Bakara Sûresinin 195. âyetini infak ve ihsan bağlamında yeniden düşünmek

Yıl 2023, Sayı: Ö13, 1101 - 1111, 23.10.2023

Mehmet Çalışkan

https://doi.org/10.29000/rumelide.1379318

Öz

İslâm, insanın günlük yaşantısıyla ilgili birebir esasları ortaya koyar. Bunun için Hz. Muhammed’in risaletiyle öncekilerin haberi ve sonrakilerin hükmü olan tüm dini hakikatleri içinde toplayan Kur’ân gönderilmiştir. Kur’ân, insanın dünyaya gönderiliş gayesini “kimin daha güzel amel yapacağının imtihan edilmesi” olarak belirtmektedir. Kur’ân, insanın fıtratına konmuş olan iyiliğin vahiy ve akıl dengesi içinde geliştirilmesini ister. Bu yaşayış, insanın doğrular peşinde koşmasını ferdi ve toplumsal görevlerini bir ibadet şuuru içinde yapmasını gerektirir. Allâh Teâlâ’nın kulundan istediği kendisini tanıyıp, Peygamberinin getirdikleri doğrultusunda ahlâkî bir ortam içinde yaşaması ve yine Allâh Teâlâ’nın verdiği nimetleri O’nun rızası doğrultusunda kullanmasıdır. Aksi halde kendisine verilen mal mülk ve diğer nimetlerin onun için bir zarar olarak dönebileceği hatırlatılmıştır. Dünya hayatının gereklerine uymak müminin görevidir. Doğruları anlatırken karşısına çıkacak insanlar olacaktır. Onlarla mal ve canla mücahede etmek de onun sorumluluğundadır. Üzerinde görüş beyan etmeye çalışacağımız “Allah yolunda harcayın. Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın. Yaptığınızı güzel yapın. Allah güzel yapanları sever” (2/195) âyeti iyilik yolunda malı harcamaya teşvik ile başlıyor, yine iyilik yapanların Allah’ın sevgisini kazanacağı belirtilerek sona ermektedir. Âyetin öncesinde sulh ayları olarak bilinen haram aylardan bahsedilmiştir. Âyetin akışından anlaşılan, sulh ortamına güvenerek düşmanlara karşı hazırlıkların ihmal edilmemesidir. Önceki âyetlerde savaştan bahsedildiği için, haliyle bu âyet de savaşla irtibatlandırılmıştır. Âyetteki tehlike ifadesi, düşmanların ani baskın yapmaları sonucunda tüm toplumun bu baskından zarar göreceğinin hatırlatılmasıdır. Bu çalışma, ilgili âyetin sağlığımızı korumaya yönelik mesajının yanında, esas olarak Müslümanların canını, malını ve yurdunu korumak için her zaman hazırlıklı olmalarına ve bu yönde toplumsal yardımlaşma ve dayanışma içinde bulunmalarına yönelik hedeflerin tespitini amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnfak, Tehlike, İhsan, cihad

Kaynakça

• Muhammed, F.A. (trs). el-Mu’cem el-Müfehres li Elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm. Çağrı Yayınları, İstanbul.
• Bagavî, Hüseyin b. Muhammed b. Mesud, (1985). Meâlimu’t-Tenzîl, Dâru Tayyib, Beyrut.
• Cevherî İsmail b. Hammâd. (1984).es-Sıhâh Tâcu’l-Lüga. thk. Ahmed Abdulgafûr Attâr. Dâru’l-İlm Li’l-Melâmîn, Beyrut
• Çağrıcı, M. (2000). “İhsan”. TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul.
• Derveze, İ. (1997). et-Tefsîru’l-Hadîs. trc. Vahdettin İnce. Ekin Yayınları, İstanbul
• İbn Kesîr, (1969). Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. Dâru’l-Ma’rife, Beyrut.
• Denizkuşları, M. (1981). Peygamberimiz ve Tıp. Marifet Yayınları, İstanbul.
• Hicazî, M. Mahmud, (trs ). Furkan Tefsiri. trc. Mehmet Keskin. İlim Yayınları, İstanbul.
• Karaman H. vd. (2020). Kur’ân Yolu Meâli. Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara.
• Karaman, H.vd. (2003). Kur’ân Yolu. DİB Yayınları, Ankara.
• Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed. (2006). el-Cami’u li Ahkâmi’l-Kurân. thk. Abdullah Abdulmuhsin et-Türkî. Müessesetü’r-Risale, Beyrut.
• Mevdudi, (1986).Tefhimu’l-Kur’ân. İnsan Yayınları, İstanbul.
• Nesefî, Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmud, (1996). Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t Te’vil. nşr. Mervan Muhammed eş-Şe’âr, Beyrut.
• Râgıb el Isfahânî, (trs). el Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Seyyin Kîlânî. Dâru’l-İlm, Beyrut.
• Taberî, (2001). Câmi’u’l-Beyân an Te’vîli’l-Kur’ân. thk. Abdulmuhsin eTürkîDâru Hicre, Kahire.
• Tûsî, Ebû Câfer Muhammed b. el Hasen. (trs). et-Tıbyân fî Tefsîri’l-Kur’ân. thk. Ahmed Kasîr el-Âmilî. Dâru İyâuu’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut.
• Vahidî, Ebu’l Hasen b. Ahmed. (1991). Esbabu Nüzûli’l-Kur’ân. thk. Kemal Besyûnî Zağlûl. Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
• Vahidî, Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed, Esbâb-ı Nüzûl, trc. Necati Tetik, Necdet Çağıl, >İhtar Yayınları, Erzurum 1994, 59-61;
• Vehbi, Mehmet. (1966). Hülâsatü’l-Beyân, fî Tefsiri’l-Kuran. Üçdal Neşriyat, İstanbul.
• Yazır, M. Hamdi. (trs). Hak Dini Kur’ân Dili. Eser Yayınları, İstanbul.
• Yorulmaz R., Erdem R. Uluslararası Sağlık Yönetimive StratejileriAraştırma Dergisi, c.7. Sayı 1. Yıl: 2021.