Sözlü Çeviri Becerilerinin Geliştirilmesinde Video ve Konu Kullanımı: Bartın Üniversitesi Örneği

Yıl 2023, Sayı: 36, 1515 - 1531, 21.10.2023

Fadime Çoban , Fatma Ünal

https://doi.org/10.29000/rumelide.1369187

Öz

Profesyonel çeviri ortamlarında sözlü çevirmenler zaman zaman kendilerine göreve hazır gelmeleri için konu alanı bilgisi ve hatta konuşma metni verilmesini isteyebilmektedir. Ancak konu başlıkları ve sözlü çeviri yapılacak konu hakkında sözlü çevirmen bilgilendirilebilse de gizlilik ilkeleri gereği veya konuşmacı konuşma metnini değiştirebileceğinden hazır bir konuşma metni edinmek her zaman mümkün ve gerçekci olmayabilir. Bununla birlikte konuşma metninin verildiği durumlar da yine de söz konusu olabilir. Bu tamamen sözlü çeviri ortamına ve sözlü çeviri yapılacak metnin doğasına bağlıdır. Profesyonel sözlü çevirmenler, edindikleri tecrübeler doğrultusunda konu hakkında bir alan araştırması yaparak ya da koşut metinler üzerinden ilgili terimleri çıkartarak başarılı bir sözlü çeviri yapabilir. Peki çevirmen adaylarının sözlü çeviri becerileri kazanmasında verilen eğitimin işlevsel hale getirilebilmesi için ders ve sınav öncesi video ve konu vermek onlar üzerinde nasıl bir etki bırakmaktadır? Bu araştırma “Çevirmen adaylarına sözlü çeviri dersi kapsamında önceden video verilmesinin avantaj ve dezavantajları nelerdir?”, “Çevirmen adaylarına sözlü çeviri eğitiminde önceden konu verilmesinin avantaj ve dezavantajları nelerdir?”, “Sözlü çeviri becerilerinin geliştirilmesinde konu mu yoksa video verilmesi mi daha avantajlıdır?” soruları ekseninde kurgulanmıştır. Söz konusu araştırma soruları Bartın Üniversitesi Mütercim ve Tercümanlık Bölümü İngilizce Mütercim Tercümanlık programında öğrenim gören IMT 223 Sözlü Çeviri Becerileri I ve IMT 232 Sözlü Çeviri Becerileri II derslerini almış öğrencilere uygulanmıştır. Sorulara 52 yanıt alınmıştır. Buna göre ders ve sınav öncesi video ve konu verilmesinin öğrenci görüşlerinin de doğruladığı gibi bazı avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Ancak her ikisinin de sözlü çeviri eğitiminde birlikte kullanımı öğrenciyi daha donanımlı kılabilir, öğrenciler sözlü çeviri ortamlarında kendilerini daha rahat hissedebilir ve konuşmacının ses tonu, konuşma hızı ve telafuzu konusunda aşinalık kazabilir. Araştırma bulgularının sözlü çeviri eğitimiyle ilgili derslerde belirlenecek eğitim yöntemlerine katkı yapması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sözlü çeviri, sözlü çeviri eğitimi, sözlü çeviri becerileri, profesyonel sözlü çeviri ortamı.

Kaynakça

• Albl-Mikasa, M. (2012). The importance of Being Not Too Earnest: A Process Of And Experience-Based Model Of Interpreter Competence. Dolmetschqualität In Praxis, Lehre Und Forschung: Festschrift Für Sylvia Kalina (eds. Barbara Ahrens, Michaela, Albl-Mikasa and Claudia Sasse), Tübingen, Narr, pp. 59-92.
• “Beceri,” https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 08.08.2022.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F.(2015).Bilimsel Araştırma Yöntemleri.(19.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Gile, D. (1995). Basic Concepts And Models For Interpreter And Translator Training. John Benjamins, Amsterdam/Philadelphia
• Doğan, A. (2009). Sözlü Çeviri Çalışmaları Ve Uygulamaları. Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Kalina, S. (2000), Interpreting Competences As A Basis And A Goal For Teaching. The Interpreters' Newsletter 10, EUT - Edizioni Università di Trieste, pp. 3-32.
• Kutz, W. (2010). Dolmetschkompetenz: Was Muss Der Dolmetscher Wissen Und Können?. European University Press,.München.
• PACTE Group (2005). Investigating Translation Competence: Conceptual And Methodological Issues. Meta 50 (2), 609-619.
• Pignatora, C. (2011). Skilled-Based And Knowledge-Based Strategies In Television Interpreting. https://www.openstarts.units.it/bitstream/10077/8256/1/NL_16_7.pdf Erişim: 12.08.2022.
• Pöchacher, F. (2001). Introducing Interpreting Studies, Routledge, Londra.
• Pöchhacker, F. (2015), Routledge encyclopedia of interpreting studies, Routledge, Londra.
• “Yetenek”, https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 08.08.2022.