A corpus-based view of Turkish movie names

Yıl 2021, Sayı: 24, 93 - 127, 21.09.2021

Ferdi Bozkurt

https://doi.org/10.29000/rumelide.995421

Öz

There is almost no society left in the world today that does not have its own cinema. The film world, which has became a immense sector, has now industrialized and has reached almost all kinds of people in the world. The films whose origins are based on literature have their own names. The aim of the current study is to make a corpus-based analysis of the names, which are an important part of the films that reveal the artistic creativity of human beings, and to determine their similarities and differences according to their genres. There are various studies on the use of movie titles as a language material has been encountered as a result of the onomatics literature review. On the other hand, the fact that such studies were not encountered in Turkey constituted the strength of the study. The Turkish Film Names Corpus which contains 20,000 tokens was built in order to realize a qualified report.Various grammatic details manually marked in this database. All movie names in Turkish cinema were preferred instead of working on a sampled data. This database covers the years between 1917 and 2020. In this database, there are 15 genres, 7923 films. Various data reflecting the characteristics of the species were obtained as a result of the study,

Anahtar Kelimeler

movie names, Turkish movie, corpus, frequency, corpus-based

Türk film adlarına derlem tabanlı bir bakış

Öz

Bugün dünyada kendine ait sineması olmayan hemen hemen hiçbir toplum kalmamıştır. Bir sektör hâline gelmiş film dünyası artık sanayileşmiş ve dünyadaki hemen her türden insana ulaşmış durumdadır. Kökeni edebiyata dayanan filmlerin, kendilerine has adları vardır. Bu çalışmanın amacı, insanın sanatsal yaratıcılığını ortaya çıkaran filmlerin önemli bir parçası durumundaki adlarının derlem tabanlı bir analizini yapmak, türlerine göre benzerlik ve farklılık gösteren yönlerini tespit etmektir. Adbilim alan yazın taraması sonucunda film adlarının bir dil malzemesi olarak kullanılması hususunda özellikle İngilizce için çeşitli çalışmalar olduğu görülmüştür. Öte yandan Türkiye’de bu tür çalışmalara tesadüf edilememesi çalışmanın güçlü yönünü oluşturmuştur. Veri tespitinden sonra verinin büyüklüğü fark edilip nitelikli bir raporlamaya ulaşabilmek amacıyla yaklaşık 20.000 birimlik, küçük çapta, Türk Film Adları Derlemi adında bir derlem oluşturulmuştur. Bu derlem içindeki film adları el ile çeşitli işaretlemelere tabi tutulmuştur. Veri seçiminde bir evren içinden bir örneklem kesiti üzerinde çalışmak yerine Türk sinemasındaki tüm film adları tercih edilmiştir. Bu veri tabanı 1917 ve 2020 yılları arasını kapsamaktadır. Bu veri tabanında 15 tür, 7923 adet film vardır. Çalışma sonucunda türlerin özelliklerini yansıtan çeşitli veriler elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

film adları, Türk sineması, derlem, sıklık, derlem tabanlı

Kaynakça

• Aksan, Y., Aksan, M., Mersinli, Ü. ve Demirhan, U. U. (2016). A frequency dictionary of Turkish, Londra: Routledge.
• Alvarez-Altman, G., Burelbach, F. M., Oyarzun, L. A. ve Bowman, W. P. (1987). Names in literature: essays from literary onomastics Studies. Lanham: University Press of America.
• Alvarez-Altman, Grace (1981). "Literary onomastics typology: Analytic guidelines to literary onomastics studies. Literary Onomastics Studies. 8, 220-230.
• Anthony, L. (2020). AntConc (Version 3.5.9) [Bilgisayar Yazılı] Tokyo, Japan: Waseda University. Available from https://www.laurenceanthony.net/software
• Bernstein, J. H. (2007). New York placenames in film titles. Names: A Journal of Onomastics. 55:2, 139-166.
• Bulut, M. (2020). Atsız’ın “Bozkurtlar” romanındaki kişi adları üzerine. Uluslararası Beşeri Bilimler Ve Eğitim Dergisi (IJHE). C.6, S. 13, 319 – 351.
• Coşkun, A. O. (1981). Kut kelimesi ve Kutadgu Bilig adı. Milli Eğitim ve Kültür. 3/12, 58-64.
• Demir, K. (2019). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın romanlarında özel adlar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Dengler, R. (1975). The language of film titles. Journal of Communication. C. 25, 51-60.
• Evans, J. C. (1967). Some current American pencil names. Names: A Journal of Onomastics. 15, 32–38.
• Evren, B. (1995). Sinema tarihimizin bilinmeyen ilk filmleri. Antrakt. S. 45, 48-49.
• Frey, R. S., Piernot, C. A., Elhardt, D. G., ve Elhardt, D. G. (1981). An analysis of Riesman's historical thesis through American film titles. The Journal of Social Psychology. 113(1), 57-64.
• Gülensoy, T. (1987). Kaşgarlı Mahmud'un eserinin adı üzerine. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. I (2), 151-154.
• Karademir, F. (2009). Dilbilgisel görünümleri açısından çocuk kitap adları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2/9, 216-229.
• Karademir, F. (2010). Edebî özellikleri açısından çocuk kitap adları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. S. 27, 1-27.
• Karamanlıoğlu, A. F. (1970). Kutadgu Bilig’in diline ve adına dair. Türk Kültürü. C. IX/98, 59-63.
• Kayasandık, A. (2019). The bibliography essay of Turkish personal names. Journal of Strategic Research in Social Science. 5(1), 57-90.
• Keleş, D. (1996). Türk adbilimi bibliyografyası (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kızanbek, S. (2019). Türk romanında başlıklar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Kibar, O. (2005). Türk kültüründe ad verme kişi adları üzerine bir tasnif denemesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Nicolaisen, W. F., (2008). On names in literature. Nomina. 31, 89-98.
• Nuessel, F. (2010). A note on names for energy drink brands and products. Names: A Journal of Onomastics. 58(2), 102-110.
• Nuessel, F. (2014). A note on the brand names for ‘bath salts’. Names: A Journal of Onomastics 62: 49–56.
• Nuessel, F. (2016). A note on selected brand names of E-Cigarettes. Names: A Journal of Onomastics. 64: 41–49.
• Orbay, O. N. (2019). Sözdizimi özellikleri bakımından öykü kitabı adları. Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi. 18, 167-179.
• Özer, S. (2015). Türkçede roman adlarının yapısal ve kavramsal analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özgüç, A. (1998). Türk filmleri sözlüğü. İstanbul: SESAM Yayınları.
• Özgüç, A. (2009). Türk Filmleri Sözlüğü 1917-2009. İstanbul: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve SESAM.
• Özgüç, A. (2012). Ansiklopedik Türk filmleri sözlüğü. İstanbul: Horizon International Yayınları.
• Rajec, E. M. (1987). A selected bibliography of Shakespeare and literary onomastics. Names:A Journal of Onomastics. 35(3-4), 224-231.
• Sakaoğlu, S. (2001). Türk ad bilimi I (Giriş). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Smith, G. W. (2016). Theoretical foundations of literary onomastics. Carole Hough (Ed.), The Oxford handbook of names and naming içinde. 295-310. Oksford: Oxford University Press.
• Şahin, İ. (2015). Adbilim (çerçeve, terim, yöntem ve sınıflandırmalarıyla). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Tarpley, F. (1985). Heaven and Hell, Paris and Texas: Placenames in film titles. Names: A Journal of Onomastics 33: 74-79.
• Carole Hough, (2020) https://onomastics.co.uk/ (Erişim tarihi: 23.12.2020)
• Türk Sineması Araştırmaları https://www.tsa.org.tr/tr/sayfa/sayfadetay/1/hakkimizda (Erişim tarihi: 10.10.2020)
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 11.12.2020)
• Literary Onomastics Studies: https://digitalcommons.brockport.edu/los/about.html (Erişim tarihi: 12.12.2020)
• Sinemalar https://www.sinemalar.com (Erişim tarihi: 2.10.2020)