Gürcistan’da iki dilli öğrencilerin Türkçeyi öğrenme durumlarına ilişkin öğretmen görüşleri

Yıl 2021, Sayı: 25, 968 - 986, 21.12.2021

Memet Abukan

https://doi.org/10.29000/rumelide.1032550

Öz

Türkiye tarafından yurt dışında yaşayan Türklerin eğitim-öğretim faaliyetlerinin sürdürülebilmesi, dil ve kültüre yönelik taleplerinin karşılanabilmesi gibi pek çok hususta okullar, kurs merkezleri, enstitüler kurulmaktadır. Bu faaliyetlerle onların Türkiye’ye olan güçlü bağlarını devam ettirebilmeleri, kendi dil, kültür, değer ve benliklerini yitirmemeleri ve toplumlar arası köprü kurabilmelerine olanak sağlanmıştır. Gürcistan’ın Batum şehrinde faaliyet gösteren MEB Batum Çok Programlı Anadolu Lisesi de bu amaca yönelik olarak inşa edilmiş ve çok sayıda öğrencinin buradan faydalanmasına imkan sağlanmıştır. Fakat Türkiye’deki öğrencilerden farklı olarak bu gibi okul ya da merkezlerde eğitim gören öğrencilerin öğrenmelerini, algılarını veya yaşamlarını etkileyen pek çok faktörün olduğu bilinmektedir. Bunlardan biri de iki dilli olma durumudur. Öğrencilerin iki veya daha fazla dili bilmesi, öğrenmesi ya da kullanmasıyla ortaya çıkan sorunlar onların öğrenmelerini oldukça etkileyebilmektedir. Yapılan bu çalışmada da belirtilen okulda öğrenim gören kırk sekiz öğrencinin iki dilli olduğu tespit edilmiş ve bu öğrencilerin öğrenmelerini etkileyen sorunları ele alıp bunlara çeşitli çözüm önerileri geliştirebilmek adına öğretmenlerin görüşlerine başvurulmuştur. Bunun için de bir görüşme formu hazırlanmış ve gerekli izinler alındıktan sonra 2020-2021 bahar döneminde öğretmenlere uygulanmış ve elde edilen veriler de nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman taramasına göre incelenmiştir. Bunun sonucunda iki dilli öğrencilerin öğrenim durumlarında karşılaşılan olumsuzluklardan onları geliştirebilecek önerilere varıncaya kadar birçok bulguya ulaşılmış ve bunlar çeşitli araştırmalarla desteklenerek yorumlanmıştır. Böylece Gürcistan’da iki dilli öğrencilere, öğretmenlere, ebeveynlere yönelik kuramsal ve teorik uygulamalı çalışmalar için neler yapılabileceği konusunda çeşitli öneriler geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda çalışma konusu ile alan yazına katkı sağlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gürcistan’da iki dillilik, Gürcistan’da Türkçe öğretimi, öğretmen görüşleri

Teachers' views on Turkish language learning status of bilingual students in Georgia

Öz

Schools, course centers and institutes are established by Turkey in many aspects such as maintaining the education and training activities of the Turks living abroad and meeting their language and culture demands. With these activities, it is possible for them to maintain their strong ties to Turkey, not to lose their identity, language, culture and values, and to build bridges between societies. As a matter of fact, MEB Batumi Multi-Program Anatolian High School operating in the city of Batumi in Georgia was built for this purpose and many students were able to benefit from it. However, unlike the students in Turkey, it can be seen that there are many factors that affect the learning, perceptions and lives of students studying at such schools or centers. One of them is the situation of being bilingual. Problems that arise when students know, learn or use two or more languages can greatly affect their learning. In this study, it was determined that forty eight students studying in the mentioned school were bilingual, and the opinions of the teachers were sought in order to address the problems that affect the learning of these students and to develop various solution suggestions. For this, an interview form was prepared and applied to the teachers in the spring term of 2020-2021 after the necessary permissions were obtained, and the data obtained were examined according to document analysis, which is one of the qualitative research methods. As a result, many findings, ranging from the negativities encountered in the learning situations of bilingual students to suggestions that can improve them, have been reached and these have been interpreted with the support of various researches. Thus, it has been tried to contribute to the literature by developing various suggestions about what can be done for bilingual students in Georgia, both for teachers, parents and institutionally, for theoretical or practical studies.

Anahtar Kelimeler

Bilingualism in Georgia, Turkish teaching in Georgia, Teachers’ views

Kaynakça

• Abukan, M. (2021). Ana dili Türkçe olan öğreticilerin görüşlerine göre Gürcistan’da Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi. SSD Journal International Conference on Social Sciences and Humanities. ss. 73-85. Ankara.
• Aksan, D. (1998). Her Yönüyle Dil - Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Altıparmak Yılmaz, H. M. (2020). Avustralya’da yaşayan Türklerin dil görünümlerinin iki dillilik bağlamında incelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Andrade, A. (2018). Bilingualism in the education of adolescents. https://www.csustan.edu/sites/default/files/groups/University%20Honors%20Program/Journals_two/28_andrade.pdf. [Erişim Tarihi: 20.07.2021].
• APA Psikoloji Sözlüğü (2021). Multilingualism. American Psychological Association. https://dictionary.apa.org/multilingualism. [Erişim Tarihi: 25.10.2021].
• Avrupa Birliği Konseyi (2005). A new framework strategy for multilingualism. COM (2005) 596, Brussels.
• Bican, G. (2014). I. Uluslararası Avrupa’da iki dilli Türklerin ana dili eğitimi çalıştayı. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 6(1), 317-320.
• Bloomfield, L. (1935). Language. London: Allen & Unwin Ltd Publishers, pp.55-56.
• Canadian Council on Learning. (2008). Parlez-vous français? The advantages of bilingualism in Canada. http://en.copian.ca/library/research/ccl/bilingualism/bilingualism.pdf. [Erişim Tarihi: 21. 07. 2021].
• Çakır, M. (2016). Çok kültürlü ortamlardaki çocuklara Türkçe öğretimi ve bireysel iki dillilik. III. Avrupalı Türkler Anadili Eğitimi Çalıştayı Bildirileri, 67-103. https://www.academia.edu/. [Erişim Tarihi: 25.10.2021].
• Güncel Türkçe Sözlük. (2021). TDK Yay., Ankara. https://sozluk.gov.tr/. [Erişim Tarihi: 15.06.2021].
• Güzel, A. (2010). İki Dilli Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Hamers, J. F., & Blanc, M. H. (2000). Bilinguality and Bilingualism. (2nd ed.). Cambridge University Press.
• Hoffmann, C. (1991). An Introduction to Bilingualism, New York: Longman.
• İmer, K., Kocaman, A., & Özsoy, A. S. (2011). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• İnce, B. (2021). İkidilliliğin avantajları ve dezavantajları. İ. Güleç, B. İnce, H. N. Demiriz (Ed.), İkidillilik ve ikidilli çocukların eğitimi içinde (1.baskı), ss. 429-442. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Jasone, C. and Genesee, F. (1998). Beyond Bilingualism: Multilingualism and Multilingual Education. (eds.), Clevedon, England: Multilingual Matters.
• Kara, M. (2010). Gazi Üniversitesi TÖMER öğrencilerinin Türkçe öğrenirken karşılaştıkları sorunlar ve bunların çözümüne yönelik öneriler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 661- 696.
• Keser, S. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisini geliştirmede karşılaşılan güçlükler. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Laı, T. V.; Rodrıguez, G. G.; Narasımhan, B. (2014). Thinking for speaking in early and late bilinguals. Bilingualism: Language and Cognition, 17(1), 139-152.
• Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multilingual.
• Pelham, S. D., & Abrams, L. (2014). Cognitive advantages and disadvantages in early and late bilinguals. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 40(2), 313-325.
• Skibba, R. (2018). How a second language can boost the brain. https://knowablemagazine.org/article/mind/2018/how-second-language-can-boost-brain. [Erişim Tarihi: 27.07.2021].
• Slobin, D. I. (1996). “From ‘thought and language’ to ‘thinking for speaking,”’ in Rethinking Linguistic Relativity, eds J. J. Gumperz and S. C. Levinson (Cambridge, UK: Cambridge University Press), 70-96.
• Süverdem, F. B. ve Ertek, B. (2020). İki dillilik ve iki kültürlülük: göç, kimlik ve aidiyet. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 6(2), 183-207. https://research.pomona.edu/lise-abrams/files/2018/08/pelham_abrams_14.pdf. [Erişim Tarihi: 23.10.2021].
• Thornbury, S. (2005). How to Teach Speaking. Pearson.
• Tucker, G. R. (1999). A Global perspective on bilingualism and bilingual education. Carnegie Mellon University. https://cal.org./. [Erişim Tarihi: 23.10.2021].
• Wang, H. L. (2021). Definitions of Bilingualism and their Applications to the Japanese Society. https://core.ac.uk/download/pdf/230948509.pdf. [Erişim Tarihi: 15.06.2021].
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldız, C. (2012) Yurt Dışında Yaşayan Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi (Almanya Örneği). Ankara: Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı.