Yetişkinlerin okuma yazma öğrenimleri ve çok yönlü gelişimleri: hayat boyu öğrenen mahalle projesi üzerine bir inceleme

Yıl 2023, Sayı: 36, 477 - 506, 21.10.2023

Nurhüda Sözen

https://doi.org/10.29000/rumelide.1372515

Öz

Bu araştırmada Hayat Boyu Öğrenen Mahalle projesinin içeriğini tüm yönleriyle ifade etmek, İstanbul ili üzerindeki etksini tespit etmek ve açılan kurslara katılan yetişkinlerin, okuma yazma öğrenim süreci ve mesleki kurslarda yaşadıkları süreci ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışma 21. yüzyıl becerilerine sahip bireyler yetiştirmek için Türkiye'ye özgü bir uygulama önerisi sunması yönüyle önem teşkil etmektedir. Karma yöntemle tasarlanan araştırmada projesinin içeriğinin geliştirilmesi sürecinde tarama yöntemi, katılımcı kitlesi yönüyle projenin etkisini belirlemek için nicel yöntem ve okuma yazma kursları ile mesleki kurslarda yaşanan süreci betimlemek için nitel yöntemlerden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmeler, yetişkinler için okuma yazma öğrenimi kurslarına katılan (26 kursiyer) ve mesleki kurslara katılan (9 kursiyer) olmak üzere toplam 35 kursiyer ile gerçekleştirilmiştir. Veriler betimsel yöntemle analiz edilmiştir. Okuma yazma kursları bağlamında katılımcılar açılan kurslardan memnun kaldıklarını, evde çalışma ortamları olmadığı için daha çok tekrara ihtiyaç duyduklarını ve okuma yazma öğrenmek için kitaplarda sayıca daha fazla etkinliğe yer verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Sosyal ve mesleki kurslarda katılımcılar belgelerini aldıktan sonra iş yeri açabilmek için hibe projesi eğitimi talep etmişlerdir. Projenin etkisi değerlendirildiğinde Hayat Boyu Öğrenen Mahalle kapsamındaki okullarda 19180 kurs açılmış, kurslara katılan kursiyer sayısı 435007 olarak belirlenmiştir. Ayrıca okuma yazma öğretimi amacıyla 707 kurs açılmış 7255 kursiyer okuma yazma öğrenmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada, okulların ders dışı eğitim saatlerinde halka hizmet edebilmesi, halkın okuma yazma kursu, mesleki ve sosyal kurslara mahallelerinde bulunan bir okul vasıtasıyla erişebilmesi, kurumsal işbirlikleri ile toplumun çok yönlü ilerlemesi ve okulun toplumla bütünleşmesine yönelik geliştirilen bu uygulama önerisi, paydaşların tartışmasına sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hayat boyu öğrenme, yetişkin eğitimi, okuma

Kaynakça

• Bacakoğlu, T. Y. (2022). Türkiye’de yetişkin eğitimi tarihine genel bir bakış. Temel Eğitim, (14), 18-29.
• Berberoğlu, B. (2010). Yaşam boyu öğrenme ile bilgi ve iletişim teknolojileri açısında Türkiye’nin Avrupa Birliği’ndeki konumu. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, V(II). 113-117.
• Commission of European Communities (2001). Communication from the commission: Making a European area of lifelong learning a reality. http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2001:0678:FIN:EN:PDF web adresinden 15 Mart 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Creswell, J. W. (2019). Karma yöntem araştırmalarına giriş (2. bs.). Pegem Akademi.
• European Commission (2018). Proposal for a council recommendation on key competences for lifelong learning. http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-5464-2018-ADD-2/EN/pdf web adresinden 17 Mart 2021 tarihinde edinilmiştir..
• Field, J. (2010). Lifelong Learning. International Encyclopedia of Education 3rd Edition, Elsevier, 89-95.
• Fischer, G. (2000). Lifelong learning-more than training, intelligent systems/ tools in training and lifelong learning. Journal of Continuing Engineering Education and Lifelong Learning, 3-20.
• Gökçe, N. ve Yıldız, A. (2018). Türkiye’de okuma-yazma bilmeyen kadınlar ve okuma-yazma kurslarına katılmama nedenleri: “ne edeyim okumayı, hayatım mı değişecek?” . Kastamonu Eğitim Dergisi, 26 (6) , 2151-2161 . DOI: 10.24106/kefdergi.2737
• Gözübüyük-Tamer, M. (2013). Yaşam boyu öğrenme için ulusal yeterlilikler çerçevesi: Avrupa ve Türkiye örneği. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 3(5), 43-54.
• Karagöz, S. (2019).Yetişkin eğitiminin Türkiye’de tarihsel gelişimi, M. Güçlü (Ed.), Yetişkin eğitimi ve hayat boyu öğrenme. Ankara: Pegem Akademi.
• Lazenby, H. (2016). “What is equality of opportunity in education?”, Theory and Research in Education, Vol. 14(1), ss.65–76.
• MEB 2019-2023 Stratejik Planı, https://www.meb.gov.tr/stratejik_plan/ sayfasından adresinden 18 Mayıs 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi, http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf web adresinden 14 Mart 2021 tarihinde edinilmiştir.
• MEB, (2014a). Türkiye hayat boyu öğrenme strateji belgesi ve eylem planı, 2014-2018. http://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/013.pdf web adresinden 24 Mart 2021 tarihinde edinilmiştir.
• MEB, (2013). Okullar Hayat Olsun Projesi, Ankarahttp://okullarhayatolsun.meb.gov.tr/?islem=bilgi_detay&id=26#.YKh-drczbIU web adresinden 22 Mayıs 2021 tarihinde edinilmiştir.
• MEGEP, (2006). Türkiye'nin başarısı için itici güç: hayat boyu öğrenme politika belgesi. Ankara.
• OECD, (2018). The future of education and skills: Education 2030. https://www.oecd.org/education/2030/E2030%20Position%20Paper%20(05.04.2018).pdf web adresinden 14 Nisan 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Okur, H.A. (1999). Yetişkin Eğitiminde Yetişkinleri Güdüleme Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara üniversitesi, Ankara.
• Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), (2013). T.C. Kalkınma Bakanlığı, Ankara 2013, Eğitim Sisteminin Kalitesinin Artırılması Özel İhtisas Komisyonu Raporu .
• Resmi Gazete: 12 Ocak 1961, Sayı: 10705. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10705.pdf web adresinden 14 Nisan 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Singh, R. S. (2016). Attitudes of Postgraduate Students Towards Lifelong Learning. Solapur: Laxmi Book Publications.
• Şanlı, H.S. ve Z. Tezel (2014). Burdur ili mehmet akif ersoy halk eğitim merkezi çalışmaları kapsamında alaca dokumaları, Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, ART-E 2014 Teke Yöresi Kültürel Değerleri Özel Sayısı, 83-95.
• Taşçı, D. Aydın, C.H., Kumtepe, E.G., Kumtepe, A.T., Kıcır, G.K. ve Dinçer, G.D. (2015). Eskişehir’de yaşam boyu öğrenme başlığı altında yetişkin eğitiminin analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 34. 197-211.
• Tezel, Z. (2012). Halk eğitimi ve kadının sosyo-ekonomik gelişimine katkısı. Uluslararası Türkiye-Belçika İlişkileri ve Türk Kültür Sanatı Sempozyumu, (03-07 Haziran 2012), 355-362, Brüksel-Belçika
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014–2018), Ankara. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan10.pdf web adresinden 19 Mart 2021 tarihinde edinilmiştir.
• T.C. Anayasası 1982, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709. pdf web adresinden 1 Mayıs 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On Birinci Kalınma Planı (2019-2023). http://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf web adresinden 14 Nisan 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi (2009-2013), Hayat Boyu Öğrenme Eylem Planı, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Ankara
• Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi (2014-2018), T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Ankara
• Ulusoy, B. Yetişkin kadınların halk eğitim merkezi kurslarına katılmama nedenlerinin incelenmesi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 36-46.
• UNESCO. (2016a). Conceptions and realities of lifelong learning. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000245626 web adresinden 14 Şubat 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Verma, G. K., & Mallick, K. (2005). Researching education: Perspectives and techniques. Falmer Press.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Westen, P. (1985), “The concept of equality of opportunity”. Ethics,vol. 95: ss.837–850.
• https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_04/15135611_hbom_klavuz.pdf
• https://istanbul.goc.gov.tr/istanbul-ilinde-bulunan-yabancilar-hakkinda-basin-aciklamasi-01112022