Türkçe öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması hakkındaki değerlendirmeleri

Yıl 2022, Sayı: 26, 242 - 255, 21.02.2022

Ahmet Karabulut

https://doi.org/10.29000/rumelide.1073900

Öz

Eğitim sistemleri birçok farklı dinamikten oluşmaktadır. Bu dinamiklerden biri de bu sistemin tam ortasında yer alan öğretmen faktörüdür. Nitelikli bir eğitim, ancak nitelikli ve iyi yetişmiş öğretmenler sayesinde mümkün olabilir. Öğretmen yetiştirmenin eğitim fakülteleri açısından son, meslek hayatı açısından ilk basamağı ise hiç kuşkusuz öğretmenlik uygulaması dersidir. Nitekim öğretmen adayları bu ders aracılığı ile gerçek eğitim ortamlarında deneyim kazanmakta ve lisans yılları boyunca aldıkları teorik bilgileri pratiğe aktarma şansı bulmaktadırlar. Bu çalışmada, 2018-2019 eğitim-öğretim döneminden itibaren uygulamaya konulan Türkçe Eğitimi Lisans Programıyla birlikte ismi daha önce Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması olan Öğretmenlik Uygulaması I-II dersinin uygulama öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desenin kullanıldığı araştırma, Erzurum ve Ağrı il merkezlerinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokullarda çalışmakta olan ve öğretmenlik uygulaması dersini aktif olarak yürüten 33 Türkçe öğretmeniyle gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniğinin kullanıldığı çalışmada dört tema elde edilmiştir. Elde edilen temalar: akademik gelişim, sınıf yönetimi, dersin süresi ve kapsamı ile uygulamaya yönelik görüşlerdir. Çalışmanın sonucunda öğretmenlik uygulaması dersinin genel olarak yararlı bir ders olduğuna, öğretmen adaylarının akademik gelişimlerine ve sınıf yönetimi becerilerine katkı sağladığına ulaşılmıştır. Bunun yanında dersin süresinin ve kapsamının yetersiz olduğu da ulaşılan sonuçlardandır. Ulaşılan sonuçlara bağlı olarak öğretmenlik uygulaması dersinin kapsamının genişletilmesi, dersin süresinin uzatılması ve farklı sosyo-kültürel okullarla köy okullarında da yürütülmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, öğretmenlik uygulaması, öğretmen yetiştirme

Turkish teachers' evaluations about teaching practice

Öz

Education systems consist of many different dynamics. One of these dynamics is the teacher factor, which is in the middle of this system. A qualified education can only be possible thanks to qualified and well-trained teachers. The last step of teacher training in terms of education faculties and the first step in terms of professional life is undoubtedly the teaching practice course. As a matter of fact, through this course, pre-service teachers gain experience in real educational environments and have the chance to put the theoretical knowledge they have acquired during their undergraduate years into practice. In this study, it is aimed to evaluate the Teaching Practice I-II, which was previously named School Experience and Teaching Practice, together with the Turkish Education Undergraduate Program, which has been put into practice since the 2018-2019 academic year, according to the views of the practice teachers. The research, in which the phenomenological design, one of the qualitative research methods, was used, was carried out with 33 Turkish teachers working in secondary schools affiliated to the Ministry of National Education in Erzurum and Ağrı city centers and actively conducting the teaching practice course. In the study, in which descriptive analysis technique was used in the analysis of the obtained data, four themes were obtained. The themes obtained are: academic development, classroom management, duration and scope of the course, and practical views. As a result of the study, it was concluded that the teaching practice course is a useful course in general, and it contributes to the academic development and classroom management skills of teacher candidates. In addition, the duration and scope of the course are insufficient. Depending on the results, it can be suggested to expand the scope of the teaching practice course, extend the duration of the course, and conduct it in different socio-cultural schools and village schools.

Anahtar Kelimeler

Turkish education, teaching practice, teacher training

Kaynakça

• Altıntaş, S. & Görgen, İ. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması üzerine görüşleri (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği).Turkish Studies , 9(8),197-208.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aslan, M. & Sağlam, M. (2017). Öğretmenlik uygulaması dersinin uygulama öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. International Journal of Social Science, 62/1, 33-50.
• Avcı, E. & İbret, B. (2016). Öğretmenlik Uygulaması-II dersine ilişkin okul öncesi öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2519-2536.
• Aydın, S., Selçuk, A., & Yeşilyurt, M. (2007). Öğretmen adaylarının “Okul Deneyimi II” dersine ilişkin görüşleri (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 75-90.
• Baştürk, S. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinin uygulama öğretmenlerinin görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 7 (14), 93-110
• Bektaş, M., & Ayvaz, A. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersinden beklentileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 209-232.
• Caner, M. (2009). A study on blended learning model for teaching practice course in pre-service English language teacher training program. Yayınlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Çetintaş, B. & Genç, A. (2005). Almanca öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin görüş ve deneyimleri.Hacettepe  niversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 75-84.
• Darling-Hammond, L., & Baratz-Snowden, J. (2007). A good teacher in every classroom: Preparing the highly qualified teachers our children deserve. Educational Horizons, 85(2), 111-132.
• Develi, K. & Yılmaz, F. (2019). Öğretmenlik uygulaması dersinin etkililiğini değerlendirmeye yönelik nitel bir çalışma. International Social Sciences Studies Journal, 5(51): 6967-6985.
• Dursun, Ö.Ö. & Kuzu, A. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinde yaşanan sorunlara yönelik Öğretmen adayı ve öğretim elemanı görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25,159-178.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to Design and Evaluate Research in Education. New York: McGraw-Hill.
• Gökçe, E. & Demirhan, C. (2005). Öğretmen adaylarının ve ilköğretim okullarında görev yapan uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması etkinliklerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 43- 71.
• Güzel, H. ve Oral, I. (2006). S.U. Eğitim Fakültesi OFMAE Bölümü öğrencilerinin okul deneyimi üzerine bir araştırma, Makale VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde bildiri olarak sunulmuştur. Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Güzel, H., Cerit Berber, N. & Oral, İ. (2010). Eğitim fakültesi uygulama okulları iş birliği programında görevli öğretmenlerin ve öğretim elemanlarının öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 19-36.
• https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_02/26142637_YYretmenlik_uygulamasY_yYnergesi.pdf (Erişim tarihi: 25.12.2020).
• Karadüz, A., Eser, Y., Şahin, C. & İlbay, A. (2009). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin görüşlerine göre öğretmenlik uygulaması dersinin etkililik düzeyi. Mustafa Kemal niversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6/11, 442-455.
• LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research, 52, 31-60.
• MEB (2018). Uygulama öğrencilerinin Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özdemir, S. M. & Tokcan, H. (2010). Topluma hizmet uygulamaları dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 41-61.
• Sağlam, M. & Kürüm, D. (2005). Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinde öğretmen eğitiminde yapısal düzenlemeler ve öğretmen adaylarının seçimi. T.C. Millî Eğitim, 167.
• Sarıtaş, M. (2007). Okul deneyimi I uygulamasının aday öğretmenlere sağladığı yararlar konusundaki görüşlerin değerlendirilmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi. 20(1), 121-143.
• Seçer, Z., Çelik, N. & Kayılı, G. (2010). Okul öncesi öğretmenliği okul uygulamalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 128-152.
• Senemoğlu, N. (1993). A study on initial primary teacher training in England with implications for the system in Turkey. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(9), 367-376.
• Sevim, O. (2014). Disiplinlerarası materyal geliştirme sürecinin Türkçe öğretmen adaylarının öğretim tasarımı başarılarına ve üstbilişsel farkındalıklarına etkisi. International Peridical for the Language, Literature and History of Turkish or Turkic, 9 (9), 897-913.
• Sevim, O. ve Varışoğlu, B. (2012). Öğretmen adaylarının temel dil becerilerinde yaşanan sorunlarla ilgili düşünceleri: Atatürk Üniversitesi örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(4), 1042-1057.
• Sevim, O., Akan, D., & Yıldırım, İ. (2020). Cognitive Constructs of Teacher Candidates on Ideal Qualifications of Academicians. International Journal of Education and Literacy Studies, 8(3), 76-89.
• Şahin, E. (2003). Okul öncesi eğitimi öğretmenliği programında öğrenim gören öğretmen adayları ile uygulama okullarındaki öğretmenlerin mesleki uygulamalara ilişkin bakış açıları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(13), 98-110.
• Şaşmaz Ören, F., Sevinç, S., & Erdoğmuş, E. (2009). Öğretmen adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15(2), 217-246.
• Şeker, H., Deniz, S. & Görgen, İ. (2005). Tezsiz yüksek lisans öğretmen adaylarının öğretmenlik yeterlikleri üzerine değerlendirmeleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 11/2, 237-253.
• Şimşek, S., Alkan, V. & Erdem, A. R. (2013). Öğretmenlik uygulamasına ilişkin nitel bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 63-73.
• Taşdere, A. (2014). Sınıf öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine yönelik yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Turkish Studies, 9/2 1477-1497.
• Tunagür, M. (2021). Türkçe öğretmeni adaylarının akademik okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 25(87), 435-450.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yüksek Öğretim Kurulu (2018). Türkçe öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Turkce_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf (Erişim tarihi: 02.01.2021).