Çeviri öğrencileri Türkçe ve İngilizce kelimeleri görsel olarak algılarken ortaya çıkan semantik erişim: Semantik Simon yaklaşımı

Yıl 2022, Sayı: 28, 570 - 579, 21.06.2022

Asiye Öztürk

https://doi.org/10.29000/rumelide.1133923

Öz

Bu çalışmanın amacı, semantik Simon etkisini kullanarak büyük harf/küçük harf olarak karar vermeyi içeren bir test ile kelimelerin beyinde alt düzeyde işlem görmesi sırasında birinci dil (anadil) ve ikinci dilde (yabancı dil) görülen semantik anlam aktivasyonunu incelemektir. Türkçe-İngilizce dil çiftine sahip katılımcılar çevirmenler ve çift dilliler olmak üzere iki gruba ayrılıp katılımcılardan deney sırasında gösterilen kelimelere büyük harfle yazıldıysa “hayvan” küçük harfle yazıldıysa “meslek” şeklinde cevap vermeleri istenmiştir. Çalışmanın bulguları bu konudaki önceki çalışmaları desteklemektedir. Bu da kelime için verilmesi gereken cevap kelimenin anlamıyla örtüştüğünde hem anadilde hem de yabancı dilde verilen cevapların daha hızlı olduğudur. Deney tasarımında ekranda gösterilen kelimelerin anlamlarının önemli olmamasına rağmen kelimenin yazılış biçimiyle anlamı uyuşan durumlarda (büyük harfle yazılan KÖPEK kelimesine “hayvan” cevabı) verilen cevaplar uyuşmayan durumlarda (büyük harfle yazılan ASKER kelimesine “hayvan” cevabı) verilen cevaplara göre daha hızlı olmuştur. Hem cevaplama süreleri hem de doğru cevap yüzdesi açısından iki grup arasında belirgin bir fark gözlemlenmemiştir. Her iki grubun da ortalama cevaplama süresi anadilde ya da yabancı dilde farklılık göstermemiştir. Bunların ışığında çalışmanın sonuçları beyinde kelimelerin anlamsal boyutuna erişimin ve biçim-anlam örtüşmesinin yabancı dilde de anadilde olduğu gibi otomatik ve hızlı olabileceğini desteklemektedir. Buna göre çeviri öğrencileri kelimeleri görsel olarak algılarken ve işlerken bu kelimelerin her iki dildeki sözcüksel gösterimleri doğrudan semantik erişimine imkân sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

semantik Simon etkisi, semantik erişim, biçim-anlam örtüşmesi, anadil, yabancı dil

Semantic access during Turkish and English visual word processing in translation students: A case of semantic Simon paradigm

Öz

The present study aimed to investigate semantic meaning activation in L1 and L2 during low-level word processing, i.e., case judgment tasks using the semantic Simon paradigm. Turkish-English bilingual participants who were divided into two “translators” and “bilinguals” were asked to judge target words’ letter cases by responding “animal” to uppercase targets and “occupation” to lowercase targets. The findings of the study were in line with the previous results in which faster responses were obtained both in the first language (L1) and second language (L2) when the verbal response corresponded to the semantic category, although semantic content was irrelevant to the task itself. In other words, faster responses were observed in congruent condition (e.g., verbal response “animal” to DOG) than incongruent condition (e.g., verbal response “animal” to SOLDIER). There was not any significant effect of the group (either translator or bilingual) on both response times and accuracy. Groups’ mean response times did not differ significantly from each other both in L1 and L2. Consequently, the present study supports the view that semantic access and form-to-meaning mappings may occur automatically and fast in L2 as they do in L1, and it may be possible that lexical representations of words in both languages may develop direct semantic access while student translators process the words visually.

Anahtar Kelimeler

semantic Simon paradigm, semantic access, form-to-meaning mapping, first language, second language

Kaynakça

• Aksan, Y. et al. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In Proceedings of the Eighth International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2012). İstanbul.
• Turkiye. http://www.lrecconf.org/proceedings/lrec2012/papers.html
• Amso, D., & Casey, B. J. (2009). Cognitive Control and Development. Encyclopedia of Neuroscience, 1095–1099. https://doi.org/10.1016/B978-008045046-9.00412-5
• De Houwer, J. (1998). The semantic Simon effect. The Quarterly Journal of Experimental Psychology A: Human Experimental Psychology, 51A(3), 683–688. https://doi.org/10.1080/027249898391585
• De Houwer J. (2003). The Extrinsic Affective Simon Task. Experimental psychology, 50(2), 77–85. https://doi.org/10.1026//1618-3169.50.2.77
• De Houwer, J., Crombez, G., Baeyens, F., & Hermans, D. (2001). On the generality of the affective Simon effect. Cognition and Emotion, 15(2), 189–206. https://doi.org/10.1080/0269993004200051
• De Houwer, J., & Eelen, P. (1998). An affective variant of the Simon paradigm. Cognition and Emotion, 12(1), 45–61. https://doi.org/10.1080/026999398379772
• Duscherer, K., Holender, D., & Molenaar, E. (2008). Revisiting the affective Simon effect. Cognition and Emotion, 22(2), 193–217. https://doi.org/10.1080/02699930701339228
• Duyck, W., & De Houwer, J. (2008). Semantic access in second-language visual word processing: Evidence from the semantic Simon paradigm. Psychonomic Bulletin & Review, 15(5), 961–966. https://doi.org/10.3758/PBR.15.5.961
• Duyck, W., & Brysbaert, M. (2004). Forward and Backward Number Translation Requires Conceptual Mediation in Both Balanced and Unbalanced Bilinguals. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 30(5), 889–906. https://doi.org/10.1037/0096-1523.30.5.889
• La Heij, W., Hooglander, A., Kerling, R., & Van der Velden, E. (1996). Nonverbal context effects in forward and backward word translation: Evidence for concept mediation.
• McClelland, J. L., & Rumelhart, D. E. (1981). An interactive activation model of context effects in letter perception: I. An account of basic findings. Psychological Review, 88(5), 375–407. https://doi.org/10.1037/0033-295X.88.5.375
• Schoonbaert, S., Duyck, W., Brysbaert, M., & Hartsuiker, R. J. (2009). Semantic and translation priming from a first language to a second and back: Making sense of the findings. Memory & Cognition, 37(5), 569–586. https://doi.org/10.3758/MC.37.5.569
• Simon, J. R., & Rudell, A. P. (1967). Auditory S-R compatibility: The effect of an irrelevant cue on information processing. Journal of Applied Psychology, 51(3), 300–304. https://doi.org/10.1037/h0020586
• Van Assche, E., Drieghe, D., Duyck, W., Welvaert, M., & Hartsuiker, R. J. (2011). The influence of semantic constraints on bilingual word recognition during sentence reading. Journal of Memory and Language, 64(1), 88–107. https://doi.org/10.1016/j.jml.2010.08.006