Öğrenci perspektifinden bazı Türk Üniversitelerindeki Arapça hazırlık programlarında tercih edilen konular

Yıl 2023, Sayı: 36, 1062 - 1088, 21.10.2023

İslam Elhadki Zeynep Ünver Singer

https://doi.org/10.29000/rumelide.1369146

Öz

Türk Üniversitelerinin Hazırlık sınıflarındaki Arapça öğretim programlarının önemli ölçüde gelişmesine ve buna bağlı olarak eğitim kitaplarının sayı ve yaygınlığındaki artışa rağmen, kültürel içerikli konular “üst” konular olarak kabul edilebilir. Şöyle ki bu konular ya yazar tarafından belirlenir ya da bazı araştırmacılar tarafından hazırlanan, öğrencilerin bilmesi gereken kültürel bilgi listelerinden öğrenilir. Dolayısıyla bu eğitim setleri, öğrencilere hangi konuları okumak istediklerini sorarak oluşturulmamıştır. Bu nedenle bu araştırma Türkiye'dekiÜniversitelerin Arapça hazırlık sınıflarındaki Arapça programına uygun konuların bir listesini oluşturmayı hedeflemektedir. Araştırmanın temel sorusu, öğrenci perspektifinden Arapça hazırlık programlarında en sevilen konular nelerdir sorusudur. Araştırmada betimsel yöntem takip edilmiş olup, veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Şöyle ki birincil materyali bizzat öğrencilerin kendilerinden toplanmış olup, sonra bir grup Arapça eğitim uzmanı tarafından değerlendirilmiştir. Doğruluğu ve geçerliliğinin sağlanması için araştırmanın hedefi olan bir kısım deneysel örneklem tarafından denenmiş, daha sonra da nihai anket, üçlü likert ölçeğine göre elektronik ortamda öğrencilere sunulmuştur. Ankete (339) erkek ve kız öğrenciden oluşan tesadüfî örneklem yanıt vermiştir. Sonuçlar, altı alana dağılmış (57) konunun bir listesiyle sonuçlanmıştır. Çalışmanın sonucunda, araştırma örnekleminin tercih edilen alanları sırasıyla; benlik/kişilik, Arap-İslam kültürü, toplum, Arapça, genel kültür ve dünya olarak belirlenmiştir. Bu çalışma, Arapça hazırlık programlarında bizzat okumuş veya hala okumakta olan öğrencilerin tercihlerine dayalı olarak oluşturulan ilk çalışmalardan biri sayılıp, araştırmanın sonuçları, Türkiye'deki Arapça hazırlık sınıflarındaki programlarda müfredat, ders izlencesi, ders kitabı ve sınav üretiminde kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Arapça, Yabancı Dil Olarak Arapça Öğretimi, Arapça Hazırlık Programı, Kültürel Yeterlilik, Tercih Edilen Konular

Kaynakça

• Akbaş, Y. F. (2016). Türkiye’deki Arapça öğretimi açısından “Silsiletü ta‘lîmi’l-lüğati’l-‘Arabiyye” adlı ders kitabı serisinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzurum Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alı, A. H. (2022). İmam hatip ortaokullarının yedinci sınıfında okutulan Arapça ders kitabının önerilen kriterler ışığında analizi ve değerlendirilmesi. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.19, 233-260 . https://doi.org/10.34085/buifd.1090625
• Bachman, L. F. (1990). Fundamental considerations in language testing. Oxford University Press.
• Bachman, L. F., & Palmer, A. S. (1996). Language testing in practice: designing and developing useful language tests (Vol. 1). Oxford University Press.
• Bachman, L., & Palmer, A. (2010). Language assessment in practice: developing language assessments and justifying their use in the real world. Oxford University Press. ‏ Baeten, M., Dochy, F., Struyven, K., Parmentier, E., & Vanderbruggen, A. (2016). Student-centred learning environments: an investigation into student teachers’ instructional preferences and approaches to learning. Learning Environment Research, 19, 43–62. https://doi.org/10.1007/s10984-015-9190-5
• Benson, P. (2005). (Auto) biography and learner diversity. In P. Benson & D. Nunan (Eds.), Learners' stories: Difference and diversity in language learning. Cambridge University Press.
• Benson, P. (2012). Learner-centered teaching. The Cambridge guide to pedagogy and practice in second language teaching, 30-37. ‏ Câmûs, R. (2017). Müfredâtü’l-mevzûâti’s-sekâfiyyeti ve’l-mevâkıfi’l-ittisâliyye fî kütübi ta‘lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye li gayri’n-nâtıkîne bihâ: dirâse tatbîkıyye mükteraha. Mecelletü’l-Umde fi’l-Lisâniyyât Ve Tahlîli’l-Hitâb. 2, 113-129.
• Canale, M. (1983). From communicative competence to communicative language pedagogy. In Richards, J. and Schmidt, R. (Ed.) Language And Communication. Longman. 2–27
• Canale, M., & Swain, M. (1980). Theoretical bases of communicative approaches to second language teaching and testing. Applied linguistics, 1 (1), 1-47. ‏ Celce-Murcia, M., Dörnyei, Z., & Thurrell, S. (1995). Communicative competence: A pedagogically motivated model with content specifications. Issues in Applied linguistics. 6 (2), 5-35.
• Chikileva, L. (2020). Student-centered approach. ın teaching a foreign language for professional purposes. In & V. I. Karasik (Ed.), Topical Issues of Linguistics and Teaching Methods in Business and Professional Communication. vol 97. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences 443-450. European Publisher. https://doi.org/10.15405/epsbs.2020.12.02.60
• Eburrûs, A. (2001). Medâ istîâbi’d-dârisîn li enmâti’s-sekâfeti’l-‘Arabiyyeti’l-İslâmiyye fî berâmici ta‘lîmi’l-‘Arabiyye li’n-nâtıkîne bi lügâtin uhrâ dirâse tahlîliyye takvîmiyye (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mensûra Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Ebü'r-Rabb, M. & Ali, A. (2011). Tahlîlü’l- muhtevâ’s-sekâfî li kitâbi “el-kırâatü’l-müyessera”. Mecelletü Buhûsi’t-Terbiyeti’n-Nev’iyye, 19, 45-64.
• el-‘Annân, M. (2021). ez-Zavâbıtı’s-sekâfiyye fî ta‘lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye li gayri’n-nâtıkîne bihâ: müeşşirât mi‘yâriyye. Mecelletü Külliyeti’l-Ulûmi’l-İslâmiyye Bi Câmiati’s-Sultân Muhammedini’l-Fatih. 3, 144-203.
• el-Gâlî, N. & Miğrî, M. (2013). el-Mükevvenü’s-sekâfiyye fî kütübi ta‘lîmi’l- ‘Arabiyye li gayri’n-nâtıkîne bihâ: mine’t-tenmît ilâ’t-tenavvu‘. Dirâsât fi’l-Menâhic ve Turuki’t-Tedrîs. 192, 15-38. http://search.mandumah.com/Record/714866
• el-Hadaki, İslam. (2018). Tedrîsü’s-sekâfe: en-nazariyye ve’t-tatbîk. Ebu Amşe, H. (Ed.) ed-Delîlü’t-Tedrîbî fî Tedrîsi Mehârâti’l-Lügati’l-‘Arabiyye ve Anâsırihâ li’n-Nâtıkîne Bigayrihâ En-Nazariyye Ve’t-Tatbîk. (379-416). Merkezü’l-Melik Abdilazîz b. Abdilazîz ed-düvelî.
• el-Ruhban, A. (2016). Mükevvinâtü’l-kifâyeti’s-sekâfiyye fî ta’lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye li’n- nâtıkîne bigayrihâ. Ebhâsü Mü’temeri İstanbul ed-Düvelî’s-Sânî Ta’lîmi’l-Lügati’l-‘Arabiyye li’n- Nâtıkîne Bigayrihâ İzâât ve Meâlim. 255-294. İSAR
• en-Nâka, M. (2005). Üsüsü i'dâdi mevâddi ta'lîmi'l-lüğati'l-'Arabiyye ve te'lîfihâ. Ebhâsü Nedveti’l-Lügati’l-‘Arabiyye İlâ Eyne? 11-35. ICESCO.
• Özdemir, H. K. (2017). “El-Kitâb fî teallümi’l-‘Arabiyye” adlı serinin Arapça öğretimi açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hymes, D. (1972). On communicative competence. In J.B. Pride and Janet Hoimes (eds.). Sociolinguistics. Selected Readings (pp. 269-293). Harmondsworth: Penguin.
• İbrahim, A. Allâm, S. & Abdulkâdir, A. (2017). el-A‘râzu’s- sekâfiyyetü’l-münâsibe li’n- nâtıkîne bi gayri’l-lügati’l-‘Arabiyye fî zav’i tehaddiyâti’l-karni’l-hâdî ve’l-ışrîn. Mecelletü Külliyeti’t-Terbiyeti Asyûd. 33 (7), 142-176.
• İbrahim, M. (2004). Türkiye’de Arapça öğretimi açısından “El-Kitâbü’l-Esâsî” adlı ders kitabı serisinin değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• İbrahîm, M. (2013). Te’sîrü’l-itticâhât ve’l-infiâlât ale’r-rağbeti fi’stihdâmi’l-lügati’l-‘Arabiyye fi’l-ameliyyeti’l-ittisâliyye dirâse hâleti müteallimi’l- lügati’l-‘Arabiyye bi vasfihâ lügaten sâniyeten fî câmiati’l-ulûmi’l-İslâmiyyeti’l-Mâleziyye. Meceleltü’t-Dirâsâti’t-Terbeviyye Ve’n-Nefsiyye. 7 (3), 330-343. https://search.emarefa.net/detail/BIM-330397
• İdris, İ. (2012). El-Muhteva’s-sekâfî fî berâmici ta‘lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye li’n-nâtıkîne bi’l- lügâti’l- uhrâ dirâse tahlîliyye takvîmiyye (Yayımlanmamış doktora tezi). Uluslararası Afrika Üniversitesi Arap Dili Enstitüsü.
• İsmail, N. (1990). el-Üsüsü’n-nefsiyye li ta‘lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye li gayri’n-nâtıkîne bihâ. Silsiletü dirâsât fî ilmü’n-nefsi’l-lügavî (1). Mektebetü’l-Anglo’l-Mısriyye.
• Jacobs, G. M., Renandya, W. A., & Power, M. (2016). Simple, powerful strategies for student centered learning. Springer International Publishing. ‏ Karaca, M. (2000). Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında Arapça öğretimi -ilâhiyat fakülteleri örneği- (Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Madkûr, A. (2003). et-Terbiye ve sekâfetü’t-teknolociya. Dârü’l-Fikri’l-‘Arabi.
• Nunan, D. (2013). Learner-centered English language education: The selected works of David Nunan. Routledge. ‏ Polat, İ. (2003). Türkiye’de Arapça öğretimi açısından “İmam hatip liseleri için Arapça” adlı ders kitabı serisinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sâlim, M. el-Mutayrî, F. (2016). el-Muhtevâ’s-sekâfî fî kütübi’l-lügati’l-‘Arabiyye li’n-nâtıkîne bigayrihâ mine’l-kibâr. Tahlîlü’n-ba’dî. Mü’temerü’d-Düvelî’l-Hâmis lil-Lügati’l-‘Arabiyye. 160-178. Meclisü’l- lügati’l-‘Arabiyye.
• Sümengen, F. (2004). “El-‘Arabiyyetu’l-mu‘âsira” adlı serinin Arapça öğretimi açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tg Abdul Rahman, T. A. Chik, A. (2012). Meâyîrü’l-muhtevâ’s-sekâfî fî takvîmi kütübi ta‘lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye ligayri’n-nâtıkîne bihâ: Dirâse tahlîliyye li ârâi’l-huberâ fî Malezya. Mü’temerü’l-Âlemî’l-Evvel li Tullabi Dirâseti’l-Ulyâ bi’l-Câmiati’l-İslâmiyyeti’l-Âlemiyye bi Malezya. 1-14. Külliyetü meârifi’l-vahyi ve ‘ulümi’l-insâniyye bi’l- câmiati’l-İslâmiyyeti’l-âlemiyye.
• Tu‘ayme R. (2002). Ta’lîmü’l-‘Arabiyye ligayri’n-nâtıkîne bihâ fi’l-müctemei’l-muâsır- İtticâhât ve tatbîkât lâzime. Ebhâsü Nedveti’l-Lügati’l-‘Arabiyye İlâ Eyne? 327-256. ICESCO.
• Tu‘ayme. R. (1982). el-Üsüsü’l-mu‘cemiyye ve’s-sekâfiyye li ta‘lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye li gayri’n-nâtıkîne bihâ. Silsiletü dirâsât fî ta‘lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye (3). Ma‘hedü’l-Lügati’l-‘Arabiyye Câmiatü Ümmi’l-Kurâ.
• Tu‘ayme. R. (1985). Delîlü amelin fî i'dâdi'l-mevâddi’t-ta‘lîmiyye li-berâmici ta'lîmi'l- 'Arabiyye. Silsiletü dirâsât fî ta‘lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye (10). Ma‘hedü’l-Lügati’l-‘Arabiyye Câmiatü Ümmi’l-Kurâ.
• Tu‘ayme. R. (1989). Ta‘lîmi’l-lügati’l-‘Arabiyye li gayri’n-nâtıkîne bihâ: menâhicühû ve esâlîbühû. ICESCO.
• American Council on the Teaching of Foreign Languages. (2015). World-readiness standards for learning languages. Retrieved: Dec 14, 2022. https://www.actfl.org/uploads/files/general/WorldReadinessStandardsforLearningLanguages.pdf