Kemal Tahir’in Çeviri Eseri Kanun Benim ile Sözde Çeviri Eseri Derini Yüzeceğim’ deki Mayk Hammer Karakterinin Kadına Bakış Açısı Yönünden Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 38, 1603 - 1617, 21.02.2024

Saadet Yaldız İnal Aysel Durdağı

https://doi.org/10.29000/rumelide.1439965

Öz

Çeviri, kültürler ve diller arası etkileşimin başat unsurudur. Genel olarak metinsel boyutuyla ele alınsa da iletişime dahil olan tüm görsel, işitsel unsurlar ve bireyde duygu veya düşünce oluşumuna ya da değişimine neden olan tüm faktörlerin çeviriye dahil olduğunu söylemek mümkündür. Bu anlamda kaynak ekin, hedef ekin ifadelerini kullanmak daha yerinde olacaktır. Orijinal oldukları halde erek kitleye çeviri olarak sunulan ve sözde çeviriler olarak sınıflandırılan eserler, çeviri normları konusunda fikir vermeleri açısından çeviribilimin çalışma konuları arasında yer alır. Polisiye türü gerek sözde çevirilerin sıkça rastlandığı bir yazınsal alan olması gerekse toplumsal kimlik kodları ile ilgili veri sağlaması açısından önem taşır. Bu çalışmada, polisiye romanlardaki kadına bakış açısını ele almak üzere Mickey Spillane tarafından yazılan ve F.M. İkinci takma adıyla Kemal Tahir tarafından Türkçeye çevrilen Kanun Benim, F.M. İkinci takma adıyla Kemal Tahir tarafından yazılan sözde çeviri eser Derini Yüzeceğim ve Kemal Tahir’in telif eseri Sağırdere karşılaştırmalı olarak incelenecektir. İncelemenin amacı, eserlerin başkarakteri olan Mayk Hammer’in kadınlara yaklaşımının Kemal Tahir’in yazar ve çevirmen kimlikleri çerçevesinde değerlendirilmesi, benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesi ve edinilen bilgiler sonucunda Kemal Tahir’in çevirmen kimliğinin mi yoksa yazar kimliğinin mi ön plana çıktığı sorusunun cevabını aramaktır. Bu çalışma ayrıca çeviri ve sözde çevirileri birbirinden ayırt etmenin hayli güç olduğu 1940 ile 1960 arası dönemde yayınevleri ve çevirmenlerin çeviri stratejileri ve çeviriye bakış açıları hakkında da fikir verecektir.

Anahtar Kelimeler

sözde çeviri, polisiye roman türü, Kemal Tahir, Mike Hammer, kadına bakış

Kaynakça

• Alimen, Nilüfer. (2022). Translational Adventure of Mike Hammer Series in Turkish: A Historical Analysis. TransLogos Translation Studies Journal, 5(1), 93-116. https://doi.org/10.29228/transLogos.44
• Artar, Pınar Sabuncu. A Comparative Analysis of Mike Hammer in Turkish Translation. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Mütercim-Tercümanlık Anabilim Dalı İngilizce Mütercim-Tercümanlık Programı, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• Aytekin, Elvan. Dünya Edebiyatı Tercüme Sahasında Polisiye Roman: Mickey Spillane’in ve Kemal Tahir’in Mike Hammer Romanlarıyla Amerikan ve Türk Edebiyatları Arasında Bir Karşılaştırma. Ankara: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Türk Edebiyatı Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Karantay, Suat. (1991) “Tercüme Bürosu, Normlar ve İşlevler.” Çeviri Seçkisi I: Çeviriyi Düşünenler. Hazırlayan: Mehmet Rifat. İstanbul: Dünya Yayıncılık, 2003.
• Bassnett, Susan. "Detective Fiction in Translation: Shifting Patterns of Reception."
• Bengi-Öner, Işın. (1990) 1999. "Çeviribilim, Çeviri Kuramı ve Sözde Çeviriler." Çeviri Bir Süreçtir… Ya Çeviribilim?, Sel Yayınları.
• Even-Zohar, Itamar. "The Position of Translated Literature within the Literary Polysystem." Polysystem Studies (1990): 45-51.
• Even Zohar, Itamar. “Yazınsal Çoğuldizge İçinde Çeviri Yazının Durumu.” Çeviri Seçkisi II: Çeviri (bilim) Nedir?*. Hazırlayan: Mehmet Rifat. Trans. S. Paker. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2008.
• Gürci, M. Emin. Kemal Tahir’in Polisiye Romanları. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Ana bilim Dalı, Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Gürçağlar, Şehnaz Tahir. Türkiye’de Çevirinin Politikası ve Poetikası 1923-1960, Çev. Tansel Demirel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2018.
• İkinci, F. M. Derini Yüzeceğim. İstanbul: İthaki Yayınevi, 2006.
• Louise Nilsson, David Damrosch ve Theo D’haen. Crime Fiction as World Literature. New York: Bloomsbury Academic, 2017. 143-156.
• Özgürbüz, M. E. (2021). Literary Semiotics Analysis of Derini Yüzeceğim Novel. HARS AKADEMİ, 4 (8). 372-398.
• Spillane, Mickey. Kanun Benim. Çev. F. M. İkinci. İstanbul: Çağlayan Yayınevi, 1954.
• Tahir, Kemal. Sağırdere. İstanbul: İthaki Yayınevi, 3. Baskı, 2007.
• Toury, Gideon. 2012. Descriptive translation studies--and beyond / -- 2nd expanded ed.,
• Üyepazarcı, Erol. Korkmayınız Mister Sherlock Holmes! Türkiye'de Polisiye Romanın 125 Yıllık Öyküsü (1881-2006),I, Oğlak Yayıncılık, İstanbul, 2008