Dil ve Konuşma Güçlüğü Olan İlkokul Öğrencilerinin Yaratıcı Drama Yöntemiyle İletişim Becerilerinin Geliştirilmesi

Yıl 2023, Sayı: 37, 777 - 789, 21.12.2023

Emine Balcı Nihal Çelen

https://doi.org/10.29000/rumelide.1405794

Öz

Bu araştırmada, dil ve konuşma güçlüğü olan ilkokul öğrencilerinin yaratıcı drama yöntemiyle iletişim becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden “Ön test-son test kontrol gruplu model” kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem doğrultusunda araştırmanın çalışma grubunu Antalya ili Alanya ilçesinde yer alan bir ilkokulun 2021-2022 eğitim öğretim yılında eğitim alan 12 öğrenci oluşturmaktadır. Deney grubunun belirlenmesinde seçilen okulda bulunan ve RAM tarafından ‘Dil ve konuşma güçlüğü’ tanısı konulan 6 ilkokul öğrencisi; kontrol grubunu ise seçilen okulda bulunan RAM tarafından herhangi bir tanı konulmamış ve çalışma grubuna dâhil edilen öğrencilerin sınıfında olan 6 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu deneysel model kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Ersanlı ve Balcı (1998) tarafından geliştirilen ve Karatekin, Sönmez ve Kuş (2012) tarafından düzenlenen ‘İletişim Becerileri Ölçeği’ kullanılmıştır. Ayrıca ölçekten elde edilen sonuçların ve araştırma sürecinin daha iyi incelenmesi adına yapılan uygulamalar video kaydına alınmıştır. Verilerin toplanma süreci haftada bir gün ve günde iki saat olmak üzere toplamda 14 hafta sürmüştür. Verilerin analizinde SPSS 22.0 programı kullanılmıştır. Verilerin analizi frekans, yüzde, Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi ile incelenmiştir. Verileri desteklemek adına araştırmacı tarafından yapılan gözlemler içerik analizine tabi tutulmuştur. Sonuç olarak yaratıcı drama yöntemiyle dil ve konuşma güçlüğü tanısına sahip bireylerin iletişim becerilerinin olumlu yönde etkilendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Dil ve Konuşma Güçlüğü, Yaratıcı Drama Yöntemi, İletişim Becerileri, İlkokul

Kaynakça

• Akdemir, H. & Karakuş, M. (2016). Yaratıcı Drama Yönteminin Akademik Başarı Üzerine Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. International Journal of Active Learning, 1 (2) , 55-67.
• Akoğuz, M. (2002). İletişim Becerilerinin Geliştirilmesinde Yaratıcı Dramanın Etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Arslan, E., Erbay, F. ve Saygın, Y. (2010). Yaratıcı Drama ile Bütünleştirilmiş İletişimBecerileri Eğitiminin Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin İletişim Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 1-8.
• Aslan, N. (Ed.). Dramaya Çok Yönlü Bakış içinde. Ankara: Oluşum Yayınları.
• Ballou, K. J. (2000). The effects of a drama intervention on communication skills and learning attitudes of at-risk sixth grade students. Unpublished PhD Dissertation,USA: Clemson University.
• Bayrakçı, M. (2007). Okul Öncesinde Yaratıcı Drama Etkinliklerinin İletişim Becerilerinin Gelişmesi Üzerindeki Etkisi. Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel Desenler. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Bolton, G. (1985). Changes in thinking about drama in education. Theory into Practice, 24(3).
• Ceylan, Ġ. ve Ömeroğlu, E. (2007). Okulöncesinde Drama Dersinin Üniversite Öğrencilerine Katkısının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(3-4), 57-77.
• Cüceloğlu, D. (1992). Yeniden İnsan İnsan. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çevik, H. (2006). Çocuklara Yabancı Dil Öğretiminde Drama Tekniğinin Kullanımı. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Demiray , U. (2007). Genel İletişim. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Domınick, R. J. (1996). The Dynamics of Mass Communication. International Edition: Mc Graw- Hill.
• Dökmen, Ü. (2002). İletişim Çatışmaları ve Empati. Ankara: Sistem Yayıncılık.
• Duatepe, A. ve Ubuz, B. (2004). Drama Temelli Geometri Ders Planlarının Geliştirilmesi ve Uygulanması. Sabancı Üniversitesi Eğitimde İyi Örnekler Konferansı, 17-18 Ocak, Sabancı Üniversitesi, İstanbul.
• Er, A. (2003). Drama ve dil öğretimi: Dramanın sözlü dil öğretimine etkisi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 246-254.
• Erdem, A. (2011). İletişim Sürecinde Geri Bildirimin Önemi ve İletişime Katkısı. Erciyes İletişim Dergisi , 1 (3), 125-132.
• Erdoğan, F. K., Arslantaş, S. Ve Kurnaz, A. (2008). İlkokula Devam Eden Kaynaştırma Öğrencilerinin Sınıf İçi Etkinliklere Katılım Düzeyine Yaratıcı Drama Yönteminin Etkisinin İncelenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi. 13(2), 199-212.
• Erdoğan, T., Yıldırım, M. (2016). Yaratıcı Drama Yönteminin İlkokul İkinci Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersine İlişkin Tutumlarına Etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 11(1), 71-88.
• Fenli, A., Acar, V. ve Şahin, H. (2009, Ekim). Drama Dersinin İletişim Becerilerine Katkısı (ÖZ). 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulan sözlü bildiri. Ege Üniversitesi, İzmir. https://www.pegem.net/Akademi/bildiri_detay.aspx?id=101283
• Gökçe, O. (2006). İletişim Bilimi İnsan İlişkilerinin Anatomisi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gökçearslan Çifci, E , Altınova, H .H. (2017). Sosyal Hizmet Eğitiminde Yaratıcı Drama Yöntemiyle İletişim Becerisi Geliştirme: Ders Uygulaması Örneği. İlköğretim Online, 16 (4), 1384-1394. DOI: 10.17051/ilkonline.2017.342961
• Gönen, M. ve Dalkılıç, N. (2000). Çocuk Eğitiminde Drama: Yöntem ve Uygulamalar. İstanbul: Epsilon.
• Gürgen, H. (1997). Örgütlerde İletişim Kalitesi. İstanbul: Der Yayınevi. International Edition: Mc Graw- Hill.
• Hendy., L., Toon, L. (2001). Supporting Drama and Imaginative Play In The Early Years. Open University Press.
• Jackson, J.T., & Bynum, N. (1997). Drama: A Teaching Tool For Culturally Diverse Children. Journal Of Instructional Psychology, 24(3),158-168.
• Kaf-Hasırcı, Ö., Bulut, M. S. & İflazoğlu-Saban, A. (2008). Öğretmen Adaylarının Yaratıcı Dramanın Bireysel Ve Akademik Kazanımlarına İlişkin Görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 3(6), 63-83.
• Kara, Y. ve Çam, F. (2007). Yaratıcı Drama Yönteminin Bazı Sosyal Becerilerin Kazandırılmasına Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 145-146.
• Karacil-Kılıçaslan, M. ve Yayla, A. (2018). Yaratıcı Drama Yönteminin Öğretmen Adaylarının İletişim Becerilerine Etkisi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 2(2), 1-13.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi (9. Basım), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karateke, E. (2006). Yaratıcı Dramanın İlköğretim 1.Kademede 6.Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerilerine Olan Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Karatekin, K., Sönmez Ö. F., Kuş, Z. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin İletişim Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 7(3).
• Kelner, B. L. (1993). The Creative Classroom: A Guide for Using Creative Drama in the Classroom PreK-6. Netherland. Heinemann Portsmouth.
• Kempe, A. (2003). The role of drama in the teaching of speaking and listening as the basis for social capital. Research in Drama Education, 8 (1), 65-78.
• Kılıç, B. (2012). İlköğretim Okullarında Uygulanan Mesleki Çalışmalarda Yaratıcı Drama Uygulamasının Öğretmenlerin İletişim Becerilerine Etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 7(14), 38-47.
• Köksal Akyol, A. (2003). Drama ve Dramanın Önemi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 179-190.
• Mcnaughton, M. J. (2004). Educational Drama İn The Teaching of Education For Sustainability. Enviromental Education Research, 10(2), 139-155.
• O’Neil, C. ve Lambert, A. (1991). Drama Structures A Pratical Handbook for Teachers. Chelpenman, Ingland: Heinemann Educational Books, Inc.
• Önder, A. (1999). Yaşayarak Öğrenme İçin Eğitici Drama, Kuramsal Temellerle Uygulama Teknikleri ve Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Özdemir, L. (2003). Yaratıcı Drama Dersinin Duygusal Zekâ Gelişimine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özgür, İ. (2003). Konuşma Bozuklukları ve Sağaltımı. Adana: Nobel Kitabevi.
• Öztürk, A. (2001). Eğitim-Öğretimde Yeni Bir Yaklaşım: Yaratıcı Drama. Kurgu Dergisi, 18, 251-259. Erişim: http://hdl.handle.net/11421/1424
• Öztürk, A. (2006). Öğretmen Yetiştirmede Yaratıcı Drama Yöntemiyle İşlenecek Tiyatro Dersinin Öğretmen Adaylarındaki Sözel İletişim Becerilerine Etkileri. İkinci baskı. (Ed: H. Ö. Adıgüzel) Yaratıcı Drama Yazıları 1985-1998. Ankara: Naturel Yayıncılık.
• Öztürk, A. (2006). Öğretmen Yetiştirmede Yaratıcı Drama Yöntemiyle İşlenecek Tiyatro Dersinin Öğretmen Adaylarındaki Sözel İletişim Becerilerine Etkileri. H. Ö. Adıgüzel (Ed.). Yaratıcı Drama Yazıları 1985-1998. Ankara: Naturel Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods (3. Baskı). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Pomerantz, A. M., (2003). Who Plays Client? Collaborating With Theatre Departments To Enhance Clinical Psychology Role-Play Training Exercises. Journal of Clinical Psychology, 59, 363-368.
• Rances, J. N. (2005). Student Perceptions Of Improving Comprehension Through Drama As Compared Topeotry Andfiction In College English Freshman Composition Courses. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Widener University, Chester, PA.
• San, İ. (1996). Yaratıcılığı Geliştiren Bir Yöntem Ve Yaratıcı Birey Yetiştiren Bir Disiplin: Eğitsel Yaratıcı Drama. Yeni Türkiye Dergisi 2(7), 148-160.
• Selvi, K. (1999). Yaratıcı Drama Yönteminin Eğitimde Kullanılması. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 301-308.
• Uşaklı, H. (2011). Drama ve İletişim Becerileri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Üstündağ, T. (2004). Yaratıcı Drama Öğretmenimin Günlüğü (6. Baskı), Ankara: Pegem A Yayınları.
• Wardrope, W. J. (2002). Department Chairs’ Perceptions of İmportance of Business Comunacations Kills. Business Communication Quarterly, 65(4),60-72. Washington.
• Yalçın, S. ve Şengül, M. (2007). Dilin İletişim Süreci İçerisindeki Rolü Ve İşlevleri.Turkish Studies / Türkoloji Aratırmaları, 2(2), 749-769.
• Yassa, N. A. (1997). A Study Of The Effect Of Drama Education On Social Interaction In High School Students. Unpublished Doktoral Dissertation, Ontario: Lakehead University.
• Yassa, N. (1999). High school students’ involvement in creative drama: The effects on social interaction. Research in Drama and Theatre in Education, 4(1), 37-51.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, B. (2003). Toplumsal İletişim ve Kütüphane. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20(2), 20, 11-29.