Çoktürlü bir söylem olarak “Dünya Şiir Günü” bildirileri

Yıl 2023, Sayı: 32, 432 - 455, 21.02.2023

Özge Sönmez

https://doi.org/10.29000/rumelide.1252771

Öz

Dünyada ve ülkemizde, her yıl 21 Mart'ta Dünya Şiir Günü kutlanmaktadır. Ülkemizde bu güne özel olarak, Pen Türkiye Yazarlar Derneği her yıl bir şairimize ödül sunarak “Dünya Şiir Günü Bildirisi”ni kaleme almasını ister. Bu bildiri ülkenin tümüne yazılı basın ve internet aracılığıyla duyurulur. Sadece bu ödülün sunulduğu şairler değil, edebiyat ve sanatla, özellikle de şiirle ilgili olan başka kurum ve kuruluşların belirleyeceği şairler de bildiri yayımlayabildiği gibi, bir kurum ve kuruluşa bağlı olmaksızın da şairler bireysel olarak bildirilerini yayımlayabilirler. Bu çalışmanın bütüncesini, yayımlanan bildirilerden 4'ü oluşturmaktadır. Bu bildiriler; Arif Damar, Sennur Sezer, Türkan İldeniz ve Gülsüm Cengiz'in bildirileridir. Çalışmamızın bütüncesini oluşturan ve bildiri olarak tanımlanan bu metinlerin yazılış amaçları, UNESCO tarafından “farkındalık yaratmak ve ulusal, evrensel, bölgesel şiir hareketlerine taze bir enerji sağlamak” olarak belirlenen amaca uygun olarak şiirin ne olduğu, şairin kim olduğu, yaşadığımız dünya düzeninin içinde şiirin yeri ve işlevini belirlemek ya da hatırlatmak olarak kabul edilebilir. Çalışmadaki amacımız bildiri yazarları için şiirin ve şairin ne ifade ettiği, onlara hangi anlamları, rolleri yükledikleri ve şairin kendi dünya algısını nasıl tanımladığıdır. Bütüncemizdeki bildiriler metinsel, söylemsel, dilbilimsel, sözcelemsel olarak ele alınmış; her biri ayrı ayrı kendi içinde sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmanın sonucunda bildirilerin hangi metin ve söylem türünden izler taşıdığı, birbirleri arasındaki söylemsel, metinsel benzeşimleri ve farklılıkları, metin tonları, bildirilerde kullanılan sözcük oyunları ve dilsel stratejiler örneklerle ortaya konulmuştur. Ayrıca bildirilerde, şiirin ve şairin kitlelerle ve bireyle olan ilişki biçimleri de sınıflandırılarak, örneklerle açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şiir, şair, Dünya Şiir Günü, bildiri

Communiques of World Poetry Day as a multimodal discourse

Öz

World Poetry Day is celebrated on 21 March every year in the world and in our country. Specially for this day in our country, Pen Turkey Writers Association presents an award to one of our poets every year and asks them to write the "World Poetry Day Communique". This communique is announced to the whole country through the written press and the internet. Not only the poets to whom this award is presented, but also the poets determined by other institutions and organizations related to literature and art, especially poetry, can publish papers, as well as individual poets without being affiliated with an institution or organization. The corpus of this study consists of 4 of the published papers. It consists of papers by Arif Damar, Sennur Sezer, Türkan İldeniz and Gülsüm Cengiz. The writing purposes of these texts, which constitute the body of our study and are defined as declarations, are what poetry is, who the poet is, the place of poetry in the world order we live in, in accordance with the purpose determined by UNESCO as "raising awareness and providing fresh energy to national, universal and regional poetry movements". can be regarded as determining or reminding its function. Our aim in the corpus is what the poem and the poet mean to the authors of the paper, what meanings and roles they attribute to them, and how the poet defines his own perception of the world. The Communiques in our corpus have been handled as textual, discursive, linguistic and utterances; each is classified separately. As a result of this classification, the text and discourse type of the papers, the discursive similarities and differences between each other, the text tones, the word games and linguistic strategies used in the papers are revealed with examples. In addition, in the papers, the relationship between the poetry and the poet with the masses and the individual were also classified and explained with examples.

Anahtar Kelimeler

Poetry, poet, World Poetry Day, communique

Kaynakça

• Abastado Claude. Introduction à l'analyse des manifestes. In: Littérature, n°39, 1980. Les manifestes. pp. 3-11. www.persee.fr/doc/litt_0047-4800_1980_num_39_3_2128, [Son erişim tarihi: 11.12.2022]
• Adam, J-M. (2005), La linguistique textuelle: Introduction à l'analyse textuelle des discours linguistique textuelle, Paris: Armand Collin.
• Angenot, M. (1982, 1995) La Parole Pamphlétaire, Paris: Payot.
• Bora, E. (2016) Yapım ve yıkım eylemi Olarak Mimari Manifestolar, İstanbul Teknik Üniversitesi, Yüksek lisans Tezi, https://polen.itu.edu.tr:8443/server/api/core/bitstreams/d3977697-e9d9-4de7-9f71-9e9f025ac80c/content [Son erişim tarihi: 11.12.2022]
• Burger, M. (2009), Le jeu de l'intertexte dans la communication manifestaire : le cas du « Manifeste du Parti communiste » (1848), dans A contrario 2009/1 (n° 11), pages 62 à 87.
• Eziler Kıran, A. ve Kıran, Z. (2021) Yazınsal Okuma Süreçleri, Ankara: Seçkin ffFcılık.
• Korkut, E. (2017) Söz ve Kimlik, Söylemler Bize Ne Söyler?, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Meyer, M. (1992), Langage et la littérature, PUF: Paris.
• Öztin, D. (2022) Söz ve Eylem: Söylem Çözümlemesi, Kavram-Kuram-Uygulama, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• https://www.unesco.org/fr/days/poetry [Son erişim tarihi: 11.12.2022]
• https://www.larousse.fr/dictionnaires/francais [Son erişim tarihi: 11.12.2022]
• https://sozluk.gov.tr/ [Son erişim tarihi: 11.12.2022]
• http://www.siirparki.com/bildiri_ssezer.html [Son erişim tarihi: 11.12.2022]
• http://www.siirparki.com/bildiri_adamar.html [Son erişim tarihi: 11.12.2022]
• http://www.siirparki.com/bildiri_tildeniz.html [Son erişim tarihi: 11.12.2022]
• https://yirmibirmart.com/tysnin-21-mart-dunya-siir-gunu-bildirisini-gulsum-cengiz-yazdi/ [Son erişim tarihi: 11.12.2022]