gramerinin temelleri atılmıştır. Bu durumun sonucunda Arap gramerinin ilk eserleri telif edilmiş ayrıca Arap diline yeni lehçeler girmeye başlamıştır. Arap dilinin önemli gramer kaynakları telif edilmiş ve önemli gramerciler ortaya çıkmıştır. İslamiyet’i kabul eden diğer milletlere mensup kişilerin Kur’ân-ı Kerîm’i yanlış okumalarını önlemek amacıyla Kur’ân-ı Kerîm harekelenmiştir. Bu sayede yanlış okumaların önüne geçilmiştir. Sâmi dil ailesinden olan Arapça; Eski, Klasik, Orta, Modern Arapça ve sürekli gelişen mahalli lehçeler olmak üzere sınıflandırılmıştır. Bu bağlamda, Arapça geniş bir coğrafyaya yayıldığı ve Müslümanlığı kabul eden farklı milletler tarafından konuşulduğu için dinamik bir dil olma özelliğini sürdürmektedir. Batı dünyasında ise ilk başlarda; Hıristiyanlar Müslümanlarla yapacakları dini tartışmalarda üstün gelebilmek amacıyla Arapça öğrenmişlerdir. Daha sonra Arapça öğrenimi ticarî ve kültürel faaliyetler nedeniyle son yıllarda artış göstermiştir. Bu çalışmada, dünyada dört yüz milyon kişi tarafından konuşulan ve bir buçuk milyar Müslümanın ibadet dili ile kadim dillerden olan Arapçanın tarihsel gelişimi, öğretim tarihçesi nahiv çalışmaları, önemli nahiv ekolleri ve nahiv öğretimi hakkında bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gramer çalışmaları, Arapça öğretimi, Nahiv ekolleri, Arapça, Arapçanın tarihsel gelişimi

Arabic grammar studies important grammar schools and grammar teaching

Öz

Arabic, a long-established language, has made great progress after Islam. However; Arabic teaching appeared at first, for commercial and religious reasons, and then new geographies and different cultures were encountered as a result of the conquest movements to spread the religion of Islam. In conquered places, grammar studies in Arabic were needed to teach Arabic to communities who want to learn Arabic, thereby laying the foundations of Arab grammar. As a result of this situation, the first works of the Arabic grammar were copyrighted and new dialects started to be introduced into the Arabic language. Important grammatical sources of the Arabic language have been copyrighted and important grammarists have emerged. The Quran was putting dot over letter in order to prevent people from other nations who accept Islam from reading the Qur'an wrongly. In this way, false readings are prevented. Arabic, a member of the Sami language family; It is classified as Old, Classic, Middle, Modern Arabic and continuously developing local dialects. In this context, Arabic continues to be a dynamic language as it spreads to a wide geography and is spoken by different nations that accept Islam. In the Western world, at first; Christians learned Arabic in order to prevail in their religious discussions with Muslims. Later, Arabic education has increased in recent years due to commercial and cultural activities. In this study, information is given about the historical development and teaching history of Arabic, syntax studies, important schools of syntax and teaching of grammar which is spoken by four hundred million people and is the language of worship of one and a half billion Muslims.

Anahtar Kelimeler

Grammar studies, Arabic teaching, Nahiv schools, Arabic, Historical development of Arabic

Kaynakça

• Abbâs, İ. (1960). Târîḫu’l-edebi’l-Endelusî. Beyrut.
• Afîfî, F. (1980). Neşʾe ve teṭavvuru’l-kitâbeti’l-ḫaṭṭiyyeti’l-ʿArabiyye ve devrihe’s̱-s̱eḳāfî ve’l-ictimâʿî. Kuveyt.
• Bakırcı, S., Demirayak, K. (2001). Arap Dili Grameri Tarihi. Erzurum.
• Dayf, Ş. (1966). Teysiru’n nahvi’t –ta‘limi. Kahire: Dâru’l-Ma‘ârif.
• Dayf, Ş. (1968). el-Medârisu’n-nahviyye. Kahire: Dâru’l-Ma‘ârif.
• Dayf, Ş. (2013). Tecdîdu’n-Naḥv. Kahire: Dâru’l-Ma‘ârif.
• Doğan, C. (2011). Arapça Öğrenim ve Öğretim Klavuzu. İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Dolunay, S.K. (2010). Dil Bilgisi Öğretiminin Amacı ve Önemi”, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi. s.27, 275-284
• Enîs, F. (1989). el-Lehecât ve Üslûbu Dirâsetihâ. Beyrut.
• el-Ahmer, H. (1961). Muḳaddime fi’n-naḥv. (Nşr). İzzeddin et-Tenûhî. Dımaşk.
• el-Bâr, ‘Alâ Binti Yâsîn (2009). Teysîru’n-Naḥv Beyne’l-Cedvâ ve’l-Ḫurûc ‘alâ Vâḳi’i’l- Luġa, Câmi‘atu’l-Melik Abdülaziz Kulliyyetu’l-Âdâb ve’l-‘Ulumi’lİnsâniyye Ḳısmu’l-Luġati’l-‘Arabiyye. (Basılmamış Yüksek lisans tezi), Suudi Arabistan.
• el-Afğânî, S. (1978). Min târihi’n-nahv. Beyrût: Dâru’l-Fikr.
• el-Azzâvî, N. R. (1982). Aḥmed Ḥasan ez-Zeyyât kâtiben ve nâḳıden. Bağdat.
• el-Ferâhîdî, Ebu Abdurrahman Halîl b. Ahmed b. Amr (1988). Kitabu'l-Ayn. (Thk). Mehdi Mahzumi, İbrahim Samerrai, Beyrut: Muessesetu'l-A'lemi li'l-Matbuat. I-VIII.
• el-Halvacî, A. (1978). el-Maḫṭûṭâtu’l-ʿArabiyye. Riyad.
• el-İskenderi, A. (1927). el-Vasif fi’l edebi’l Arabi ve tarihihi. Kahire.
• es-Suyûtî, C. (1975). el-İḳtirâḥ fî ʿilmi uṣûli’n-naḥv. (Nşr). Ahmet Subhi Furat, İstanbul.
• eş-Şihâbî, M. (1965). el-Muṣṭalaḥâtu’l-ʿilmiyye fi’l-luġati’l-ʿArabiyye fi’l-ḳadîm ve’l-ḥadîs̱. Dımaşk.
• et-Tahtâvî, R. (1870). et-Tuhfetu’l-Mektebiyye li takrîbi’l-luğati’l‘Arabiyye. Kahire.
• et-Tantâvî, M. (1991). Neş’etu’n-nahvi ve târihu eşheri’n-nuhât. Kahire: Dâru’l-Menâr.
• ez-Zubeydî, Muhammed b. el-Hasan Ebû Bekr. (1954). Tabakâtu’n-nahviyyîn ve’l-luğâviyyîn. (Thk). Muhammed Ebu’l Fazl İbrâhim. Kahire.
• Hasan, İ. (1970). el-Mektebetu’l-ʿArabiyye. Dımaşk.
• Halefullah, A. M. (1961). Muḥâḍarât ʿan Ḥifnî Nâṣıf kâtiben ve bâḥis̱en. Kahire.
• Harb, G. (1986). ʿAlî el-Cârim bâḥis̱en ve edîben. Kahire.
• Hicâzî, M. (1968). el-Luġatu’l-ʿArabiyye. Kahire.
• Hüseyin, M. H. (1960). Dirâsât fi’l-ʿArabiyye ve târîḫihâ. Dımaşk.
• İbn Haldûn, Abdurrahmân b. Muhammed (2004). Mukaddime. (Thk.) Abdullah Muhammed ed-Dervîş. Dımaşk: Dâru Ya‘rub. I-II.
• İbnu’n-Nedîm, Muhammed b. İshâk (1985). el-Fihrist. (Thk). Mustafâ eş-Şuveymî. Tunus. I- XIV.
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sy:15, s.170-189.
• Muhammed, A. S. (1999). el-Uṣûlu’l-belâġıyye fî Kitâbi Sîbeveyhi ve eseruhâ fi’l-baḥs̱i’l-belâġī. Kahire.
• Sertâvî, M. (1988). İbn Madâ’ el-Kurtûbî ve cuhûduhu’n-nahviyye. Ürdün.
• Zeydan, C. (1978). Tarihu’l edebi’l luğati’l Arabiyye. I-IV. Beyrut. Zehebî, Şemsuddîn Muhammed Ahmed b. Osmân (1981). Siyeru ’a‘lâmi’n-nubelâ. (Thk). Şu‘ayb el-Arnavut-Alî Ebû Zeyd. Beyrut.
• Ziriklî, H. (1955). el-‘A‘lâm kâmusu terâcimi li eşheri’r-ricâl ve’n-nisâ mine’l-‘Arabî ve’l-musta‘rebîn ve’l-musteşrikîn. Kahire.