Ses eğitiminde repertuvar olarak kullanılan şarkıların şiir, kültür ve dil açılarından değerlendirilmesi

Yıl 2021, Sayı: 25, 394 - 414, 21.12.2021

Dilek Moğulbay

https://doi.org/10.29000/rumelide.1038668

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada, şarkı seslendiren bireyin şarkının kültürel özelliklerini, şarkıdaki şiiri ve şarkıda kullanılan dilin özelliklerini detaylı bir şekilde inceleyerek; şarkının içinde doğduğu kültürel atmosfere ilişkin bilgilerin artırılması ile icrasında daha derin ve estetik bir anlayışa yönelebilmesi için genel bir bakış açısı oluşturmak amaçlanmaktadır. Şarkı çalışması yapan bir bireyin, seslendirdiği şarkının kültürel özellikleri ile şarkıda kullanılan dilin poetik, fonolojik, semantik, pragmatik ve morfolojik yapıları gibi dilbilimsel konularda araştırma yapması, bireyin performansını nasıl ve ne yönde etkileyecektir? soruları, araştırmanın problem durumunu oluşturmuştur. Bu çalışmanın yöntemi, “nitel” yöntem, deseni ise “eylem araştırması” desenidir. Çalışmanın önemi; şarkı söyleyen kişinin bireysel söyleme tekniklerini ileri seviyede kullanarak seslendirmede bulunurken aynı zamanda şarkıdaki şiire ya da metne odaklanarak icra yapmasının icra kalitesini nasıl artırabileceği? durumunun gözden geçirilmesidir. Seslendirmede şiir, kültür ve dil unsurlarını iç içe inceleyerek çok kapsamlı bir şarkı çalışması yapılması, dolayısı ile şarkı icrasında disiplinler arası bir yaklaşımda bulunulması konuları da çalışmanın önemini göstermektedir. Çalışmada dilbilim alanının ses eğitimde kullanımı ile ilgili seçilen dört örnek şarkıda istenilen veriler elde edilerek analiz edilmiş ve çözümlenmiştir. Sonuç olarak, şarkının tüm kültürel özelliklerini yakından tanıyarak seslendirme yapılması, icra kalitesini artırabilmektedir. Şarkı, şiir, kültür ve dil alanlarının iç içe incelenerek çok kapsamlı bir şarkı çalışması yapılması ile icrada disiplinler arası bir yaklaşımda bulunulmasının ses eğitiminde ve icrada doğru, etkili ve güzel seslendirmeyi artıracağı önemli sonuçlar arasındadır. Şarkı söyleyecek hedef kitlelerin icrasında öncelikle bireysel söylemedeki tüm tekniklerinin üst seviyede edinilmesi bununla birlikte geliştirilecek kültürel, özgün ve estetik anlayışın şarkı icrasına olumlu katkılar sağlayacağı öneriler arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Şarkı, şiir, kültür, dil, inceleme

Assessment of songs used as repertoire in vocal education in accordance with poetry, culture and language

Öz

In this study, by examining in details the cultural characteristics of the song, the poem in the song and the features of the language used in the song; It is aimed to procreate a general perspective in order to rise the knowledge about the cultural circumstance in which the song was born and to lead to a deeper and aesthetic understanding in its performance. How and in what style will an individual who focus on a song study research, the cultural characteristics of the song he or she sings and the linguistic issues such as the poetic, phonological, semantic, pragmatic and morphological structures of the language used in the song affect the individual's performance? These kinds of questions formatted the aim of the study. The method of this research is the "qualitative" method and the type is the "action research" model. The significance of the study is; how can the singer's performance improve the performance by focusing on the poem or text in the song, while using individual singing techniques at an advanced level? This is called a review of the existing situation. The items of making a very comprehensive song study by examining poetry, culture and language factors in vocalization, and therefore, an interdisciplinary approach in song performance also show the importance of the study clearly. Through study, the desired data in four sample songs about the use of linguistics in vocal education were obtained, analyzed and evaluated. Finally, vocalizing by knowing all the cultural features and characteristics of the song can increase the quality of performance easily. It is among the important many results that a comprehensive song study by examining the fields of song, poetry, culture and language and an interdisciplinary approach in performance will increase correct, effective and beautiful vocalization in voice training and performance. It is seen that the suggestions that the cultural, original and aesthetic understanding to be developed will also contribute positively to the performance of the song.

Anahtar Kelimeler

Song, poetry, culture, language, study

Kaynakça

• Akarsu, S. (2017). Türkiye’de Günümüz Müzik Kültürü Üzerine Bir İnceleme, Journal Of Social AndHumanities Sciences Research Dergisi, Kastamonu Üniversitesi, Cilt: 4, 883-890, Kastamonu.
• Akarsu, B. (1998). Dil-Kültür Bağlantısı, İnkılap Yayınevi, İstanbul.
• Aksan, D. (2000). Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Albuz, A., Kekeç, D,Y. (2008). Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Ankara.
• Atabay, N., Özel, S., Çam, A. (1981). Türkiye Türkçesi nin Söz Dizimi, Papatya Yayıncılık, İstanbul.
• Austin, W. (1966). Music in the Twentieth Century, Norton, New York.
• Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler, Pegem Akademi, Ankara.
• Banguoğlu, T. (2007). Türkçenin Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Baymur, F. (1978). Genel Psikoloji, İnkilap Kitabevi, 4. Baskı, İstanbul.
• Börekçi, M. (2015). Söz Dizim Kuramları Bağlamında Türkçe Söz Dizimi, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/16 Fall 2015, p. 355- 370 DOI Number: http://dx.doi.org/10. 7827/TurkishStudies. 8986 ISSN: 1308-2140, Ankara-Turkey.
• Çelebioğlu, E. (1986). Tarihsel Açıdan Evrensel Müziğe Giriş, Akademik Kitap Serisi: 42, İstanbul.
• Çevik, S. (1999). Koro Eğitimi ve Yönetim Teknikleri, Yurtrenkleri Yayınevi, Ankara.
• Demirezen, M. (1987). Articulatory Phonetics and The Principles of Sound Production, Revised and Enlarged Second Edition, Yargı Publications, Ankara.
• Egüz, S. (1980). Toplu Ses Eğitimi, Ayyıldız Matbaası A.Ş., Ankara.
• Egüz, S. (1981). Koro Eğitimi ve Yönetimi, Ayyıldız Matbaası A.Ş., Ankara.
• Ekici, T. (2008). Müzik Öğretmeni Yetiştirmede Bireysel Ses Eğitimi Dersine Yönelik Bir Program Geliştirme Çabası, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, D.E.Ü.
• Ertürk, S. (2016). Eğitimde Program Geliştirme, EDGE Akademi Yayıncılık, İstanbul.
• Evren, G. F. (2011). Ses Eğitimi Çalışmalarının İngilizce Konuşma Sorunlarının Giderilmesindeki Etkisi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Evren, G. F. (2012). Müzik Eğitimi Veren Kurumlarda Ses Eğitimi Derslerinde Kullanılabilecek
• Bedensel ve Zihinsel Gevşeme Yöntemleri, The Journal of Academic Social Science Studies, Publication of Association Esprit, Volume 5, Issue 8, December 12, 563-572, Société et Rencontre Strasbourg, France.
• Günay, E. (2011). Müzik Sosyolojisi, Sosyolojiden Müzik Kültürüne Bir Bakış, 2. Basım, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
• Gürsel, A. (2019). 2007-2017 Yılları Arasında Türkiye’deki Popüler Müzik Liplerinin Betimsel Ve Semiyotik Analizinde “Tekrar” Teması, Dergipark.
• Gürzap, C. (2009). Söz Söyleme ve Diksiyon, Remzi Kitapevi, İstanbul.
• Güvenç, B. (1994). İnsan ve Kültür, Remzi Kitapevi, İstanbul.
• Hey Onbeşli-Vikipedi, tr.m.wikipedia.org
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 28. Basım, Nobel Akademik Yayıncılık, Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti., Ankara.
• Kartal, M. (2007). Konuşmacılar ve Şarkıcılar için Ses Teknikleri, 2. Baskı, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Kartal, M. (2011). Nefes Alma Sanatı, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Kavcar, C. (2012). Edebiyat ve Eğitim, 4. Baskı, Kitapyurdu. com.
• Kaya, A. (2007). Etkili ve Güzel Konuşma Sanatı, Eğitim Kitapevi Yayınları, Konya.
• Mahşerin İrfan Ordusu: Okuldan Çanakkale’ye, Nesil Yayınları.
• Modiri, L. (2018). Şan Tekniği Kriterlerinin Geleneksel Türk Müziğinde Kullanılması, Ulusal Tez Merkezi, Ankara.
• Moğulbay, D. (2010). Çoksesli Koro Müziğinde Kullanılan İtalyanca Yapıtlardan Seçilen Örneklerin Telaffuzları Ve Türkçe Tercümeleri İle İtalyan Dilinin Fonetik Özellikleri, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Moğulbay, D. (2020). Ortaçağdan 21. Yüzyıla Oratoryo Örnekleri Üzerine Bir Çalışma, INIJOSS Uluslararsı Hakemli Dergisi, Aralık Ayı, Sayı: 2, Cilt: 9, Malatya.
• Moğulbay, D. (2021). Çoksesli Koro İçin Bestelenen Orhan Kemal Şiirlerinin Sosyo-Kültürel ve Müziksel Olarak İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Moğulbay, D. (2021). An Analysis Of The Pronunciation And Translation Of Arie Antiche, Aria, And Neapolitan Pieces Included In The Repertoire Album Used For Voice Training In The Company Of Piano Tunes, Epitome: International Journal of Multidisciplinary Research, The journal has been uploaded in UGC CARE PORTAL. (RTI) Page No. 40,http://www.epitomejournals.com Vol. 7, Issue 9, September 2021, ISSN: 2395-6968.
• Moran, H. (2016). Ars Poetica: Şiir Sanatı, (Çeviren: C. Cengiz Çevik), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Özdemir, E. (2003). Güzel ve Etkili Konuşma Sanatı, Sekizinci Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Özsoy, S, A, Balcı, A. ve Turan, D, Ü. (2018). T.C. Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Yayını, No: 2392, Eskişehir.
• Patel, A. (2008). Music Language and the Brain, Oxford University Press, New York.
• Ritzer, G. (2013). Sociological Theory, (Çeviren: Himmet Hülür), De ki Yayınevi, Ankara.
• Say, A. (1985). Müzik Ansiklopedisi, Cilt: 4, Başkent Basımevi, Ankara.
• Say, A. (2002). Müzik Sözlüğü, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara.
• Say, A. (2010). Müzik Tarihi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara.
• Sazyek, E. (2010). Türk Romanında Ankara, Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara.
• Sorokin, A, P. (1975). Çağdaş Sosyoloji Teorileri, (Çeviren: Münir Raşit Öymen), 1. Cilt: 2. Baskı, İstanbul.
• TDK. (2018). Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Bilgi Basımevi, Sayı: 403, Ankara.
• Töreyin, M, A. (1998). Türkiye Türkçesi Dilbilgisi Yapısının Şan Eğitimi İlke, Amaç ve Yöntemleri Açısından İncelenmesi, Yayınlanmış Doktora Tezi. G.Ü.F.B.E. Ankara.
• Töreyin, M, A. (1999). Çağdaş Eğitimde Program ve Ses Eğitimi Programları, Orkestra Aylık Müzik Dergisi, Sayı: 306.
• Töreyin, M, A. (2008). Ses Eğitimi Temel Kavramlar-İlkeler-Yöntemler, Sözkesen Matbaacılık Tic. Ltd. Şti.,1. Baskı, Ankara.
• Vardar, B. (1982). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Yurga, C. (2005). Dünya Coğrafyasında Uluslararası Sanat Müziği, Pegem Akademi Yayıncılık Ankara.
• Yücetoker, İ. (2015). Cumhuriyet Döneminde Şiir ve Müzik: Aşıklık Geleneği, Akü Amader, Sayı: 1, Afyon.