Öz
Paul Beatty’nin 2015 yılında yayımlanan kitabı The Sellout (Seri Sonu) Amerika Birleşik Devletleri’nde beyazlar ve siyahiler arasında yaşanan ırksal ilişkileri eleştirel ve mizahi yaklaşımla ele alan güncel bir eserdir. Kitap, Beatty’e Booker ödülünü alan ilk Birleşik Amerikalı yazar olma unvanını kazandırmıştır. Yazar, eserinde Afrikalı-Amerikalıların maruz kaldığı ırkçılığı ve kültürel dönüşüme dair eleştirilerini sunmak amacıyla kurgusal ama aynı zamanda gerçekliğin sınırlarından kopmayan alternatif bir dünya yaratır. Temel amacı, sistemin kusurlarına dikkat çekmek olduğu için eleştirel bir tutum takınır ve bu tutumunu mizahla daha çarpıcı hale getirir. Beatty’nin eleştirilerinden payını alan sadece sistem ve sistem yapıcıları değil aynı zamanda kendi etnik grubudur. Mizahi dil ve üslup eserin başka bir kültüre aktarılması sırasında çevirmenin bazı noktalarda inisiyatif almasını gerekli kılmaktadır. Romanının konu edildiği etnik grubun kendine özgü bir mikro kültürü bulunduğu için çevirmenin öncelikle bu kültüre hâkim olması gerekmektedir. Bu bağlamda kültür unsurlarının çevirisini irdelemek açısından uygun bir eser görünümündedir. Makalede Javier Franco Aixela tarafından öne sürülen ‘kültüre özgü unsurların çevirisi’ne dair taksonimi ışığında Fuat Sevimay’ın Seri Sonu çevirisi incelenmektedir. Fuat Sevimay, eserlerinde ve röportajlarında Türkçenin imkânlarının zenginliğinden ve bu zenginliğin olabildiğince erek metin okuru lehine kullanılmasının öneminden bahseder. Yazara karşı sorumluluk duygusu taşıdığının farkında olan çevirmen metnin anlamını değiştirmeden duyguyu en iyi biçimde okuyucuya iletmeyi amaçladığını sıklıkla dile getirmiştir. Bu çalışmada çevirmenin bakış açısı ve aldığı kararlar, Aixela’nın taksonomisi bağlamındaki dağılımı ile karşılaştırılmakta ve çevirmenin bakış açısı ve uygulama sürecindeki seçimleri değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aixela, J. F. (1996). Culture-specific items in translation. In R. Alvarez & C. A. Vidal (Eds.),
- Translation, power, and subversion (pp. 52-78). Clevedon: Multilingual Matters.
- Bassnett, S. (2005). Translation Studies. London and New York: Routledge.
- Beatty, P. (2018). Seri Sonu, İstanbul: Hep Kitap.
- Beatty, P. (2015). The Sellout, New York: Farrar, Straus and Giroux.
- Davies, E. E. (2014). “A Goblin or A Dirty Nose?”, The Translator, 9(1), 65-100.
- Kuleli, M. (2020). “Culture Specific Items in Literary Texts and Their Translation Based on “Foreignization” and “Domestication” Strategies”, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö7), 617-653. DOI:10.29000/rumelide.811038.
- Newmark, P. (1988). A Textbook of Translation, Hertfordshire: Prentice Hall.
- Sevimay, F. (2018). Çeviri’ Bilirsin! Edebiyatın Gizli Kahramanlığı Hakkında Notlar, İstanbul: Hep Kitap.
- Sümer, G. (2008). “Amerikan Dış Politikasının Kökenleri ve Amerikan Dış Politik Kültürü”, Uluslararası İlişkiler, 5 (19), 119-144.
- Taş, S. (2017). “Kültürel Unsurların Çevirisi ve Çeviri Stratejileri”, Humanitas, 5(10), 1-14.
- https://www.merriam-webster.com
- https://www.mindat.org
- https://www.oxfordlearnersdictionaries.com
- https://idioms.thefreedictionary.com
- https://www.yourdictionary.com
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çeviri ve Yorum Çalışmaları |
| Bölüm | Çevirilbilimi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 37 |
- Makale Dosyaları