Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sertifika programlarının etkinliği üzerine bir durum çalışması

Yıl 2021, Sayı: Ö10, 158 - 170, 21.10.2021

Z. Canan Candaş Serdar Başutku

https://doi.org/10.29000/rumelide.1009055

Cited By: 2

Öz

Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi son yıllarda daha çok ilgi görmesine rağmen bu alan için öğretmen yetiştirmede gerekli adımlar atılamamıştır. Lisans düzeyinde bölüm bulunmaması önemli bir eksikliktir. Son yıllarda bu özel alan için gereksinim duyulan öğretmenler sertifika programları ve hizmet içi eğitimlerle yetiştirilmektedir. Bu sertifika programları ve hizmet içi eğitimlere çoğunlukla Türkçe öğretmenliği, Türk dili ve edebiyatı bölümlerinden lisans eğitimi alan öğretici adayları katılmaktadır. Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi anadili olarak Türkçenin öğretiminden çok farklıdır. Her ne kadar ana başlık olarak Türkçenin eğitimi ya da öğretimi olarak adlandırılabilse de Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi içerik, öğrenim, öğretim yöntem ve teknikleri açısından çok farklı özellikleri içerir. Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi alanında öğreticiler yetiştirmek amacıyla düzenlenen sertifika programlarını işleyişi ve içeriği açısından katılımcıların görüşleri aracılığıyla incelemeyi hedef alan bu çalışma var olan durumu tanımlamayı ve daha sonra oluşturulacak programlar için ilkelerin belirlenmesini amaçlamıştır. Bu araştırmanın verileri, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında eğitici olarak çalışacak bireylere sertifika programı düzenleyen Hitit Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından 18 Ocak-5 Şubat 2021 tarihleri arasında verilen eğitimle sınırlandırılmıştır. Sertifika programlarının genel özelliklerini yansıtan bir sertifika programı ele alınmıştır. Bu kapsamda bir grup katılımcı örneklem olarak ele alınmış ve derinlemesine veri toplamak amacıyla incelenmiştir. Bu çalışmadan çıkan verilerin daha sonra geliştirilecek sertifika programların geliştirilmesine katkı sağlayacağı var sayılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, sertifika programları, öğretici yeterlikleri

A case study on the effectiveness of certificate programs in teaching Turkish as a foreign language

Öz

Although the teaching of Turkish as a foreign language has received more attention in recent years, the necessary steps have not been taken in training teachers for this field. The absence of a degree level is a significant deficiency. In recent years, teachers needed for this special field have been trained through certificate programs and in-service training. These certificate programs and in-service trainings are mostly attended by instructor candidates who have received undergraduate education from Turkish teaching, Turkish language and literature departments. The teaching of Turkish as a foreign language is very different from the teaching of Turkish as a native language. Although it can be called the education or teaching of Turkish as the main title, the teaching of Turkish as a foreign language contains many different characteristics in terms of content, learning, teaching methods and techniques. This study, which aims to examine the certificate programs organized in order to train tutorials in the field of teaching Turkish as a foreign language, through the opinions of the participants in terms of their functioning and content, aimed to define the existing situation and to determine the principles for the programs to be created later. The data of this research are limited to the education given between January 18 and February 5, 2021 by Hitit University Turkish Teaching Application and Research Center, which organizes a certificate program for individuals who will work as educators in the field of teaching Turkish as a foreign language. A certificate program that reflects the general characteristics of certificate programs is discussed. In this context, a group of participants were treated as samples and examined for the purpose of collecting in-depth data. It is assumed that the data from this study will contribute to the design and development of future certificate programs.

Anahtar Kelimeler

Turkish teaching as a foreign language, certificate programs, teacher qualifications

Kaynakça

• Açık, F. (2008). Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretilirken karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Doğu Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu.
• Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies, S. 5(3), s. 728-749.
• Barın, E., Çangal, Ö., Başar, U. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında görev yapacak öğretmenlerin özel alan yeterliklerine ilişkin bir öneri. International Journal of Language Academy. 5.
• Boylu, E., Başar, U. (2016). Türkçe öğretim merkezlerinin güncel durumu ve standartlaştırılması üzerine. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. Yıl: 4, Sayı: 24, Mart 2016, s. 309-324.
• Bulut, S. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi sertifika programının kursiyerlerin gözünden değerlendirilmesi. Journal of Language Education and Research. 6(2), 376-392.
• Creswell, J. (2013). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (3. Baskıdan Çeviri). Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir (Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çelik, M. E. (2021). Düzenleyen görüşlerinden hareketle yabancılara Türkçe öğretimi sertifika programlarının incelenmesi. Karadeniz Araştırmaları. XVIII/70: 469-485.
• Demir, T. (2021). Türkçe öğretmenlerinin/öğreticilerinin eğitimi ve pedagojik yeterlikleri üzerine bir değerlendirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 9 (3) , 966-977.
• Durmuş, M. (2013). Türkçenin yabancılara öğretimi: sorunlar, çözüm önerileri ve yabancılara Türkçe öğretiminin geleceğiyle ilgili görüşler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı. 11(6), s. 208-228.
• Er, O., Biçer, N., Bozkırlı, K. Ç. (2012). Yabancılara Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunların ilgili alan yazını ışığında değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. S. 1(2), s. 51-69.
• Kalenderoğlu, İ. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde Türkiye’deki dil öğretim merkezlerinin durumu ve akreditasyon önerisi. XI. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildiri Kitabı, s. 1207-1215. Samsun.
• Karababa, C. Z. (2010). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ve bu alan için öğretmen yetiştirmenin önemi ve gereği. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi ve Öğretmenliği Çalıştay Kitabı. Ankara: Promeda Yayınları.
• Karababa, C. Z. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. S. 2. 265-277.
• Güzel, A. (2003). Türkçe’nin eğitimi-öğretimi bölümlerinde kurulması gerekli görülen anabilim dalları hakkında yeni projelerimiz. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. S. 13., 63-86.
• Kara, M. (2010). Gazi Üniversitesi TÖMER öğrencilerinin Türkçe öğrenirken karşılaştıkları sorunlar ve bunların çözümüne yönelik öneriler. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. S. 3. 661-696.
• Kurt, B. (2020) Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sertifika programına ilişkin kursiyer görüşlerinin karşılaştırmalı bir analizi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. III/1: 73-90.